Interpretacje wierszy i materiały do nauki
Anna MorawskaPochodzący z debiutanckiego tomiku „Sny o potędze ” wiersz Leopolda Staffa pt. Kowal jest przez wiele osób nazywany młodopolską „Odą do wolności”, wynika to zainspirowaniem się przez autora wiersza filozofią Nietzschego, kreującego tzw. nadczłowieka bądź człowieka nietzscheańskiego – silnego i zmotywowanego. Staff tym wierszem, chce poruszyć ludzi, którzy w epoce modernistycznej przejawiali głownie dekadenckie nastroje, typowe dla schyłku wieku.
Treny Jana Kochanowskiego, mistrza z Czarnolasu, to ukazanie jak zmieniał się światopogląd człowieka, wystawionego na ogromną próbę – śmierć dziecka. Poeta odwołuje się do różnych filozofii, aby poradzić sobie z tą sytuacją.
„Serce roście, patrząc na te czasy” to Pieśń II wydana w księgach pierwszych Pieśni Jana Kochanowskiego. Podmiot liryczny jest człowiekiem renesansu – świadczą o tym jego nawiązania do istoty ludzkiej postawionej w centrum, będącej punktem wyjścia do wszelkich odwołań. W tej pieśni należy zwrócić uwagę przede wszystkim na pochwałę radości życia, jak i czystego sumienia. Jan Kochanowski w tym utworze widocznie skupia się na pięknie świata i zwraca uwagi na urokliwe szczegóły otoczenia, w którym żyjemy.
Jan Kochanowski dał się poznać jako typowy człowiek renesansu. Zafascynowany sztuką i filozofią antyku często wplatał jej elementy do swojej twórczości. „Pieśń IX” jest właśnie takim utworem.
Krzysztof Kamil Baczyński jest przedstawicielem pokolenia Kolumbów, czyli polskich pisarzy, dla których okres pełnoletniości przypadł na czas wybuchu II wojny światowej. W twórczości Baczyńskiego odnaleźć można wiele obrazów poetyckich odnoszących się do tak zwanej „apokalipsy spełnionej”, to znaczy wizji spełnionego końca świata. Do jednego z najbardziej znanych utworów poety należy wiersz „Pokolenie”.
„Na lipę” to bardzo popularny wiersz Jana Kochanowskiego, zarówno w czasach poety, jak i obecnie, który pochodzi z cyklu zatytułowanego „Fraszki”. Utwór jest rzecz jasna fraszką, a więc gatunkiem poezji rymowanej (zazwyczaj) o humorystycznym charakterze.
Utwór „Koniec wieku XIX” jest wyrazem niepokoju, które ogarnęło większą część społeczeństwa na przełomie wieków, określanym często jako świadomość schyłkowa. Kazimierz Przerwa-Tetmajer zawarł w utworze odniesienia do poetyki dekadenckiej. Poczucie zatracenia wartości i pesymistyczna ocena rzeczywistości były cechami charakterystycznymi dla epoki Młodej Polski.
Fraszka O żywocie ludzkim Jana Kochanowskiego to krótki utwór, który ma niezwykle uniwersalne przesłanie. Ośmiowersowy tekst należy do zbioru „Fraszki pierwsze”, który został wydany w 1584 roku w Krakowie, tuż przed śmiercią tego wielkiego polskiego poety. Księga fraszek zebrała w sobie utwory traktujące o miłości, te o tematyce refleksyjno-psychologicznej oraz żartobliwe. „O żywocie…” zaliczamy zdecydowanie do drugiej grupy. Podmiot liryczny przekazuje w niej kilka ważnych prawd o życiu.
Utwór „Na swoje księgi”, autorstwa Jana Kochanowskiego, został wydany w zbiorze „Fraszki. Księgi pierwsze” w 1584 roku. To swoista fraszka o fraszkach, czyli utwór autotematyczny. Jest głęboką refleksją autora na temat własnej twórczości, roli poezji w kulturze i poety w społeczeństwie. Nie jest to dzieło podniosłe. Ma charakter refleksyjny.
Tematyka „Trenów” Jana Kochanowskiego niesie za sobą informację o różnych etapach żałoby poety, który opłakuje śmierć swojej zmarłej córki. Prócz poczucia niedowierzania i zagubienia światopoglądowego czytelnik może odnaleźć w cyklu również takie utwory, które dotyczą bezpośrednio wspomnień o zmarłym i momentu porządkowania przedmiotów należących wcześniej do Urszulki. Tego rodzaju osobista poezja charakteryzuje przede wszystkim Tren VII.