Interpretacje wierszy i materiały do nauki
Anna MorawskaKrzysztof Kamil Baczyński jest przedstawicielem pokolenia Kolumbów, czyli polskich pisarzy, dla których okres pełnoletniości przypadł na czas wybuchu II wojny światowej. W twórczości Baczyńskiego odnaleźć można wiele obrazów poetyckich odnoszących się do tak zwanej „apokalipsy spełnionej”, to znaczy wizji spełnionego końca świata. Do jednego z najbardziej znanych utworów poety należy wiersz „Pokolenie”.
“Na lipę” to bardzo popularny wiersz Jana Kochanowskiego, zarówno w czasach poety, jak i obecnie, który pochodzi z cyklu zatytułowanego “Fraszki”. Utwór jest rzecz jasna fraszką, a więc gatunkiem poezji rymowanej (zazwyczaj) o humorystycznym charakterze.
Utwór „Koniec wieku XIX” jest wyrazem niepokoju, które ogarnęło większą część społeczeństwa na przełomie wieków, określanym często jako świadomość schyłkowa. Kazimierz Przerwa-Tetmajer zawarł w utworze odniesienia do poetyki dekadenckiej. Poczucie zatracenia wartości i pesymistyczna ocena rzeczywistości były cechami charakterystycznymi dla epoki Młodej Polski.
Fraszka O żywocie ludzkim Jana Kochanowskiego to krótki utwór, który ma niezwykle uniwersalne przesłanie. Ośmiowersowy tekst należy do zbioru “Fraszki pierwsze”, który został wydany w 1584 roku w Krakowie, tuż przed śmiercią tego wielkiego polskiego poety. Księga fraszek zebrała w sobie utwory traktujące o miłości, te o tematyce refleksyjno-psychologicznej oraz żartobliwe. “O żywocie…” zaliczamy zdecydowanie do drugiej grupy. Podmiot liryczny przekazuje w niej kilka ważnych prawd o życiu.
Utwór „Na swoje księgi”, autorstwa Jana Kochanowskiego, został wydany w zbiorze “Fraszki. Księgi pierwsze” w 1584 roku. To swoista fraszka o fraszkach, czyli utwór autotematyczny. Jest głęboką refleksją autora na temat własnej twórczości, roli poezji w kulturze i poety w społeczeństwie. Nie jest to dzieło podniosłe. Ma charakter refleksyjny.
Tematyka „Trenów” Jana Kochanowskiego niesie za sobą informację o różnych etapach żałoby poety, który opłakuje śmierć swojej zmarłej córki. Prócz poczucia niedowierzania i zagubienia światopoglądowego czytelnik może odnaleźć w cyklu również takie utwory, które dotyczą bezpośrednio wspomnień o zmarłym i momentu porządkowania przedmiotów należących wcześniej do Urszulki. Tego rodzaju osobista poezja charakteryzuje przede wszystkim Tren VII.
Cykl „Trenów” Jana Kochanowskiego ukazuje poszczególne etapy żałoby poety po utracie jego córki. W pierwszych utworach wiele miejsca poświęca Kochanowski podkreśleniu młodego wieku dziewczynki i cierpienia rodziców. Doskonałym przykładem tej właśnie tematyki jest „Tren V”.
Treny to cykl utworów Jana Kochanowskiego, który poświęcony został jego zmarłej córce. Ze względu na formę, jaką wybrał poeta, wiersze te są wyjątkowo oryginalnym dziełem. Cykl liczy dziewiętnaście utworów i poprzedzony został dedykacją dla Urszulki.
Jedną z wielu inspiracji poetów romantycznych jest niewątpliwie natura – tajemnicza, nieokiełznana i groźna. W utworach tego okresu przyjmuje ona nierzadko rolę kolejnego z bohaterów. Wpływa na emocje postaci oraz sytuacje, które przeżywają i buduje odpowiedni nastrój. „Burza” Adama Mickiewicza odnosi się do potęgi natury w trakcie podróży przez morze.
Temat metafizycznej walki człowieka z pokusami, grzechami i szatanem pojawia się w literaturze od czasów średniowiecza. Rozdarcie pomiędzy światem duszy a światem materialnym to jeden z głównych motywów obecnych w literaturze baroku. Przykładem lirycznego odniesienia do tej problematyki jest m.in. sonet IV Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego znany pod nazwą „O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem”.
