Wesele

Wesele Stanisława Wyspiańskiego zawdzięcza swoją sławę oraz miejsce w kanonie literatury polskiej nie tylko wysokim walorom artystycznym samego tekstu, ale też temu, że autor zawarł w swoim dziele bardzo dokładną panoramę społeczeństwa polskiego w czasach jemu współczesnych. Nie wyłania się z niej jednak optymistyczny obraz, co musiało być bolesne, zwłaszcza dla podobnych Wyspiańskiemu ludzi, którzy szczerze kochali ojczyznę i gorąco pragnęli jej wyzwolenia spod jarzma zaborców. 

Wesele Stanisława Wyspiańskiego to bardzo gorzka refleksja autora nad kondycją duchową Polaków pod koniec okresu zaborów. Zarówno chłopi, jak i inteligenci, pogrążeni są w stagnacji i marazmie. Obie grupy potrzebują się nawzajem, ale większą wagę przywiązują do zadawnionych konfliktów niż do wizji wspólnej walki o niepodległość ojczyzny.

Jednym z głównych wątków najsłynniejszego polskiego dramatu modernistycznego – Wesela – jest konfrontacja dwóch odseparowanych od siebie do niedawna grup społecznych: chłopstwa i dawnej szlachty, dziś nazywanej inteligencją.

Wesele należy do absolutnej klasyki literatury polskiej, co oznacza, że przez filologów utwór ten został przebadany pod każdym możliwym kątem. Stąd też wynika cała mnogość optyk, poprzez które dramat Wyspiańskiego może być czytany i interpretowany. W dyskusjach na ten temat padają m.in. określenia „dramat symboliczny” czy „dramat neoromantyczny”. Warto jednak przede wszystkim zwrócić uwagę na fakty, które przemawiają za rozpatrywaniem Wesela jako dramatu narodowego. 

Życie i twórczość Stanisława Wyspiańskiego przypadły na epokę, historycznoliteracką, którą dziś najczęściej zwykliśmy nazywać Młodą Polską lub modernizmem. W wielu opracowaniach funkcjonuje z równym powodzeniem nazwa „neoromantyzm”, która zwraca uwagę na inną cechę twórczości modernistów – zakorzenienie w twórczości romantycznej i czerpanie z niej inspiracji i pewnych wzorców twórczych. 

Wesele to najwybitniejszy polski dramat modernistyczny i przy okazji największe dzieło w dorobku Stanisława Wyspiańskiego. Można powiedzieć, że utwór ten stanowi uwieńczenie artystycznej pracy artysty. Jest kwintesencją stylu Wyspiańskiego, który przesądził o jego trwałym miejscu w historii polskiej literatury. Oto najważniejsze cechy twórczości dramatycznej Stanisława Wyspiańskiego na przykładzie Wesela. 

Wesele Stanisława Wyspiańskiego to dramat przedziwny, bo na poły zupełnie fantastyczny. Przeplatają się w nim plany realistyczny i metafizyczny, dosłowny i symboliczny. Na równi z głównymi bohaterami, jak najbardziej „ludzkimi”, występują tu wszelkiej maści zjawy, upiory i widziadła.

Stanisław Wyspiański w swoim najwybitniejszym dziele dramatycznym zawarł przekrojową analizę społeczeństwa i narodu polskiego na przełomie XIX i XX wieku. Uczynił to niejako na tle pewnego zderzenia kulturowego – spotkania chłopstwa i inteligencji (wywodzącej się ze szlachty, czyli elity społecznej) w czasie wesela chłopki i mieszczanina.

Wesele to najwybitniejszy polski dramat modernistyczny. Dla wielu jednak jest to lektura trudna do zrozumienia ze względu na ogrom wątków, które w utworze mają wymiar symboliczny, wymykają się więc dosłownemu rozumieniu.

Wesele kojarzy nam się przeważnie z przyjęciem, na które zaproszony zostaje istny tłum gości. Podobnie było na weselu w Bronowicach, w trakcie którego świętowano zawarcie związku małżeńskiego pomiędzy Lucjanem Rydlem i Jadwigą Mikołajczykówną. To właśnie to wesele stało się inspiracją dla Stanisława Wyspiańskiego w pracy nad jego najwybitniejszym dramatem. Warto zapoznać się w związku z tym z kalejdoskopem postaci, które sportretował w swoim dziele.