Interpretacje wierszy i materiały do nauki
Wyraz „bajka” obrósł we współczesnym języku tak wieloma znaczeniami, że niejednokrotnie trudno jest niektórym przypomnieć sobie, że pierwotnie było to wyłącznie określenie gatunku literackiego i to powstałego przeszło dwa i pół tysiąca lat temu!
Na początku XX wieku, doszło w literaturze do wyodrębnienia się pewnego bardzo ciekawego odłamu powieści realistycznej. Nie był to zupełnie nowy gatunek literacki, jednak posiadał cechy jednoznacznie różnicujące go od dotychczas stworzonej prozy. Do dziś trwają dyskusje nad ramami tego nowego nurtu, nad zasadnością jego nazwy oraz nad metodologią badania takiej literatury. Sprawdźmy, czym jest powieść paraboliczna!
Wraz z rozwojem sztuki, pojawiały się na przestrzeni wieków coraz to nowe rozwiązania, również pod względem kompozycji konkretnego dzieła. Ruchy awangardowe sprzeciwiały się konstrukcjom klasycznym i klasycystycznym i odwrotnie. Tak naprawdę przez większość czasu, który z historycznego punktu widzenia nazywamy nowożytnością, co epokę zmieniały się tendencje i kierunki, w których rozwijała się sztuka, a także teoria sztuki i literatury. Przyjrzyjmy się zatem dwóm najbardziej podstawowym rodzajom kompozycji dzieła literackiego: kompozycji zamkniętej oraz otwartej!
Termin „poemat”, przynajmniej na pierwszy rzut oka, nie kojarzy nam się z formą literacką, obcowanie z którą będzie wywoływało na naszej twarzy uśmiech. Raczej przychodzą nam na myśl skojarzenia z niezwykle obszernymi utworami, napisanymi skomplikowanym przestarzałym językiem, w dodatku przy użyciu wysublimowanych form wierszowych. Przychodzą nam na myśl eposy o mitologicznych bohaterach czy średniowiecznych legendarnych rycerzach. Istnieje jednak odmiana poematu, której zadaniem jest jak najdalsze odbiegnięcie od owego patosu. Jest to rzecz jasna poemat heroikomiczny.
Konstanty Ildefons Gałczyński był poetą współczesnym, który zasłynął przede wszystkim dzięki humorystycznym utworom z serii Teatrzyk Zielona Gęś, współpracował także z wieloma pismami. Jest także autorem wiersza Pieśń o żołnierzach z Westerplatte. Powstał on 16 września 1939 roku, świeżo po wydarzeniach na Westerplatte, kiedy to poeta przebywał w obozie oficerskim. Przedstawiono w nim opis bohaterstwa polskich żołnierzy, który przyjmuje formę legendy, nie trzymając się ściśle historycznych faktów.
„Do księżyca” to utwór pochwalny, w którym podmiot liryczny wyraża zachwyt nad księżycem. Zwrócono w nim uwagę na piękno i niezwykłość tego ciała niebieskiego. Autorem wiersza jest Franciszek Dionizy Kniaźnin – ważny przedstawiciel polskiego oświecenia.
Interpretowany wiersz „Chełmoński” został napisany przez Jana Lechonia. Poeta opisuje w nim uczucia, które towarzyszą mu podczas emigracji. Tytułem nawiązuje do słynnego malarza Józefa Chełmońskiego, który pokazywał na swoich realistycznych obrazach życie polskich wsi. Przedstawia również sytuację liryczną podobną do krajobrazów z jego płócien.
Odkąd tylko powstała sztuka, zaczęła się interesować samą sobą. To na pierwszy rzut oka banalne stwierdzenie ma jednak pewne logiczne podłoże. Człowieka zajmującego się twórczością, której efekty mieszczą się w granicach pojęcia „sztuka”, nazywamy artystą. Skoro obiektem zainteresowania artystów może być dosłownie wszystko, co istnieje, to mogą być nim również oni sami. Od dawien dawna mamy do czynienia z dużą różnorodnością z postrzeganiem artystów i ich roli w świecie. Różnorodność ta wynika najczęściej z warunków historyczno-społecznych: niektóre epoki bardzo gloryfikowały działalność artystyczną, inne wręcz nią pogardzały. Spróbujmy prześledzić to, w jaki sposób zmieniał się wizerunek artysty na przestrzeni dziejów.
Wiersz Jana Lechonia pod tytułem „Pieśń o Stefanie Starzyńskim” opisuje powojenną Warszawę. Została poświęcona Stefanu Starzyńskiemu, który był prezydentem stolicy oraz prowadził jej obronę podczas ofensywy niemieckiej na początku drugiej wojny światowej. Nie chciał się ewakuować i do końca bronił miasta. Ta silniejsza niż chęć ratowania życia miłość łączy prezydenta i autora. Poeta zwraca się do ukochanej stolicy, ponieważ był z nią związany od małego — tam się urodził i wychowywał.
Dzisiaj niestety coraz rzadziej zadajemy sobie pytanie o to, do czego służy sztuka i po co ona nam w ogóle jest potrzebna (i czy w ogóle jest). Muzyka tworzy ścieżkę dźwiękową, kiedy przemieszczamy się z punktu A do punktu B, fotografia ma nam zapewnić pamiątki z wakacji, filmy służą do wieczornego odpoczynku. Kiedyś jednak, a mówimy tu o czasach antycznych, znaczenie sztuki w życiu zwykłego obywatela było znacznie większe. Miała ona na niego zresztą dużo istotniejszy wpływ. Świadczy o tym choćby istnienie pojęcia „katharsis”. Dowiedzmy się, czym było i czy funkcjonuje nadal.