Interpretacje wierszy i materiały do nauki
Trzeci z cyklu „Sonetów” Mikołaja Sępa Szarzyńskiego o podtytule „Do najświętszej Panny” jest zwrotem do Matki Boskiej. Poeta sławi najświętszą Pannę i jej niezwykłe cechy, a także prosi ją o pomoc w ciężkich chwilach. To jedyny wiersz poety, w którym odnosi się do Matki Boskiej.
Wiersz Juliana Tuwima o tytule „Ranyjulek” pochodzi z wczesnego okresu twórczości poety. Widoczne jest tu nowe, rezygnujące z poważnej tematyki i skupione na codzienności podejście do świata i poezji, częste u twórców dwudziestolecia międzywojennego. Stąd przedstawiony tu pozytywnie los ulicznego włóczęgi, który żyje wolny, beztroski, mimo że ubogi. Doskonale wpisuje się w to bardzo aktywna w tamtym czasie grupa literacka Skamander, do której należał Tuwim, Lechoń, Iwaszkiewicz, Wierzyński i Słomiński. Skupiali się na tematyce codzienności i chętnie stosowali język potoczny, na co w „Ranyjulku” wskazuje już sam tytuł.
Opowiadanie Tadeusza Borowskiego pt. Ludzie, którzy szli to wspomnienie ostatniego lata spędzonego przez głównego bohatera w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu. To również wstrząsające świadectwo zmian, jakie dokonywały się w życiu obozowym, w warunkach egzystencji więźniów i funkcjonowania całej instytucji. Jednak poza tym wszystkim była jedna rzecz, która się nie zmieniała: niekończąca się rzeka ludzi wciąż przywożonych pociągami do obozu i z rampy kolejowej prowadzonych do komór gazowych.
1. Tadeusz opisuje to, jak więźniowie zorganizowali sobie boisko do gry w piłkę nożną.
Polska wieś ma rozmaite oblicza. Z jednej strony są to nieprzebrane łany różnorodnych zbóż, z drugiej ciągnące się po horyzont sady jabłoni, śliw, czereśni, wiśni, grusz i innych owocowych drzew, jeszcze z innej małe mieściny, których mieszkańcy wydają się jedną wielką rodziną…
Drugi z cyklu „Sonetów” Mikołaja Sępa Szarzyńskiego o podtytule „Na one słowa Jobowe: ‚Homo natus de muliere, brevi vivens tempore etc.’” wyraża religijne niepokoje człowieka baroku. Poeta podkreśla grzeszność człowieka i zastanawia się, dlaczego Bóg interesuje się ludźmi i czegoś od nich żąda, mimo ich słabości.
Pierwszy z cyklu „Sonetów” Mikołaja Sępa Szarzyńskiego o podtytule „O krótkości i niepewności na świecie żywota człowieczego” to jeden z najważniejszych utworów polskiego baroku. Nakreśla główne problemy epoki takie jak: strach przed śmiercią, świadomość przemijania, grzeszność człowieka i wewnętrzne rozdwojenie między sprawami doczesnymi a sprawami duchowymi.
Legendy towarzyszą nam od setek, a nawet od tysięcy lat. Posługujemy się nimi bardzo często, niekiedy nawet nie zdając sobie z tego sprawy. Pierwsze legendy dotyczyły wielkich wojowników, później przywódców religijnych i ludzi uznawanych za świętych, dziś legendy krążą najczęściej o ludziach znanych szerokiej publiczności – gwiazdach filmowych, piosenkarzach, politykach. To właśnie legendy dały początek czemuś, co dzisiaj określamy mianem literatury.
Przypowieści są częścią naszej kultury i każdy z nas poznał przynajmniej kilka. Najbardziej znane są te pochodzące z Pisma Świętego. Nie każdy jednak wie, że przypowieści są odrębny gatunkiem literackim i że na przestrzeni dziejów pojawiały się nie tylko w Biblii.
Utwór „Na toż” Daniela Naborowskiego zawiera charakterystyczną dla baroku refleksje o przemijaniu i śmierci, której nie da się uniknąć. Autor przestrzega przed zapominaniem o własnej śmiertelności i o tym, jak szybko płynie czas. Utwór ma ton moralizatorski.
„Róża” Daniela Naborowskiego to utwór dedykowany mecenasowi poety, litewskiemu księciu Krzysztofowi II Radziwiłłowi. Stanowi on podziękowanie za udzielane wsparcie, a także zawiera życzenia świąteczne. W treści utworu pojawiają się uniwersalne prawdy na temat ludzkiego życia.
Jak niewiele trzeba, żeby nastawić człowieka przeciw człowiekowi, by pierwszy na drugiego patrzył na obiekt, który można okraść, by przeżyć? Ile można wytrzymać okłamując ludzi idących na śmierć, że będą żyć? Do jakiego stopnia można odebrać człowiekowi jego godność? Takie pytania stawia Tadeusz Borowski w opowiadaniu Proszę państwa do gazu.