Interpretacje wierszy i materiały do nauki
Latarnik to nowela autorstwa Henryka Sienkiewicza, która do dzisiaj wzrusza i nastraja do refleksji nowe rzesze czytelników. Ten objętościowo niewielki utwór – z definicji jednowątkowy – zawiera w sobie jednak wiele furtek, które prowadzą do wielu innych wątków i kontekstów nie tylko literackich, lecz także historycznych.
Latarnik Henryka Sienkiewicza to nowela, która mimo upływu ponad wieku od jej napisania, wciąż wzrusza i zdobywa nowe pokolenia zachwyconych czytelników. Jest to w zasadzie opowieść uniwersalna, obfitująca w motywy bardzo dobrze znane w literaturze. Dlatego też wpasowuje się w pewien konkretny, specyficzny kontekst.
W Aspinwall zwalnia się posada latarnika. Do gubernatora zgłasza się siedemdziesięcioletni Skawiński, który mimo wątpliwości pracodawcy, zostaje przyjęty. Skawiński dobrze pełni swoją służbę i rozpamiętuje wypadki swojego życia, ucieczkę z ziem polskich, rozmaite zawody, których imał się na całym świecie, by przeżyć, i porażkę na każdym polu, która zmuszała go ciągle do dalszej drogi w nieznane i poszukiwania swojego miejsca.
Znowu przyszło ruszyć w drogę. Znowu w nieznane, a więc kolejny raz przyjdzie mierzyć się z niepewnością jutra, z samotnością, być może z niebezpieczeństwami. Takie myśli towarzyszyły Skawińskiemu, gdy czekał na swój okręt w porcie w Amsterdamie.
Kultura, sztuka, a więc także literatura to wielki ciąg przyczynowo-skutkowy. Późniejsze teksty powstają pod wpływem inspiracji starszymi, które – aby mogły powstać – również musiały zostać zapośredniczone we wcześniejszych dziełach. W ten sposób dokonuje się powolny, lecz systematyczny rozwój myśli ludzkiej, który trwa już od tysięcy lat. System powiązań, które zachodzą pomiędzy poszczególnymi tekstami nazywamy intertekstualnością, która może mieć w literaturze przynajmniej kilka funkcji.