Adam Mickiewicz – biografia

Adam Mic­kie­wicz na­le­ży do naj­bar­dziej roz­po­zna­wal­nych pol­skich po­etów. Obok Zyg­mun­ta Kra­siń­skie­go i Juliusza Słowackiego za­li­cza­ny jest do gro­na Trzech Wiesz­czów. Uwa­ża­ny za wi­zjo­ne­ra i jed­ne­go z naj­wy­bit­niej­szych przed­sta­wi­cie­li ro­man­ty­zmu. Był tak­że pu­bli­cy­stą, tłu­ma­czem i dzia­ła­czem po­li­tycz­nym. Uro­dził się 24 grud­nia 1798 w Za­osiu koło No­wo­gród­ka na Li­twie, jako syn Mi­ko­ła­ja Mic­kie­wi­cza her­bu Po­raj i Bar­ba­ry z Ma­jew­skich. Jego oj­ciec peł­nił w No­wo­gród­ku funk­cję ad­wo­ka­ta są­do­we­go oraz ko­mor­ni­ka miń­skie­go, co przy­czy­ni­ło się do du­że­go na­ci­sku po­ło­żo­ne­go na edu­ka­cję mło­de­go Ada­ma Mic­kie­wi­cza.

Po­eta w 1807 roku roz­po­czął na­ukę w No­wo­gród­ku, w do­mi­ni­kań­skiej szko­le po­wia­to­wej. Uczył się tam do roku 1815, kie­dy to wy­je­chał do Wil­na na stu­dia wyż­sze. Na­stęp­ne lata ży­cia spę­dził na stu­dio­wa­niu nauk hu­ma­ni­stycz­nych na Ce­sar­skim Uni­wer­sy­te­cie Wi­leń­skim. Wraz z gru­pą przy­ja­ciół w 1817 roku stwo­rzył To­wa­rzy­stwo Fi­lo­ma­tycz­ne. Z upły­wem lat To­wa­rzy­stwo prze­kształ­ci­ło się w or­ga­ni­za­cję na­ro­do­wo-pa­trio­tycz­ną z aspi­ra­cja­mi nie­pod­le­gło­ścio­wy­mi. Rok póź­niej miej­sce miał de­biut li­te­rac­ki Ada­ma Mic­kie­wi­cza – na ła­mach Ty­go­dni­ka Wi­leń­skie­go uka­zał się jego utwór „Zima miejska”.

Jed­no­cze­śnie, pod­czas stu­diów w Wil­nie, sy­tu­acja ma­te­rial­na skło­ni­ła Mic­kie­wi­cza do na­uki w Se­mi­na­rium Na­uczy­ciel­skim, któ­re gwa­ran­to­wa­ło póź­niej­szą pra­cę w szko­łach car­skich. Dzię­ki temu, po skoń­cze­niu edu­ka­cji, w 1819 roku, po­eta roz­po­czął swo­ją pierw­szą pra­cę jako na­uczy­ciel w szko­le po­wia­to­wej w Kow­nie, zaj­mu­jąc się prze­ka­zy­wa­niem wie­dzy w ta­kich ob­sza­rach jak pra­wo, hi­sto­ria i li­te­ra­tu­ra. Wów­czas po­wstał tom pierw­szy Poezji (1822) za­po­cząt­ko­wu­ją­cy epo­kę ro­man­ty­zmu. W jego skład wcho­dzi­ły słyn­ne Ballady i romanse, a tak­że ma­ni­fest O poezji romantycznej. W ko­lej­nym roku uka­za­ła się dru­ga od­sło­na Poezji (1823), w niej z ko­lei zna­la­zły się m.in. dra­mat Grażyna oraz dru­ga i czwar­ta część Dziadów.

W 1823 roku Mic­kie­wicz zo­stał ska­za­ny za człon­ko­stwo i czyn­ny udział w spi­sko­wych or­ga­ni­za­cjach mło­dzie­żo­wych. W 1824 roku ze­sła­no go do Ro­sji, gdzie miał być na­uczy­cie­lem. Na­stęp­ne lata, do 1929 roku, spę­dził wła­śnie w Ro­sji tu­ła­jąc się po­mię­dzy Pe­ters-bur­giem, Ode­ssą, Mo­skwą a Kry­mem. Z tego cza­su po­cho­dzą utwo­ry: So­ne­ty krym­skie (1826) i Kon­rad Wal­len­rod (1828). Po wy­jeź­dzie z Ro­sji Adam Mic­kie­wicz udał się póź­niej w po­dróż po Eu­ro­pie, zwie­dza­jąc m. in. Niem­cy i Szwaj­ca­rię. W 1830 roku, po wy­bu­chu po­wsta­nia li­sto­pa­do­we­go, pró­bo­wał po­wró­cić do Pol­ski, jed­nak nie­sku­tecz­nie.

Po­eta od 1832 roku miesz­kał w Pa­ry­żu. Dwa lata póź­niej oże­nił się z Ce­li­ną Szy­ma­now­ską, któ­ra uro­dzi­ła mu sze­ścio­ro dzie­ci. Tam cał­ko­wi­cie od­dał się dzia­łal­no­ści pa­trio­tycznej. To płod­ny okres w ży­ciu li­te­ra­ta. Fran­cja to naj­bar­dziej płod­ny okres w li­te­rac­kiej ka­rie­rze Mic­kie­wi­cza. W 1832 roku ku po­krze­pie­niu serc po upa­dłym po­wsta­niu li­sto­pa­do­wym na­pi­sał Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego, po­li­tycz­ną bro­szu­rę okra­szo­ną po­etyc­kim ję­zy­kiem. Na ten rok da­tu­je się tak­że naj­wy­bit­niej­szy dra­mat ro­man­tycz­ny, czy­li trze­cią część Dzia­dów. W 1834 roku wy­dał epo­pe­ję opo­wia­da­ją­cą o no­stal­gicz­nej wi­zji Pol­ski zwa­ną Pa­nem Ta­de­uszem, czy­li ostat­nim Za­jaz­dem na Li­twie. Od 1833 roku był tak­że re­dak­to­rem Piel­grzy­ma pol­skie­go. Po­wró­cił rów­nież do swo­jej ka­rie­ry na­uczy­ciel­skiej – w 1839 roku zo­stał pro­fe­so­rem li­te­ra­tu­ry ła­ciń­skiej w Lo­zan­nie. W 1840 roku ob­jął ka­te­drę ję­zy­ków sło­wiań­skich w Col­lège de Fran­ce. Na­stęp­nie, w la­tach 1841 – 1844, był pre­ze­sem Wy­dzia­łu Hi­sto­rycz­ne­go To­wa­rzy­stwa Li­te­rac­kie­go w Pa­ry­żu. Do jego naj­słyn­niej­szych wy­stą­pień na­le­żą pre­lek­cje pa­ry­skie, w któ­rych pod­kre­ślał zna­cze­nie pol­skie­go me­sja­ni-zmu oraz pro­pa­go­wał to­wia­nizm – ruch za­ini­cjo­wa­ny przez An­drze­ja To­wiań­skie­go gło­szą­cy na­śla­do­wa­nie Chry­stu­sa i łą­cze­nie Pol­ski jako na­ro­du wy­bra­ne­go wła­śnie w tym celu. Wy­gła­sza­ne w tym cza­sie ra­dy­kal­ne po­glą­dy po­li­tycz­ne do­pro­wa­dzi­ły do za­wie­sze­nia pro­fe­su­ry Mic­kie­wi­cza.

Adam Mic­kie­wicz w 1848 roku, w cza­sie Wio­sny Lu­dów, utwo­rzył le­gion pol­ski. Po po­wro­cie z Włoch był jed­nym z za­ło­ży­cie­li i re­dak­to­rem Try­bu­ny Lu­dów. Ze wzglę­du na ra­dy­kal­ny pro­gram spo­łecz­ny, w wy­ni­ku in­ter­wen­cji am­ba­sa­dy ro­syj­skiej, w 1851 roku pi­smo zo­sta­ło za­wie­szo­ne, a Mic­kie­wicz pod­da­ny nad­zo­ro­wi po­li­cyj­ne­mu. Adam Mic­kie­wicz umarł praw­do­po­dob­nie na cho­le­rę, 26 li­sto­pa­da 1855 w Stam­bu­le, gdzie wy­je­chał by współ­two­rzyć pol­skie od­dzia­ły do wal­ki z car­ską Ro­sją, co oka­za­ło się być jego ostat­nią ak­cją pa­trio­tycz­ną. Cia­ło po­ety obec­nie znaj­du­je się na ka­te­drze w Wa­we­lu w Kra­ko­wie.

Adam Mickiewicz – twórczość

Twór­czość Ada­ma Mic­kie­wi­cza była róż­no­rod­na i wy­war­ła duży wpływ na śro­do­wi­ska li­te­rac­kie XIX wie­ku. Stop­nio­wo prze­ła­my­wał za­sa­dy kla­sy­cy­zmu i uwa­ża­ny jest za pre­kur­so­ra ro­man­ty­zmu w Pol­sce. W bal­la­dzie „Romantyczność” po­eta stwo­rzył pro­gram li­te­rac­ki, od­wo­łu­ją­cy się uczuć, wie­rzeń, obec­no­ści niewidzialnego i wy­obra­żeń lu­do­wych. Sta­wał na prze­ciw mędrca szkiełko i oko. W swo­ich utwo­rach wy­chwa­lał pa­trio­tyzm, oj­czy­znę i przy­ro­dę, spo­pu­la­ry­zo­wał tak­że prąd me­sja­ni­zmu pol­skie­go.

Adam Mic­kie­wicz po­zo­sta­wił po so­bie bar­dzo ob­szer­ną spu­ści­znę li­te­rac­ką. Na­le­żą do niej po­ema­ty, bro­szu­ry po­li­tycz­ne, dra­ma­ty, tek­sty pu­bli­cy­stycz­ne i inne ga­tun­ki. Są to zna­ne i sze­ro­ko do dzi­siaj ko­men­to­wa­ne utwo­ry, ta­kie jak „Oda do młodości”, „Dziady”, „Konrad Wallenrod”, „Pan Tadeusz, czyli ostatni Zajazd na Litwie”, „Konfederaci barscy”, „Sonety krymskie”, „Ballady i romanse”, „Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego” i wie­le, wie­le in­nych.