Malarstwo to ogromna dziedzina sztuki. Polega ona jednak zupełnie na czym innym, niż literatura. Inaczej oddziałuje na swoich odbiorców, używa innych środków, prowokuje inne zmysły, choć w taki sam sposób pobudza i wzmacnia wyobraźnię. Trzeba więc nauczyć się rozmawiać o dziełach malarskich, by umożliwić sobie swobodną wymianę myśli z innymi ich odbiorcami. Właśnie dlatego warto poznać tajniki wypowiedzi pisemnej, jaką jest opis obrazu.
W przypadku opisu obrazu mamy do czynienia z kilkoma elementami charakterystycznymi również dla innych wypowiedzi pisemnych. Są to m.in. używanie stylu formalnego oraz specjalistycznego słownictwa czy podział pracy na wstęp, rozwinięcie i zakończenie. W tym przypadku jednak w każdej z tych części będzie pojawiało się coś odrobinę innego. Jak w przypadku innych prac, należy zwracać uwagę na wymogi kompozycyjne, czyli czuwać nad tym, by wstęp wraz z zakończeniem nie przekraczały jednej trzeciej pracy, i by rozwinięcie było odpowiednio bogate w informacje.
Spis treści
Wstęp
Wprowadzenie ma za zadanie poinformowanie odbiorcy naszego tekstu o tym, o czym w ogóle będziemy mu opowiadać. Musimy zaciekawić go tym, co mamy do powiedzenia. We wstępie zawieramy więc wszystkie najbardziej podstawowe informację: jak nazywa się obraz, kto jest jego autorem, w jakiej epoce powstał, dlaczego zyskał uznanie i popularność, co jest jego najciekawszymi elementami. Jeśli z danym dziełem wiąże się jakaś ciekawa informacja bądź anegdotą, to również wstęp jest miejscem na to, by ją zawrzeć. Pamiętać jednak trzeba o zwięzłości – wstęp powinien liczyć zaledwie kilka zdań.
Rozwinięcie
W rozwinięciu przechodzimy do szczegółowej analizy konkretnego dzieła. W przypadku opisu obrazu sprawdza się zasada „od ogółu do szczegółu”. Najpierw należy określić ogólny temat dzieła oraz przyjrzeć się temu, co najbardziej rzuca się w oczy na pierwszym planie. Później kolejno przechodzimy do planu drugiego, trzeciego oraz tła. Warto przyjrzeć się temu, jakie barwy dominują na obrazie. Czy są ciepłe, czy zimne? Jak dobór kolorów wpływa na nasze emocje oraz na odbiór całości?
Wiele dzieł malarskich bazuje na symbolicznym wyrazie niektórych przedmiotów. Warto się im przyjrzeć, zastanowić się, dlaczego autor pragnie zwrócić uwagę odbiorcy akurat na te przedmioty albo osoby – co mogą oznaczać? Jeśli umożliwia to dzieło, trzeba zwrócić uwagę na środki, jakich użył artysta. Oprócz wymienionych wcześniej barw oraz symboli może to być na przykład perspektywa, światłocień, itp. W jaki sposób ukazane są na płótnie ludzkie postaci? Co robią? Na co patrzą? Czy identyfikujemy się z nimi? Warto zastanowić się nad odpowiedziami na powyższe pytania.
Zakończenie
Na koniec należy wyrazić własne zdanie. Pomocne mogą być w tym pytania: jakie emocje wywołuje w nas to dzieło? Jakie skojarzenia nasuwa? Jak się czujemy oglądając dany obraz? Uspokaja nas czy może wprawia w dyskomfort? Możemy odnieść się do wrażeń, jakie odnieśliśmy po kontakcie z innymi dziełami danego autora albo z dziełami pochodzącymi z tej samej epoki. Zakończenie powinno być wyciągnięciem wniosków z analizy i próbą interpretacji dzieła malarskiego, na ile jest to możliwe.