„Przyjaciele” Adama Mickiewicza to bajka, która opowiada o dwóch przyjaciołach, Leszku i Mieszku. Poeta pokazał w niej, że o prawdziwej przyjaźni nie świadczą słowa, a czyny. Leszek zostawił Mieszka, gdy ten był w potrzebie, więc w rzeczywistości nie był prawdziwym przyjacielem.
Przyjaciele – analiza i środki stylistyczne
Bajka to krótki utwór literacki, który zawiera morał, a więc należy do literatury dydaktycznej. Pisana jest prostym językiem, zrozumiałym dla każdego, ponieważ z założenia cechuje ją uniwersalizm. Łączy w sobie cechy epiki oraz liryki. Najczęściej jest wierszowana, tak jak w przypadku „Przyjaciół”, co zbliża ją właśnie do liryki. Cechy epickie widoczne w bajce to wyraźna fabuła, akcja i obecność narratora relacjonującego zdarzenia. W bajce Mickiewicza pojawiają się także dialogi. Co ciekawe, w epoce romantyzmu bajki nie były popularne, a jednak czołowy romantyk, jakim jest Adam Mickiewicz, zdecydował się na taką formę.
Ważną cechą bajki jest alegoryczność. Postacie pojawiające się w treści odnoszą się do ogólnych i powszechnych postaw ludzkich. Co za tym idzie, Leszek i Mieszek obrazują częste postawy wśród przyjaciół. Ich historii nie należy odczytywać dosłownie, a wyciągać z niej uniwersalny sens.
Bajka „Przyjaciele” została podzielona na cztery zwrotki. Pierwsza ma dziewięć wersów, druga i trzecia osiem wersów, a czwarta ma ich sześć. Liczba sylab w wersach jest nieregularna. Występują rymy o różnych układach, które nadają utworowi melodyjności. Przykładowo w pierwszej strofie układ rymów wygląda następująco: aa bcbc eee. Co więcej, budowę bajki Mickiewicza można określić jako trójczołową. Na początku zostaje określony problem poruszony przez utwór, następnie opowiadana jest historia, a na końcu pojawia się pouczenie.
Utwór nie zawiera wyszukanych środków stylistycznych, jego język nie jest typowo ozdobny. Tekst wyróżnia nagromadzenie czasowników. Pojawiają się wykrzyknienia, które wprowadzają dynamizm i oddają emocje bohaterów („Kumie!”, „Było z tobą krucho!”, „szczęście, Mieszku, że cię nie zadrapał!”). Obecna jest także personifikacja – niedźwiedzie mają swoje przysłowia, a więc przypominają ludzi. Zastosowano także epitety („prawdziwej przyjaźni”, „krakań gawronich”, „miąs nieświeżych”) oraz porównania („Trafia na ciało, maca: jak trup leży”). Wykorzystana została przerzutnia, czyli przeniesienie części zdania do kolejnego wersu, a także inwersja, czyli szyk przestawny.
Przyjaciele – interpretacja
Bajka „Przyjaciele” to krótka i prosta opowieść o losach przyjaciół, które pokazują, że pozory mylą. Ktoś może wydawać się dobrym przyjacielem, ale w trudnej sytuacji może się okazać, że nie można na niego liczyć. Mickiewicz rozpoczął swoją bajkę od pesymistycznego stwierdzenia, że „Nie masz teraz prawdziwej przyjaźni na świecie”. To zdecydowanie negatywna diagnoza świata, w którym człowiek nie może w pełni zaufać innym i zaniknęły szczere relacje międzyludzkie. Choć bajka może wydawać się naiwna, to stojąca za nią teza jest bardzo poważna.
