Przedwiośnie Stefana Żeromskiego to wielka powieść opowiadająca o przełomowym dla Polski momencie odzyskania niepodległości. Opowiada o wielkiej różnorodności postaw i charakterów, które reprezentowali ludzie tamtych czasów. Stąd też ogromna różnorodność bohaterów, jakich możemy spotkać na kartach powieści. Oto charakterystyki najważniejszych z nich.
Cezary Baryka – główny bohater Przedwiośnia. Człowiek, który dojrzewa na oczach czytelników. Po odejściu ojca na wojnę staje się niepokorny i krnąbrny, wkracza w wiek dojrzewania. Ulega komunistycznej i rewolucyjnej propagandzie, lecz w wyniku doświadczenia okrucieństw rewolucji na własnej skórze, nieco dystansuje się do jej ideałów. Wiedziony idyllicznymi opowieściami ojca o odrodzonej Polsce, przyjeżdża do ojczyzny, która mocno go rozczarowuje. Rozpoczyna jednak studia, a nawet bierze udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Brutalne doświadczenia sprawiają, że szybciej dojrzewa życiowo pozostawiając w tyle swoją dojrzałość emocjonalną i uczuciową, co widać, kiedy znajduje się w dworku w Nawłoci i romansuje z wieloma damami jednocześnie, co doprowadza do śmierci jednej z nich. Pod koniec powieści jest nadal człowiekiem rozdartym, nie potrafi znaleźć własnego miejsca w polityczno-społecznym porządku niepodległej Polski. Cezary Baryka to postać niejednoznaczna, człowiek skrzywdzony przez dzieje, który jednak ma dobre intencje i pragnie sprawiedliwości, nie zawsze jednak wie, jak do tych wartości dążyć.
Seweryn Baryka – ojciec Cezarego Baryki. Człowiek, który pomimo braku wykształcenia odznaczał się bardzo wieloma zdolnościami praktycznymi, co ułatwiło mu zdobywanie coraz lepiej płatnych posad, aż w końcu stał się dobrze sytuowanym urzędnikiem w Rosji. Wrócił do Polski, by pojąć za żonę Jadwigę Dąbrowską i wraz z nią osiedlić się w Baku, gdzie urodził się Cezary. Seweryn był ojcem dobrym i opiekuńczym, choć stanowczym i wymagającym szacunku. W 1914 roku zostaje zwerbowany do wojska w ramach I wojny światowej. Kiedy wraca i przypadkowo natyka się na syna, jest już innym człowiekiem. Mniejszą wartość mają dla niego pieniądze, większą zaś ojczyzna. Chce wrócić z synem do Polski, by przekonać młodzieńca do tego pomysłu, opowiada mu historię o szklanych domach, które miały symbolizować powszechny dobrobyt w niepodległym kraju. Sam nie dożywa przekroczenia granicy. Umiera w podróży.
Jadwiga Baryka – matka Cezarego, żona Seweryna. Pochodząca z dobrego domu Dąbrowskich dziewczyna w młodości jest piękna i posiada wesołe i ciepłe usposobienie. Wychodzi za Seweryna, mimo że nie pała do niego uczuciem. Godzi się na zamążpójście, ponieważ jest pokorna wobec decyzji swoich rodziców, mimo że wie, iż zakochany jest w niej Szymon Gajowiec. W rodzinie Baryków jest również cicha i ugodowa. Kiedy zostaje bez męża ciężko pracuje, by w czasie wojny utrzymać siebie i syna, co kosztuje ją wiele nerwów i zdrowia. Umiera w wyniku ciężkich robót, na które została skazana za pomoc księżnej w czasie rewolucji.
Kalikst Grzegorz Baryka – dziadek Seweryna, który brał udział w powstaniu w 1831 roku. Władze rosyjskie pozbawiły go za to majątku, przez co jego postać urosła w rodzinie do rangi bohatera narodowego.
Szymon Gajowiec – młody człowiek pochodzący z okolic Siedlec, który kocha się w Jadwidze Dąbrowskiej, jednak nie ma śmiałości starać się o jej rękę ze względu na swoje niskie pochodzenie. Kiedy traci Jadwigę z oczu postanawia pozostać kawalerem do końca życia. Dzięki swojej determinacji wybija się z biedy i dochodzi do wysokiego stanowiska w Ministerstwie Skarbu. Charakteryzują go poglądy pozytywistyczne. Jest zwolennikiem odrodzenia Polski na drodze reform. Kiedy Cezary Baryka zgłasza się do niego po pomoc, udziela mu jej, jest wobec młodzieńca bardzo serdeczny i pomaga mu, mimo że panowie różnią się od siebie pod względem światopoglądowym.
Antoni Lulek – młody komunista, który próbuje wciągnąć Cezarego w ideologię komunistyczną, w którą sam bardzo mocno wierzy. Ma odpychającą aparycję, lecz obdarzony jest bardzo dużym talentem oratorskim. Ma przeszłość więzienną, jest uczciwy, chociaż w imię komunizmu dopuszcza się manipulacji i nieczystych zabiegów przy przekonywaniu ludzi do swojej ideologii.
Hipolit Wielosławski – arystokrata, którego Cezary poznaje w trakcie wojny polsko-bolszewickiej i któremu ratuje życie. Człowiek nieprzystający do obrazu przyzwyczajonego do luksusów burżuja. Jest bardzo dobrym żołnierzem i bardzo wytrzymałym człowiekiem, trudy wojennego życia znosi znacznie lepiej niż inni. Po wojnie, w Nawłoci, wraca do swojego starego wizerunku, do życia arystokraty, skłonności do zabaw i wygodnego życia. Nie opuszcza Cezarego w potrzebie.
Ksiądz Anastazy – brat Hipolita, człowiek o wesołym usposobieniu, stały bywalec w Nawłoci. Szczególnie przywiązany do Karoliny, jej śmierć była dla niego ogromnym ciosem.
Laura Kościeniecka – kobieta z okolic Nawłoci, również arystokratka. Piękna, silna i pewna siebie kobieta, która nie wstydzi się wykorzystywania swoich damskich przymiotów do osiągania postawionych sobie celów. Jest wdową, ale już ma nowego narzeczonego, z którym jest wyłącznie dla jego pieniędzy. Nie przeszkadza jej to romansować z Cezarym. Jest postacią wyrachowaną i tajemniczą.
Władysław Barwicki – nowy narzeczony Kościenieckiej. W związku z kobietą widzi szansę na awans społeczny. Walczy o nią z Cezarym, kiedy odkrywa ich romans. Ostatecznie żeni się z Kościeniecką.
Karolina Szarłatowiczówna – dziewczyna przebywająca w Nawłoci po śmierci swoich rodziców w czasie rewolucji. Młoda i niezwykle piękna, inteligentna, ciepła i pogodna. Romansuje z Cezarym i zakochuje się w nim. Po tym jak zostaje odrzucona, wpada w rozpacz, jednak znosi ją z godnością i cierpi w milczeniu. Zostaje otruta przez zazdrosną Wandę Okszyńską, która widzi w niej rywalkę.
Wanda Okszyńska – młoda, niepełnosprawna umysłowo dziewczyna, córka rządczyni Nawłoci. Została wyrzucona ze szkoły za brak postępów w nauce, ma opinię głupiej i dziwnej. Posiada ogromny talent do gry na pianinie. Zakochuje się w Cezarym i w akcie desperacji truje Karolinę Szarłatowiczównę.
Maciej – sługa w Nawłoci, wierny rodzinie Wielosławskich, dobry i uczciwy człowiek.