matura z języka polskiego – Strona 2 z 5

Rozważ, jaką rolę w utworze literackim pełni konstrukcja czasu. Punktem wyjścia do rozważań uczyń fragment tekstu Doroty Korwin-Piotrowskiej. W pracy odwołaj się do: wybranej lektury obowiązkowej, utworów literackich z dwóch różnych epok oraz wybranego kontekstu.

Czas w utworze literackim pełni bardzo istotną rolę. Dzięki jego konstrukcji jesteśmy w stanie porządkować sobie w głowie wydarzenia, które przedstawia nam autor, a także wyciągać z nich wnioski przyczynowo-skutkowe. Wiele dzieł jednak element ten traktuje w sposób nielinearny i osobliwy.

Poświęcenie się dla idei a osobiste szczęście. W pracy odwołaj się do wybranej lektury obowiązkowej, innego utworu literackiego i wybranych kontekstów. Matura próbna 2023

Życie składa się z sytuacji, w których musimy dokonywać wyborów. Niekiedy wybory te dotyczą rzeczy błahych, innym razem – najważniejszych. Takich jak wybór pomiędzy własnym szczęściem a poświęceniem się dla idei, sprawy ważniejszej czy dobra ogółu. To trudne decyzje, które mogą mieć wpływ nie tylko na nasze życie, lecz na dziesiątki innych istnień.

Różne postawy ludzi wobec własnych błędów. W pracy odwołaj się do wybranej lektury obowiązkowej, innego utworu literackiego i wybranych kontekstów. Matura próbna 2023

Wszyscy popełniamy błędy – to najbardziej podstawowa prawda o ludzkiej naturze. Nie urodził się jeszcze nigdy człowiek idealny, który przeszedłby przez życie i nigdy się nie pomylił. Popełnianie błędów łączy wszystkich ludzi. Różni ich jednak to, w jaki sposób do tych błędów podchodzą. Jedni bowiem zignorują je i nadal będą postępować w szkodliwy dla siebie sposób, inni wyciągną ze swoich pomyłek lekcję i zmienią się na lepsze.

Jakie postawy przyjmuje człowiek w obliczu trudnych decyzji życiowych? W pracy odwołaj się do wybranej lektury obowiązkowej, innego utworu literackiego i wybranych kontekstów.

Każdy z nas w życiu napotyka większe lub mniejsze trudności. Niekiedy stajemy jednak w obliczu sytuacji bardzo trudnych, od rozwiązania których zależy całe nasze przyszłe życie. To momenty, w których tak naprawdę dowiedzieć się możemy wiele o sobie samych. Nie każdy jednak potrafi wykorzystać taką okazję i wyciągnąć z niej lekcję. Bywa, że ludzie uciekają od trudności, odsuwają je od siebie, nie chcąc doprowadzić do konfrontacji ze strachu, wstydu lub braku wiary we własne siły. Wachlarz postaw jakie człowiek może przyjąć wobec takich chwil i decyzji jest naprawdę szeroki.

Jakich wyborów dokonują rządzący w sytuacjach kryzysowych? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do „Potopu” Henryka Sienkiewicza oraz innych tekstów kultury.

Żyjemy w czasach niemal powszechnej demokracji, która ma być najbardziej sprawiedliwym ustrojem państwowym, jaki wymyślono. W teorii bowiem to mieszkańcy danego państwa decydują o tych, którzy potem będą decydować o ich życiu.

Jak cierpienie wpływa na refleksję człowieka o sobie samym? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do „Lalki” Bolesława Prusa oraz innych tekstów kultury.

Stare powiedzenie mówi, że cierpienie uszlachetnia. Dzięki niemu ponoć stajemy się silniejsi, bardziej uważni, życiowo czujni, bardziej odpowiedzialni i rozważni. Niekiedy jednak cierpimy i nie potrafimy dostrzec sensu tego, co się nam przydarza i tego, co się z nami dzieje. Ból wywołany różnorodnymi przykrymi doświadczeniami życiowymi stanie się, prędzej czy później, udziałem każdego człowieka. Literatura opisuje wiele przypadków, w których cierpienie w różnoraki sposób wpływa na charaktery i losy jej bohaterów.

Historia jako tworzywo literackie. Rozważ sposoby i funkcje przetwarzania wydarzeń historycznych przez literaturę. W pracy odwołaj się do Nocy listopadowej Stanisława Wyspiańskiego, utworów literackich z dwóch wybranych epok i wybranego kontekstu.

Nie od dziś wiadomo, że jednym z najchętniej wykorzystywanych źródeł literackich jest historia. Wydarzenia, które rzeczywiście miały miejsce w historii, wydają się nam ciekawsze niż fikcja, ponieważ dotyczyły ludzi, takich jak my, być może naszych przodków.

Dialog między tekstami. Rozważ, jaką funkcję mogą pełnić w dziele literackim nawiązania intertekstualne. Punktem wyjścia do rozważań uczyń fragment tekstu Anny Burzyńskiej oraz Michała Pawła Markowskiego. W pracy odwołaj się do wybranej lektury obowiązkowej, utworów literackich z dwóch wybranych epok i wybranego kontekstu.

Kultura, sztuka, a więc także literatura to wielki ciąg przyczynowo-skutkowy. Późniejsze teksty powstają pod wpływem inspiracji starszymi, które – aby mogły powstać – również musiały zostać zapośredniczone we wcześniejszych dziełach. W ten sposób dokonuje się powolny, lecz systematyczny rozwój myśli ludzkiej, który trwa już od tysięcy lat. System powiązań, które zachodzą pomiędzy poszczególnymi tekstami nazywamy intertekstualnością, która może mieć w literaturze przynajmniej kilka funkcji.

Postawa człowieka wobec Boga. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Księgi Hioba. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Postać jakiegokolwiek Boga to kwestia sporna odkąd tylko człowiek zaczął zastanawiać się nad kwestiami życia po śmierci, nieskończoności, czy zbawienia. Bóg i wiara w niego przybierała już najróżniejsze formy i kształty. Do dzisiaj jednak w niektórych miejscach świata trwają wojny na tle wyznaniowym właśnie. Święte księgi różnych religii opisują różne możliwości podejścia człowieka do kwestii Boga, zarówno te pożądane, jak i niezbyt właściwe.

Tragiczny los jednostki i zbiorowości jako motyw literacki. Omów zagadnienie na podstawie Odprawy posłów greckich Jana Kochanowskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Nieszczęścia dotykają nie tylko pojedynczych ludzi, lecz także całe zbiorowości, np. narody, o czym ludzkość przekonała się w bardzo brutalny sposób przez wojny światowe XX wieku. Okazuje się, że społeczności dotknięte wydarzeniami tragicznymi zachowują się w bardzo zbliżony sposób do tego, jak reagują na takie chwile jednostki. Większość sztuki i literatury światowej dotyczy właśnie problemu cierpienia oraz tego, jak wpływa na nasze życie i życie zbiorowości, w której funkcjonujemy.

Człowiek w obliczu zła. Omów zagadnienie na podstawie Dżumy Alberta Camusa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Świat nie jest jednoznacznie dobry, ani jednoznacznie zły. Oba te żywioły przeplatają się i łączą w coś, co nazywamy codziennością. Oczywiście na co dzień umiemy skupiać się na dobru i unikać zła. Zdarzają się jednak sytuacje ekstremalne, w których po prostu trzeba zająć jakieś stanowisko, przyjąć jakąś postawę, inaczej można tylko pogorszyć całą sprawę. Człowiek wobec zła może przyjąć najrozmaitsze postawy, niestety również takie, które owemu złu pomogą się rozpanoszyć jeszcze bardziej.

Walka człowieka ze swoimi słabościami. Omów zagadnienie na podstawie Zbrodni i kary Fiodora Dostojewskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Jeszcze nigdy nie urodził się człowiek pozbawiony jakichkolwiek słabości, mniejszych lub większych wad, przysłowiowych rys. Nie ma więc sensu wyrzucanie sobie, że takie słabości się posiada. Problem pojawia się dopiero wtedy, kiedy człowiek z takimi słabościami nie usiłuje walczyć, nie przeciwdziała im.