Nie od dziś wiadomo, że jednym z najchętniej wykorzystywanych źródeł literackich jest historia. Wydarzenia, które rzeczywiście miały miejsce w historii, wydają się nam ciekawsze niż fikcja, ponieważ dotyczyły ludzi, takich jak my, być może naszych przodków. Chętnie bawimy się konwencją, próbując reinterpretować wydarzenia z przeszłości w artystyczny sposób. Ten sposób twórczości popularny będzie zawsze, ponieważ niejako właśnie od niego rozpoczęła się literatura europejska.
Stanisław Wyspiański, jeden z najwybitniejszych i najbardziej wszechstronnych twórców polskiego modernizmu, w swoim dramacie, pt. Noc listopadowa, odwołał się do realnego wydarzenia z historii swojej ojczyzny, jakim był wybuch powstania listopadowego w nocy z 29 na 30 listopada 1830 roku. Opisał tam kilka epizodów, które naprawdę miały miejsce w chwili wybuchu tego zrywu niepodległościowego. W fabule dramatu pojawiają się historyczne postaci dowódców powstania (Lelewel, Chłopicki), wojskowych oraz polityków, miejsca (Łazienki Królewskie w Warszawie, Szkoła Podchorążych, Belweder). Wyspiański postąpił tak, by blisko siedemdziesiąt lat po wybuchu powstania listopadowego przypomnieć młodemu pokoleniu Polaków (którzy zresztą nadal znajdowali się pod zaborami) o tym heroicznym wydarzeniu. Autor chciał również w ten sposób przebudzić świadomość narodową do dalszej walki o niepodległość. Wybudzić naród z marazmu, w jaki ten wpadł po upadku nie tylko powstania listopadowego, lecz także styczniowego.
Historią posłużył się również Henryk Sienkiewicz, który najbardziej znany jest zresztą właśnie ze swoich powieści historycznych, głównie z Trylogii. Zarówno Ogniem i mieczem, Potop, jak i Pan Wołodyjowski były pisane „ku pokrzepieniu serc”. Sienkiewicz przedstawiał wydarzenia historyczne, w których Polacy znajdowali się w naprawdę ciężkich okolicznościach politycznych lub wojennych, a mimo to zawsze w jakiś sposób wychodzili z tarapatów zwycięsko. Pisarz w ten sposób chciał uspokoić i podnieść na duchu naród polski zrozpaczony po upadku powstania styczniowego.
Polacy znajdowali się w sytuacji w zasadzie beznadziejnej, jednak dzięki Henrykowi Sienkiewiczowi mogli sobie przypomnieć o tym, że ich przodkowie, dzięki odwadze, szlachetności, wierze i miłości do ojczyzny, dawali sobie radę w dużo gorszych okolicznościach. Takie myślenie dawało nadzieję na to, że los uśmiechnie się jeszcze do Polaków i odzyskają oni niepodległość, co zresztą okazało się prawdą.
