Adam Mickiewicz należy do najbardziej rozpoznawalnych polskich poetów. Obok Zygmunta Krasińskiego i Juliusza Słowackiego zaliczany jest do grona Trzech Wieszczów. Uważany za wizjonera i jednego z najwybitniejszych przedstawicieli romantyzmu. Był także publicystą, tłumaczem i działaczem politycznym. Urodził się 24 grudnia 1798 w Zaosiu koło Nowogródka na Litwie, jako syn Mikołaja Mickiewicza herbu Poraj i Barbary z Majewskich. Jego ojciec pełnił w Nowogródku funkcję adwokata sądowego oraz komornika mińskiego, co przyczyniło się do dużego nacisku położonego na edukację młodego Adama Mickiewicza.
Poeta w 1807 roku rozpoczął naukę w Nowogródku, w dominikańskiej szkole powiatowej. Uczył się tam do roku 1815, kiedy to wyjechał do Wilna na studia wyższe. Następne lata życia spędził na studiowaniu nauk humanistycznych na Cesarskim Uniwersytecie Wileńskim. Wraz z grupą przyjaciół w 1817 roku stworzył Towarzystwo Filomatyczne. Z upływem lat Towarzystwo przekształciło się w organizację narodowo-patriotyczną z aspiracjami niepodległościowymi. Rok później miejsce miał debiut literacki Adama Mickiewicza – na łamach Tygodnika Wileńskiego ukazał się jego utwór „Zima miejska”.
Jednocześnie, podczas studiów w Wilnie, sytuacja materialna skłoniła Mickiewicza do nauki w Seminarium Nauczycielskim, które gwarantowało późniejszą pracę w szkołach carskich. Dzięki temu, po skończeniu edukacji, w 1819 roku, poeta rozpoczął swoją pierwszą pracę jako nauczyciel w szkole powiatowej w Kownie, zajmując się przekazywaniem wiedzy w takich obszarach jak prawo, historia i literatura. Wówczas powstał tom pierwszy Poezji (1822) zapoczątkowujący epokę romantyzmu. W jego skład wchodziły słynne Ballady i romanse, a także manifest O poezji romantycznej. W kolejnym roku ukazała się druga odsłona Poezji (1823), w niej z kolei znalazły się m.in. dramat Grażyna oraz druga i czwarta część Dziadów.
W 1823 roku Mickiewicz został skazany za członkostwo i czynny udział w spiskowych organizacjach młodzieżowych. W 1824 roku zesłano go do Rosji, gdzie miał być nauczycielem. Następne lata, do 1929 roku, spędził właśnie w Rosji tułając się pomiędzy Peters-burgiem, Odessą, Moskwą a Krymem. Z tego czasu pochodzą utwory: Sonety krymskie (1826) i Konrad Wallenrod (1828). Po wyjeździe z Rosji Adam Mickiewicz udał się później w podróż po Europie, zwiedzając m. in. Niemcy i Szwajcarię. W 1830 roku, po wybuchu powstania listopadowego, próbował powrócić do Polski, jednak nieskutecznie.
Poeta od 1832 roku mieszkał w Paryżu. Dwa lata później ożenił się z Celiną Szymanowską, która urodziła mu sześcioro dzieci. Tam całkowicie oddał się działalności patriotycznej. To płodny okres w życiu literata. Francja to najbardziej płodny okres w literackiej karierze Mickiewicza. W 1832 roku ku pokrzepieniu serc po upadłym powstaniu listopadowym napisał Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego, polityczną broszurę okraszoną poetyckim językiem. Na ten rok datuje się także najwybitniejszy dramat romantyczny, czyli trzecią część Dziadów. W 1834 roku wydał epopeję opowiadającą o nostalgicznej wizji Polski zwaną Panem Tadeuszem, czyli ostatnim Zajazdem na Litwie. Od 1833 roku był także redaktorem Pielgrzyma polskiego. Powrócił również do swojej kariery nauczycielskiej – w 1839 roku został profesorem literatury łacińskiej w Lozannie. W 1840 roku objął katedrę języków słowiańskich w Collège de France. Następnie, w latach 1841 – 1844, był prezesem Wydziału Historycznego Towarzystwa Literackiego w Paryżu. Do jego najsłynniejszych wystąpień należą prelekcje paryskie, w których podkreślał znaczenie polskiego mesjani-zmu oraz propagował towianizm – ruch zainicjowany przez Andrzeja Towiańskiego głoszący naśladowanie Chrystusa i łączenie Polski jako narodu wybranego właśnie w tym celu. Wygłaszane w tym czasie radykalne poglądy polityczne doprowadziły do zawieszenia profesury Mickiewicza.
Adam Mickiewicz w 1848 roku, w czasie Wiosny Ludów, utworzył legion polski. Po powrocie z Włoch był jednym z założycieli i redaktorem Trybuny Ludów. Ze względu na radykalny program społeczny, w wyniku interwencji ambasady rosyjskiej, w 1851 roku pismo zostało zawieszone, a Mickiewicz poddany nadzorowi policyjnemu. Adam Mickiewicz umarł prawdopodobnie na cholerę, 26 listopada 1855 w Stambule, gdzie wyjechał by współtworzyć polskie oddziały do walki z carską Rosją, co okazało się być jego ostatnią akcją patriotyczną. Ciało poety obecnie znajduje się na katedrze w Wawelu w Krakowie.
Adam Mickiewicz – twórczość
Twórczość Adama Mickiewicza była różnorodna i wywarła duży wpływ na środowiska literackie XIX wieku. Stopniowo przełamywał zasady klasycyzmu i uważany jest za prekursora romantyzmu w Polsce. W balladzie „Romantyczność” poeta stworzył program literacki, odwołujący się uczuć, wierzeń, obecności niewidzialnego i wyobrażeń ludowych. Stawał na przeciw mędrca szkiełko i oko. W swoich utworach wychwalał patriotyzm, ojczyznę i przyrodę, spopularyzował także prąd mesjanizmu polskiego.
Adam Mickiewicz pozostawił po sobie bardzo obszerną spuściznę literacką. Należą do niej poematy, broszury polityczne, dramaty, teksty publicystyczne i inne gatunki. Są to znane i szeroko do dzisiaj komentowane utwory, takie jak „Oda do młodości”, „Dziady”, „Konrad Wallenrod”, „Pan Tadeusz, czyli ostatni Zajazd na Litwie”, „Konfederaci barscy”, „Sonety krymskie”, „Ballady i romanse”, „Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego” i wiele, wiele innych.