Jan Kasprowicz

Interpretowany wiersz stanowi początek cyklu „Księga ubogich”. Zbiór Jana Kasprowicza został wydany w 1916 roku. Zawarte w nim utwory otwierają trzeci i zarazem ostatni etap jego twórczości, opierający się na postawie franciszkańskiej. Wyraża swój podziw wobec przyrody i jej piękna. Wszystkie zawarte w nim liryki (czterdzieści trzy) według relacji samego autora powstawały podczas wędrówek po Tatrach, które były mu wyjątkowo bliskie. Ze względu na to w tym okresie zamieszkał w Poroninie (dom na Harendzie). Otwierający cykl utwór „Witajcie kochane góry” jest doskonałym przykładem liryki tatrzańskiej.

Sonet „Z chałupy XV” przedstawia tragiczny los biednej wieśniaczki. Jej historia nie jest odosobniona – ze względu na biedę opuszcza swoje pole. Tragizm społeczności chłopskiej to główny temat całego cyklu 40 utworów „Z chałupy” Jana Kasprowicza wydanych w 1887 roku. Problematyka ta była bliska młodopolskiemu poecie, ponieważ sam pochodził z rodziny wiejskiej z Kujaw.

Sonet „Z chałupy I” jest pierwszym z czterdziestu tworzących cykl „Z chałupy”. Jan Kasprowicz wydał go w 1887 roku. Autor porusza w utworach tematykę związaną ze wsią, ludowością, jak również skupia się na nierównościach społecznych dotykających mieszkających tam ludzi. Problematyka ta była mu bardzo bliska, ponieważ sam pochodził z małej miejscowości na Kujawach. Poświęcenie się problemom społeczności jest pierwszym okresem w twórczości poety.

Wiersz „Wiatr halny” Jana Kasprowicza przedstawia katastroficzny obraz górskiej przyrody. Zbiór utworów (głównie sonetów) „Z wichrów i hal, Z Tatr” zawiera kilka takich przedstawień krajobrazu tatrzańskiego. Motyw ten był popularny w epoce Młodej Polski, kiedy wielu artystów inspirowało się stylem tatrzańskim, który uznaje się za oddzielny nurt. Poza poetą, przedstawicielami tego prądu są m.in. Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Stanisław Witkiewicz, ojciec Witkacego. Interpretowany utwór zdecydowanie należy do jednego z najpopularniejszych tatrzańskich wierszy Kasprowicza.

Hymn „Salome” Jana Kasprowicza to drugi utwór z cyklu „Ginącemu światu”, wydanego w 1902 roku. Nastrój wiersza wpisuje się w dekadencki charakter epoki, zapoczątkowany przez m.in. Artura Schopenhauera. Podobnie jak „Dies irae”, występują tu liczne aluzje biblijne, widoczne już w samym tytule.

Hymn Jana Kasprowicza „Dies Irae” to świetny przykład modernistycznego dekadentyzmu. Poeta w tym utworze doskonale wpisuje się w młodopolską modę na opisywanie smutku za pomocą ekspresji oraz symbolizmu. W obrazie końca świata zawiera przemyślenia na temat zepsucia społeczeństwa, tworząc liczne aluzje biblijne.

Jan Kasprowicz był młodopolskim poetą i krytykiem literackim, słynącym ze stosowania wiersza wolnego i odwołań do naturalizmu czy symbolizmu. W jego twórczości, istotne miejsce zajmowała natura, opisy rodzimych Kujaw czy tez zachwyty nad Tatrami, po których wędrował. Krzak dzi­kiej róży (w ciem­nych Smre­czy­nach) to cykl złożony z czterech sonetów, opublikowany w zbiorze o podobnej nazwie – Krzak dzikiej róży, w roku 1898.