Jan Kochanowski

Odprawa posłów greckich to dramat autorstwa Jana Kochanowskiego, ojca poezji polskiej. Jest to pierwsze tego typu dzieło w nowożytnej literaturze narodowej – Kochanowski, na równi z innymi wybitnymi twórcami epoki renesansu, zapatrzony był w dziedzictwo kultury antycznej i czerpał z niego pełnymi garściami. Oprócz tłumaczeń klasyków i utworów stylizowanych, z czasem zaczęto tworzyć utwory autorskie, choć wciąż kreatywnie wykorzystujące wzorce zaczerpnięte ze starożytności. Takim właśnie dziełem jest Odprawa posłów greckich, od której zaczyna się tak naprawdę historia polskiej dramaturgii. 

1. Antenor wygłasza mowę, w której opowiada o niegodziwym postępku Aleksandra i potępia jego zachowania: uprowadzenie Heleny oraz próbę przekupstwa sędziów w swojej sprawie.

Odprawa posłów greckich to dramat, który przy pomocy występujących w nim postaci, prezentuje pewne postawy, których konfrontacja jest główną osią fabularną dzieła. Każda z nich jest więc bardzo charakterystyczna, obdarzona przez autora niezwykle wyrazistymi cechami, nieraz wręcz wyjaskrawionymi, na potrzeby odpowiedniego oddziaływania na odbiorcę. W objętościowo niedużym dramacie, za pomocą dialogów, Jan Kochanowski musiał zmieścić kilku bohaterów, których charaktery, każdy z osobna, mogłyby być tematem odrębnej epopei. Przyjrzyjmy się najważniejszym z nich!

Odprawa posłów greckich to dramat autorstwa Jana Kochanowskiego, który w założeniu miał być próbą przeniesienia wzorców tragedii antycznych na grunt języka polskiego. Tym ciekawszy jest to przykład do analizy pod względem nie tylko tego, jaka treść została w nim zawarta, lecz także (a może nawet przede wszystkim) pod względem tego, w jaki sposób została ona przekazana. Jakich kompozycyjnych zabiegów użył autor, by z jednej strony oddać hołd ukochanej tradycji antycznej Grecji, a z drugiej pchnąć stary schemat na nowe, renesansowe tory. Taka analiza świadczy bowiem o niebywałym talencie kreatywnego naśladownictwa, któremu wyraz dał Jan Kochanowski pisząc Odprawę posłów greckich.

Odprawa posłów greckich Jana Kochanowskiego miała być, w zamyśle autora, dowodem na to, że antyczne wzorce literackie mogą być z powodzeniem przenoszone na kanwę języków narodowych. Było to zresztą dążenie wielu ówczesnych twórców europejskich, Kochanowski zrobił to jako pierwszy w Polsce. Czy więc Odprawa posłów greckich to wierne odwzorowanie greckich tragedii z czasów Sofoklesa, Eurypidesa lub Ajschylosa? Z pewnością można powiedzieć, że tak, chociaż nie jest to dramat pozbawiony pewnych nowatorskich cech, charakterystycznych już dla  wzorców renesansowych. 

Odprawa posłów greckich Jana Kochanowskiego to dzieło, którym renesansowy autor próbował przenieść na grunt literatury polskiej wzór antycznej tragedii greckiej. Z antyku zapożyczył więc nie tylko formę utworu, lecz także pewien zakres tematyczny. W tragedii starogreckiej bowiem, bardzo częstym tematem (głównym lub towarzyszącym, stanowiącym tło wydarzeń właściwych) była wojna trojańska, a właściwie jej homerycka wersja. Tak jest również w przypadku Odprawy posłów greckich.