Kuba Socha był przedstawicielem najuboższej części społeczności chłopskiej – służył u innych, gdyż nie było go stać na własne utrzymanie. Jego postać dowodzi jednak, że wcale nie majętność świadczy o wartości człowieka, ponieważ niejeden bogacz mógłby mu pozazdrościć uczciwości i szlachetności.
Charakterystyka Kuby Sochy z Chłopów Władysława Reymonta
Kuba Socha był jednym z parobków w gospodarstwie Macieja Boryny. Był to starszy już człowiek, który nie posiadał własnego majątku, więc aby zarobić na chleb i miejsce do spania, musiał najmować się do pracy. Socha miał bardzo bogatą przeszłość, pochodził z rodziny chłopów, którzy służyli przy dworze bogatego pana. Później jako młody mężczyzna, walczył w powstaniu styczniowym i uratował życie swojemu pracodawcy. Na starość zaś wylądował w Lipcach, u Macieja Boryny, gdzie dokonał swojego żywota w smutnych okolicznościach.
Kuba był człowiekiem szlachetnym, dobrym i ciepłym. Sumiennie przykładał się do powierzanych mu obowiązków, swoją służbę traktował bardzo poważnie. O uczciwości z jaką do niej podchodził może świadczyć fakt, że nie zgodził się na sprzeniewierzenie się Borynie, kiedy karczmarz chciał go nakłonić na okradnięcie gospodarza za pieniądze. Socha żyje w zgodzie ze wszystkimi, jest wrośnięty w krajobraz wsi, a wieś jest wpisana w niego. Jest świadomy swojej wartości i wymaga wobec siebie choćby minimalnej dozy szacunku. Mimo wszystkich swoich zalet duchowych, Socha kończy swoje życie w bardzo smutny sposób. Zostaje postrzelony przez gajowego w nogę, do której wdaje się zakażenie. Stary parobek leży w stajni i w agonii odcina sobie gnijącą kończynę. Nie jest już w stanie wezwać pomocy. Nie chce księdza, ponieważ czuje, że niegodnym byłoby przyjmowanie kapłana w tak podłych warunkach, co świadczy o jego szacunku dla wiary katolickiej. W końcu Socha wykrwawia się na śmierć. Tłem dla jego cichej śmierci są dźwięki wesela odbywającego się nieopodal.
Kuba Socha to postać pozytywna, chociaż obdarzona przez los bardzo smutnym końcem. Parobek budzi sympatię czytelnika. Tym większy żal, że o warunkach odejścia tego dobrego i uczciwego człowieka zadecydował jego niski status majątkowy. Życie Sochy ukazuje czytelnikowi, jak ciężki był los chłopa w XIX wieku. Chłopa, który całe życie sumiennie i uczciwie służył swoim panom, a także ojczyźnie, a i tak nie zasłużył na to, by umrzeć godnie. Po jego śmierci opłakiwali go wszyscy, co świadczy o tym, jak głębokim szacunkiem cieszył się ten stary powstaniec pośród społeczności Lipiec.