Jan Mincel to postać, która w Lalce Bolesława Prusa pojawia się jedynie we wspomnieniach głównych bohaterów, gdyż on sam od wielu lat już nie żyje. Mincel był kupcem niemieckiego pochodzenia, właścicielem sklepu galanteryjnego, w którym głównym bohater powieści, Stanisław Wokulski, został przyjęty na staż, by w ten sposób rozpocząć swoją wielką przygodę z handlem.
Charakterystyka Jana Mincla z Lalki
Jan Mincel słynął ze swojej dokładności, sumienności i rzetelności, co zresztą było bardzo częstą cechą w przypadku niemieckich kupców mających swe przedsiębiorstwa na terenach polskich. Mincel nie wyłamywał się z tego stereotypu, wręcz swoim zachowaniem jeszcze bardziej go podkreślał. Był człowiekiem bardzo pracowitym i takiej samej pracowitości i rzetelności wymagającym od swoich współpracowników i podwładnych. Bywał okrutny – potrafił bić swoich subiektów, gdy ci popełnili jakiś rażący błąd. Największym zaś przewinieniem było w jego oczach nie prowadzenie oszczędności. Nieodkładanie pieniędzy było dla niego niemal przestępstwem, a gdy dotyczyło jego pracowników, natychmiast tracili posady. Stary kupiec był również pedantem – nie znosił kurzu i potrafił całymi dniami ścierać go z najdrobniejszych nawet przedmiotów znajdujących się w sklepie. Sam zajmował się wszystkim – odbierał dostawy, obsługiwał klientów, prowadził księgi buchalteryjne, dbał o interes niemal jak dba się o członka rodziny. Właśnie od niego Wokulski nauczył się sumienności i poważnego podejścia do pracy. Kupiec miał jednak swoje słabe strony, w pewnym momencie chciwość brała nad nim górę. Potrafił nawet po kryjomu wybijać szyby we własnym sklepie, byle by tylko otrzymać ubezpieczenie i zwrócić uwagę na swój sklep i takim sposobem zwiększyć sprzedaż.
Jan Mincel jest postacią wciąż żywą w pamięci zarówno Stanisława Wokulskiego, jak i Ignacego Rzeckiego. Zwłaszcza dla tego pierwszego był Mincel postacią ważną, ponieważ dał mu szansę na naukę i pomógł stawiać pierwsze kroki w świecie handlu, co jak wiadomo z dalszego toku powieści Prusa, miało decydujący wpływ na życie głównego bohatera, gdyż zajmował się on później właśnie handlem na wielką skalę i w ten sposób dorobił się wielkiej fortuny.