Bolesław Prus

Każdy z nas kiedyś za czymś lub za kimś tęsknił. Za kimś bliskim, za „starymi, dobrymi czasami”, za młodością, za wakacjami, za kolegą lub koleżanką, za ulubionym zwierzakiem, za rodzicami, za dziećmi, za ojczyzną, za smakiem ulubionej potrawy. Za czymkolwiek lub kimkolwiek, z czym lub z kim połączyła nas jakaś silna emocjonalna więź.

Nie było, nie ma i nie będzie człowieka, któremu wszystko się w życiu udaje. Każdy z nas,prędzej czy później, natrafi na przeciwności losu, które pokrzyżują mu plany lub mocno utrudnią ich realizację. To najbardziej ludzka rzecz na świecie. Trzeba jednak znaleźć sposób na poradzenie sobie z tego rodzaju przeszkodami, bo inaczej można utknąć w miejscu na bardzo długi czas.

Na każdym kroku możemy dziś zaobserwować to, jak świat idzie do przodu. Rozwój jest coraz bardziej dynamiczny, coraz szybszy. Technologię, które dziesięć lat temu były zaledwie mglistymi ideami, dzisiaj są powszechnie używane na całym świecie.

Pytanie „być czy mieć?” zajmuje głowy filozofów od najdawniejszych czasów. Jako ludzie uwikłani w codzienność dostrzegamy rozdźwięk pomiędzy poświęceniem życia wartościom duchowym a skupieniem się na zabezpieczeniu swojego bytu materialnego. Czy więc jedno wyklucza drugie inie da się ich połączyć?

Lalka autorstwa Bolesława Prusa to jedna z najważniejszych powieści całej polskiej literatury. Na jej temat napisano wiele opasłych tomów opracowań naukowych. Jej rozmiar, specyficzny styl, złożoność fabularna, niecodzienna kompozycja oraz przede wszystkim panoramiczność sprawiają, że powieść ta jest prawdziwą skarbnicą wątków, tematów czy motywów literackich. Oto najważniejsze z nich:

Każdy z nas zna przysłowia takie jak: „Każdy jest kowalem własnego losu” lub „Fortuna kołem się toczy”. Pierwsze z nich wskazuje na to, że to od każdego człowieka zależy, jak będzie wyglądało jego życie i do czego w nim dojdzie, drugie mówi jednak o przypadkowości z jaką ludzie obdarowywani są przez los szczęściem i bogactwem. Które więc z tych twierdzeń jest bliższe prawdy? Rozważania takie towarzyszą ludzkości od pokoleń, nie pomijali ich w swoich dziełach również przedstawiciele literatury, w tym literatury polskiej. Problem ten poruszył m.in. Bolesław Prus w swojej powieści pt. Lalka. 

Lalka Bolesława Prusa to absolutna podstawa polskiej literatury. Jest uznawana za najwybitniejsze dzieło polskiego realizmu i jedno z największych osiągnięć polskojęzycznego piśmiennictwa w historii. Opowieść o nieszczęśliwej romantycznej miłości zamożnego kupca galanteryjnego do pięknej, choć lekkomyślnej i bezpodstawnie narcystycznej arystokratki, należy niezachwianie do kanonu polskiej sztuki i od dziesiątek lat zdobywa serca nowych pokoleń czytelników. Nie znać Lalki to jak nie znać tabliczki mnożenia.

Mężczyźni rozmawiają o Stanisławie Wokulskim i losach jego sklepu na Krakowskim Przedmieściu.
Wokulski wraca z wojny rosyjsko-tureckiej i odwiedza Rzeckiego.

W powieści Bolesława Prusa, pt. Lalka, mamy do czynienia z ogromną rzeszą różnorodnych bohaterów, z których każdy – w mniej lub bardziej zdeterminowany sposób – do czegoś dąży. Niektórym – jak Wokulskiemu – udaje się niemal wszystko, inni nie mogą osiągnąć wymarzonych celów, nawet z czyjąś pomocą. Dlaczego tak jest? Czy rzeczywiście wszystko w naszym życiu zależy od siły naszej woli i wytrwałości, czy jednak oprócz determinacji potrzebna jest przychylność nieznanej siły wyższej, na którą nic ani nikt nie ma wpływu? Rozważmy ten problem na przykładzie bohaterów Lalki.