Ignacy Rzecki to jeden z najważniejszych bohaterów Lalki Bolesława Prusa. Jest on postacią ważną nie tylko pod względem fabularnym – wszak jest opiekunek i najlepszym przyjacielem Stanisława Wokulskiego – lecz także symbolicznym. Jego poglądy są bowiem upersonifikowaniem pewnej postawy, której konfrontacja ze światem rzeczywistym jest jednym z głównych wątków powieści.
Spis treści
Ignacy Rzecki – wygląd i charakter
Ignacy Rzecki to mężczyzna starszej daty, w czasie rozgrywania się akcji powieści ma on już ponad sześćdziesiąt lat i pełni funkcję subiekta w sklepie Wokulskiego. Jego wiek widoczny jest na pierwszy rzut oka, jednak niekoniecznie ze względu na przesadnie starczą aparycję, a na ubiór. W powieści bardzo wyraźnie podkreśla się to, że Rzecki – najoględniej rzecz ujmując – nie podąża za modą. Nie było w jego garderobie nowej odzieży, zadowalał się ubraniami, które już dawno z mody wyszły i których wieloletnie użytkowanie było coraz bardziej widoczne. Jego standardowym ubiorem był ciemnozielony płaszcz, tabaczkowy surdut posiadający dwa rzędy guzików oraz szarawe spodnie z lampasami. Uzupełnieniem tego zwracającego uwagę swoją staroświeckością stroju był stary, wypłowiały cylinder.
Ubiór Ignacego Rzeckiego niejako ilustrował to, jakim był człowiekiem. Był staroświecki, staromodny, przywiązany do świata, do którego przywykł w młodości, a który był diametralnie inny od tego, który otaczał go w Lalce. Rzecki żył przeszłością niemal w każdej dziedzinie swojego życia. Cały wolny czas, którego nie poświęcał na pracę, poświęcał na rozpamiętywanie dawnych czasów. Obecnej epoki stary subiekt nie rozumie i nie próbuje się do niej dostosować. Tęskni za dawno minionymi czasami, wciąż boli go nieobecność bliskich, zmarłych przed wielu laty, wciąż wraca myślami do swoich wojennych doświadczeń z roku 1848, kiedy to brał udział w walkach na Węgrzech w ramach Wiosny Ludów. Ponadto Rzecki cały czas żyje wpojoną mu przez ojca fascynacją Napoleonem. Subiekt cały czas ma nadzieję (którą zresztą chętnie dzieli się w rozmowach z innymi ludźmi), że potomek Napoleona weźmie czynny udział w wyzwoleniu Polski spod jarzma zaborców.
Ignacy Rzecki – samotny romantyk
Ignacy Rzecki jest człowiekiem samotnym. Nigdy się nie ożenił, ponieważ nieszczęśliwa miłość z czasów młodości zostawiła w jego sercu nieuleczalną ranę, nie posiadał też dzieci. Całym jego życiem była praca, której poświęcał się bez reszty. Zawsze był przy otwarciu sklepu, a wychodził z niego długo po jego zamknięciu. Bardzo dużą wagę przywiązywał do skrupulatności i uczciwości. Przez trzymanie się takich właśnie wartości, wyrobił sobie w warszawskim środowisku kupieckim bardzo dobrą renomę. Był również szanowany i bardzo lubiany przez klientów. Jako subiekt przepracował większość swojego dorosłego życia, co wpłynęło na jego specyficzne przywiązane do tego zawodu. Poświęcał mu bowiem bardzo dużo czasu i nawet niedziele spędzał na rozmyślaniu o kolejnym tygodniu handlu.
Samotność spowodowała w życiu Rzeckiego pustką, którą ten zaczął w którymś momencie zapełniać postacią Stanisława Wokulskiego, najpierw będąc dla niego kimś w rodzaju opiekuna zastępującego ojca, później stając się jego partnerem biznesowym i bliskim przyjacielem. Pomagał mu i troszczył się o niego również w dorosłym życiu o czym może świadczyć choćby próba wyswatania go z panią Stawską.
Rangi poświęcenia tej sytuacji przydaje fakt, że samemu Rzeckiemu kobieta ta nie była obojętna. Stary subiekt przez samotne życie stał się człowiekiem nieco zgorzkniałym. Nie dbał o warunki, w jakich przyszło mu mieszkać, kiedy miał się przeprowadzić wybrał mieszkanie umeblowane tak samo jak poprzednie. Od czasu do czasu grywał na gitarze i nieumiejętnie śpiewał, a w tajemnicy przed wszystkimi spisywał swoje wspomnienia, skąd zresztą, jako czytelnicy, czerpiemy wiele informacji o jego przeszłości. Był przez wielu uważany za dziwaka, człowieka uczciwego, lecz ekscentrycznego.
