Sonet 335 – interpretacja

„Sonet 335” to jeden z ostatnich utworów cyklu „Do Laury” Francesco Petrarki. Poeta znany ze swoich sonetów o tematyce miłosnej napisał ich bardzo wiele, a główną adresatką była właśnie Laura. Ten wiersz należy do drugiej części tomu, określanego jako „Wiersze ku czci Laury umarłej”. Opowiada o pięknej ukochanej i żalu, jaki nosi w sobie po jej śmierci.

Sonet 335 – analiza sonetu

Budowa i informacje gatunkowe

Utwór jest sonetem włoskim. Gatunek ten został spopularyzowany przez Petrarkę, który wywodzi się z Włoch, skąd pochodzi również ta forma literacka. Zakłada się, że powstawał w XIII i XIV wieku, inspirowany poezją ludową. Ze względu na wyjątkowo dużą popularność sonetów poety, typ, który tworzył, nazywa się czasem petrarkowskim. „Sonet 335” spełnia wszystkie wymagania gatunkowe, składa się z czterech strof (dwie tetrastychy i dwie tercyny), ma charakterystyczny układ rymów (abba, abba, cdc, dcd lub jak w tym sonecie abab, cdcd, efe, gfg). Często pojawia się również podział na strofy opisowe i refleksyjne, najczęściej w tej kolejności. Utwór  spełnia również ten niekonieczny warunek.

Środki stylistyczne w utworze

Kunszt literacki Petrarki objawia się nie tylko w trudnej formie, jaką jest sonet, ale również zastosowanych środkach stylistycznych. Są to między innymi metafory („niebawem w locie uszła mi z widoku”, „[…] czyste okna duszy, / przez was do ciała pełnego uroku, / wpłynęła śmierć”) i epitety („isto­tę ży­ją­cą”, „ziemski ciężar” „żar pie­kiel­ny”, „pięk­ne oczy”), które podkreślają piękno adresatki. Włoski poeta użył również apostrofy do oczu Laury („O piękne oczy, czyste okna duszy”). Pojawia się również antyteza, która ma ukazać kontrast i skrajne uczucia wobec kobiety. 

Podmiot liryczny i rodzaje liryki

Osoba mówiąca w wierszu ujawnia się, mówi o sobie w pierwszej osobie liczby pojedynczej („ujrzałem”, „podziwiałem”, „drżę”) i używa odpowiednich zaimków („duch mój”, „nad mój ziemski ciężar”, „serce moje”), co wskazuje na lirykę bezpośrednią. Jest to mężczyzna, który kocha martwą już kobietę i przywołuje jej wygląd. Ze względu na kontekst całego tomiku można interpretować ich dwoje jako Francesco Petrarkę i Laurę. 

Sonet 335 – interpretacja sonetu

Geneza cyklu „Do Laury”

Utwory zawarte w cyklu powstawały przez siedem lat, od 1340 do 1347 roku. Petrarka poświęcił na nie mnóstwo czasu i energii. Był to dla niego owocny czas, koniec końców ukazało się aż 367 utworów, z czego aż 317 to sonety, trudna i kunsztowna forma literacka. Ich tematyka w głównej mierze dotyka miłości do Laury, ale pojawiają się ogólne wiersze miłosne, ballady i utwory rycerskie. Zbiór na dwie części dzieli śmierć głównej bohaterki. Omawiany sonet znajduje się w części powstałej po jej odejściu. Charakterystyczną cechą cyklu jest brak tytułów kolejnych wierszy, są one ponumerowane i oznaczone incipitami.

Nierealna miłość do Laury

Podmiot liryczny wspomina swoje pierwsze spotkanie z nieżyjąca już ukochaną. Zauroczyło go jej piękno, wyróżniała się spośród wszystkich kobiet, które widział w ciągu swojego życia. Była tak szalenie zachwycająca, że miał wrażenie, że nie może pochodzić z ziemi i bliżej jej do anioła. Jego miłość ma wymiar jednak głównie platoniczny, a przynajmniej nie wiadomo nic o wymiarze cielesnym uczucia (w tym, ani żadnym innym sonecie). Zachwyca się nią, kocha ją, jednak jego utwory jej poświęcone nie są erotyczne – poeta skupia się tylko na podziwianiu jej z oddali. Prawdopodobnie uczucie było nieodwzajemnione, ponieważ osoba mówiąca opisuje głównie adoracje dla jej wyglądu, nie mówi nic o charakterze ani ich znajomości, co pewnie miałoby miejsce, gdyby lepiej się znali. 

Dodaj komentarz

x