matura z języka polskiego

Czym jest kontekst interpretacyjny?​ Lista i przykłady

W nauce o literaturze kontekst to zespół odniesień służących do zrozumienia jakiegoś dzieła literackiego. Na przykład, jeśli badamy dzieło poetyckie napisane w XIX wieku, ważne może być zrozumienie kontekstu historycznego, w którym powstało, takiego jak panujące wówczas zasady literackie, nurty literackie czy wydarzenia historyczne, które mogły wpłynąć na treść i formę dzieła. 

Rozważ, jak konwencja groteskowa wykorzystana w utworze wpływa na jego przesłanie. W pracy odwołaj się do: Szewców Stanisława Ignacego Witkiewicza, utworów literackich z dwóch różnych epok oraz wybranego kontekstu.

Groteska jest kategorią estetyczną, która posiada bardzo wiele definicji. Od wielu lat, rozmaici językoznawcy, literaturoznawcy i teatrolodzy dyskutują nad właściwym jej umiejscowieniem w terminologii teoretycznoliterackiej. Dla uproszczenia można jednak powiedzieć, że groteska to zabieg literacki, który poprzez zestawienie ze sobą na przestrzeni jednego dzieła elementów, które reprezentują skrajnie odmienne estetyki, wywołać w widzu efekt zaskoczenia, zażenowania, absurdu, bądź śmiechu.

Rozważ, jaką rolę w utworze literackim pełni konstrukcja czasu. Punktem wyjścia do rozważań uczyń fragment tekstu Doroty Korwin-Piotrowskiej. W pracy odwołaj się do: wybranej lektury obowiązkowej, utworów literackich z dwóch różnych epok oraz wybranego kontekstu.

Czas w utworze literackim pełni bardzo istotną rolę. Dzięki jego konstrukcji jesteśmy w stanie porządkować sobie w głowie wydarzenia, które przedstawia nam autor, a także wyciągać z nich wnioski przyczynowo-skutkowe. Wiele dzieł jednak element ten traktuje w sposób nielinearny i osobliwy. 

Poświęcenie się dla idei a osobiste szczęście. W pracy odwołaj się do wybranej lektury obowiązkowej, innego utworu literackiego i wybranych kontekstów. Matura próbna 2023

Życie składa się z sytuacji, w których musimy dokonywać wyborów. Niekiedy wybory te dotyczą rzeczy błahych, innym razem – najważniejszych. Takich jak wybór pomiędzy własnym szczęściem a poświęceniem się dla idei, sprawy ważniejszej czy dobra ogółu. To trudne decyzje, które mogą mieć wpływ nie tylko na nasze życie, lecz na dziesiątki innych istnień.

Różne postawy ludzi wobec własnych błędów. W pracy odwołaj się do wybranej lektury obowiązkowej, innego utworu literackiego i wybranych kontekstów. Matura próbna 2023

Wszyscy popełniamy błędy – to najbardziej podstawowa prawda o ludzkiej naturze. Nie urodził się jeszcze nigdy człowiek idealny, który przeszedłby przez życie i nigdy się nie pomylił. Popełnianie błędów łączy wszystkich ludzi. Różni ich jednak to, w jaki sposób do tych błędów podchodzą. Jedni bowiem zignorują je i nadal będą postępować w szkodliwy dla siebie sposób, inni wyciągną ze swoich pomyłek lekcję i zmienią się na lepsze.

Jakie postawy przyjmuje człowiek w obliczu trudnych decyzji życiowych? W pracy odwołaj się do wybranej lektury obowiązkowej, innego utworu literackiego i wybranych kontekstów.

Każdy z nas w życiu napotyka większe lub mniejsze trudności. Niekiedy stajemy jednak w obliczu sytuacji bardzo trudnych, od rozwiązania których zależy całe nasze przyszłe życie. To momenty, w których tak naprawdę dowiedzieć się możemy wiele o sobie samych. Nie każdy jednak potrafi wykorzystać taką okazję i wyciągnąć z niej lekcję. Bywa, że ludzie uciekają od trudności, odsuwają je od siebie, nie chcąc doprowadzić do konfrontacji ze strachu, wstydu lub braku wiary we własne siły. Wachlarz postaw jakie człowiek może przyjąć wobec takich chwil i decyzji jest naprawdę szeroki. 

Jak cierpienie wpływa na refleksję człowieka o sobie samym? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do „Lalki” Bolesława Prusa oraz innych tekstów kultury.

Stare powiedzenie mówi, że cierpienie uszlachetnia. Dzięki niemu ponoć stajemy się silniejsi, bardziej uważni, życiowo czujni, bardziej odpowiedzialni i rozważni. Niekiedy jednak cierpimy i nie potrafimy dostrzec sensu tego, co się nam przydarza i tego, co się z nami dzieje. Ból wywołany różnorodnymi przykrymi doświadczeniami życiowymi stanie się, prędzej czy później, udziałem każdego człowieka. Literatura opisuje wiele przypadków, w których cierpienie w różnoraki sposób wpływa na charaktery i losy jej bohaterów. 

Historia jako tworzywo literackie. Rozważ sposoby i funkcje przetwarzania wydarzeń historycznych przez literaturę. W pracy odwołaj się do Nocy listopadowej Stanisława Wyspiańskiego, utworów literackich z dwóch wybranych epok i wybranego kontekstu.

Nie od dziś wiadomo, że jednym z najchętniej wykorzystywanych źródeł literackich jest historia. Wydarzenia, które rzeczywiście miały miejsce w historii, wydają się nam ciekawsze niż fikcja, ponieważ dotyczyły ludzi, takich jak my, być może naszych przodków.

Dialog między tekstami. Rozważ, jaką funkcję mogą pełnić w dziele literackim nawiązania intertekstualne. Punktem wyjścia do rozważań uczyń fragment tekstu Anny Burzyńskiej oraz Michała Pawła Markowskiego. W pracy odwołaj się do wybranej lektury obowiązkowej, utworów literackich z dwóch wybranych epok i wybranego kontekstu.

Kultura, sztuka, a więc także literatura to wielki ciąg przyczynowo-skutkowy. Późniejsze teksty powstają pod wpływem inspiracji starszymi, które – aby mogły powstać – również musiały zostać zapośredniczone we wcześniejszych dziełach. W ten sposób dokonuje się powolny, lecz systematyczny rozwój myśli ludzkiej, który trwa już od tysięcy lat. System powiązań, które zachodzą pomiędzy poszczególnymi tekstami nazywamy intertekstualnością, która może mieć w literaturze przynajmniej kilka funkcji. 

Po­sta­wa czło­wie­ka wo­bec Boga. Omów za­gad­nie­nie na pod­sta­wie zna­nych Ci frag­men­tów Księ­gi Hio­ba. W swo­jej od­po­wie­dzi uwzględ­nij rów­nież wy­bra­ny kon­tekst.

Postać jakiegokolwiek Boga to kwestia sporna odkąd tylko człowiek zaczął zastanawiać się nad kwestiami życia po śmierci, nieskończoności, czy zbawienia. Bóg i wiara w niego przybierała już najróżniejsze formy i kształty. Do dzisiaj jednak w niektórych miejscach świata trwają wojny na tle wyznaniowym właśnie. Święte księgi różnych religii opisują różne możliwości podejścia człowieka do kwestii Boga, zarówno te pożądane, jak i niezbyt właściwe. 

Tra­gicz­ny los jed­nost­ki i zbio­ro­wo­ści jako mo­tyw li­te­rac­ki. Omów za­gad­nie­nie na pod­sta­wie Od­pra­wy po­słów grec­kich Jana Ko­cha­now­skie­go. W swo­jej od­po­wie­dzi uwzględ­nij rów­nież wy­bra­ny kon­tekst.

Nieszczęścia dotykają nie tylko pojedynczych ludzi, lecz także całe zbiorowości, np. narody, o czym ludzkość przekonała się w bardzo brutalny sposób przez wojny światowe XX wieku. Okazuje się, że społeczności dotknięte wydarzeniami tragicznymi zachowują się w bardzo zbliżony sposób do tego, jak reagują na takie chwile jednostki. Większość sztuki i literatury światowej dotyczy właśnie problemu cierpienia oraz tego, jak wpływa na nasze życie i życie zbiorowości, w której funkcjonujemy.