Każdy, kto zetknął się chociaż na chwilę na literaturę fantastyczną wie, że żadne szanujące się uniwersum nie może obyć się bez przynajmniej jednego porządnego czarodzieja. Stereotypowy mag powinien mieć długą szatę, długą siwą brodę, różdżkę, magiczną laskę, albo inny atrybut, za pomocą którego mógłby rzucać skomplikowane zaklęcia. No i oczywiście spiczastą tiarę. Czarodziej taki powinie być stary, co miałoby podkreślać życiową mądrość i doświadczenie. Zaskakujące, że jeśli wyobrazimy sobie czarodzieja według powyższych wytycznych, przed oczami naszej wyobraźni pojawi się nie kto inny, lecz sam Gandalf – postać stworzona przez J.R.R. Tolkiena, która pojawiła się po raz pierwszy na kartach powieści Hobbit, czyli tam i z powrotem.
Spis treści
Gandalf – wygląd
W kwestii wyglądu Gandalf nie wyróżnia się raczej z tłumu. Jest niepozornym, średniego wzrostu mężczyzną, który na co dzień ubiera się w szare barwy, zwykle w długi płaszcz oraz czarne mocne buty. Posiada również dość dużych rozmiarów kapelusz, pod którym może ukryć swoje oblicze. Czarodziej wygląda na starca, ma długą siwą brodę, krzaczaste brwi, chodzi lekko przygarbiony, wspiera się na wysokim kosturze. Wszystko to jednak jest pozą, która ma gwarantować Gandalfowi anonimowość, ułatwiać mu wtopienie się w tłum i ukrycie faktu, że jest on wybitnym i bardzo potężnym czarownikiem. Gdyby jednak się z tym obnosił, trudniej byłoby mu działać społecznie czy dyplomatycznie w sprawach, które wymagają nieraz dyskrecji, a takimi sprawami czarodziej zajmował się bardzo często.
Charakter Gandalfa
Dochodzimy w ten sposób do jednej z najważniejszych cech Gandalfa – jego życie zdeterminowane było przez walkę ze złem. Za każdym razem, kiedy go spotykamy, czy to w Hobbicie, czy też w późniejszym Władcy Pierścieni, to właśnie on inicjuje wydarzenia, które potem okazują się mieć doniosłe znaczenie na skalę całego Śródziemia. Jest więc poniekąd politykiem. Wie, co, kiedy i w jaki sposób zrobić, ponieważ jest bardzo mądry, mądrzejszy od wszystkich innych bohaterów uniwersum. Często nie tłumaczy swoich zachowań czy pobudek, ale zawsze jego działanie okazuje się szlachetne.
Jak już wspomnieliśmy powyżej, jest Gandalf typem człowieka, który woli pozostawać w cieniu niż ściągać na siebie zbyt wielką uwagę. Ułatwia mu to działalność, ale wynika również ze skromności czarodzieje. Mędrzec nie szuka bowiem poklasku, nie uczestniczy w snobistycznym życiu salonowym innych czarodziejów, nie wstydzi się ubogiego odzienia, ani sympatii, którą darzy, m.in. rasę hobbitów.
Gandalf zna wiele języków, bardzo dobrze zna całe Śródziemie, przyjaźni się z przedstawicielami wielu ras i społeczności, jego znajomości są naprawdę imponujące i potwierdzają jedynie wielki talent dyplomatyczny czarodzieja, lecz także jego serdeczne usposobienie i otwartość na innych. Usposobienie to jednak potrafi ulec diametralnej zmianie w obliczu zagrożenia jego samego, lub jego przyjaciół. Wtedy liczy się tyko przetrwanie i Gandalf nie zastanawia się dwa razy nad użyciem dużo większej i potężniejszej mocy niż tak, z której znany jest przyjaciołom, i która ogranicza się zwykle do wyczarowywania fajerwerków na odpustach. Również samo spojrzenie czarodzieja potrafi być na tyle wymowne i surowe, że w sekundę ucisza adwersarza.
Gandalf cieszy się powszechnym uznaniem i szacunkiem w zasadzie wszędzie tam, gdzie się pojawi. Jest człowiekiem szczodrym w niesieniu pomocy, więc wiele stworzeń Śródziemia jest mu winna przysługi, a przez to odnosi się do niego bardzo przyjaźnie. Przy tym wszystkim jest jednak Gandalf postacią szalenie tajemniczą. Wydaje się bowiem dużo potężniejszy, mądrzejszy i inteligentniejszy, niż daje po sobie poznać. Działa w sposób bardzo szlachetny, ale nie do końca wiemy dlaczego akurat tak. Sprawia wrażenie, jakby „pociągał za sznurki”, co każe bohaterom być mu wdzięcznymi, ponieważ raczej nikt nie chciałby mieć nieprzyjaciela w kimś tak potężnym jak on.
Gandalf to po prostu legendarna postać. Jeden z najbardziej rozpoznawalnych czarodziejów wszech czasów. To na podstawie posiadanych przez niego cech, zarówno psychicznych, jak i fizycznych, ukuł się stereotyp czarodziejski, który władał ludzką wyobraźnią przez długie dekady i w dużej mierze pozostał niezwyciężony do dziś. Dobry, szlachetny, uczciwy, ale także pokładający bardzo dużą wiarę oraz zdolny do najwyższych poświęceń w imię swoich przyjaciół. Czytając o takich postaciach naprawdę można pożałować, że taki świat istnieje jedynie w książkach.