Iliada autorstwa Homera to jeden z dwóch głównych eposów starożytnych, kluczowych dla kultury europejskiej. Dzieło to opowiada o losach wielkich mitycznych bohaterów, którzy uczestniczyli w wielkiej wojnie, dla której pretekstem stała się miłość do kobiety. Homer stworzył uniwersalną opowieść i umieścił w niej motywy, które funkcjonują do dziś w literaturze, ponieważ są nieodłącznym elementem ludzkiego życia.
Spis treści
Motyw miłości
Wbrew pozorom w Iliadzie sporo miejsca poświęcono miłości, lecz w bardzo różnych jej odcieniach. Parys pożądał Heleny, więc uprowadził ją do Troi, co dało początek konfliktowi. Widoczna jest miłość romantyczna pomiędzy Hektorem a jego żoną, Andromachą, a także ojcowska, gdy Priam rozpacza po śmierci Hektora i udaje się do Achillesa, by się przed nim ukorzyć w nadziei na odzyskanie zwłok syna.
Motyw wojny
Wojna trojańska jest tłem wszystkich wydarzeń przedstawionych w eposie. Wydarzenia fabularne przeplatają opisy kolejnych potyczek całych armii lub też pojedynczych wojowników. Wojna trojańska trwała dziesięć długich lat, przybrała formę oblężenia Troi przez Greków. Epos nie opowiada więc całej historii konfliktu, a jedynie jego urywek, wycinek ostatniego roku. Widać jednak, jak niszczącym jest żywiołem. Po obu stronach giną ludzie, którzy pozostawiają po sobie rozpacz bliskich.
Motyw gniewu
Przewodnim motywem eposu jest niewyobrażalny, nieludzki wręcz gniew Achillesa, herosa, który zyskał opinię porywczego i brutalnego. Rozgniewał się on po tym jak Agamemnon próbował oddalić od niego jego kochankę, lecz prawdziwa furia nastąpiła wówczas, gdy dowiedział się o śmierci Patroklosa z rąk Hektora. Zabił Trojańczyka, a gniew ustąpił dopiero w momencie, gdy udobruchany przez Priama, zwrócił ojcu zwłoki jego bohaterskiego syna.
Motyw bohaterstwa
To bardzo ważny element wszystkich eposów, których bohaterami są jednostki wybitne, ponadludzkie niemal pod względem umiejętności, talentów czy siły. W Iliadzie również mamy do czynienia z przedstawicielami tej klasy. Oprócz wspomnianego Achillesa można by wymienić także Hektora, a po stronie greckiej Odyseusza (późniejszego bohatera kolejnego eposu Homera – Odysei) oraz Ajaksa czy Patroklosa. Są oni najlepszymi reprezentantami swoich narodów i poświęca się im najwięcej uwagi.
Motyw boskich ingerencji
Świat Iliady przesiąknięty jest mitologią grecką. W wydarzeniach biorą udział zarówno ludzie, herosi, jak i bogowie, którzy na równo z ludźmi (a nawet w większej mierze) decydują o przebiegu wydarzeń. Wyróżniają się na tym tle Atena, Afrodyta, Hermes, Apollo, Hefajstos, Zeus czy Posejdon. To moty nie tylko mitologiczny, lecz taki, który istnieje do dzisiaj i każe autorom wprowadzać do swoich dzieł refleksje na temat tego, jak wielki udział w naszym życiu mają siły wyższe.
Motyw śmierci
Śmierć towarzyszy bohaterom cały czas. Są na wojnie, więc zginąć mogą w każdym momencie. Śmierć w obronie swojej ojczyzny lub honoru uznawana jest jednak za śmierć godną, dobrą, pożądaną. Umarłym należy się szacunek, niezależnie od tego, jacy byli za życia. Widać to dobrze na przykładzie Hektora. Sam Priam naraził się na ryzyko, by odzyskać zwłoki syna i oddać mu ostatnie honory w czasie pogrzebu.