Jakimi cechami według Galla Anonima powinien charakteryzować się dobry władca?

Autor: Grzegorz Paczkowski

Gall Anonim jest jednym z pierwszych kronikarzy, jakich doczekały się dzieje Polski. Swoje kroniki tworzył za czasów Bolesława Krzywoustego. Na jego to przykładzie Gall dał wyraz swoim zapatrywaniom na to, jak powinien wyglądać, zachowywać się i myśleć idealny władca chrześcijańskiego państwa. Przede wszystkim powinien być to mężczyzna odważny, mężny, nie bojący się ryzyka, ale nie brawurowy. Odpowiedzialny i rozsądny. Powinien potrafić być lwem na polu walki, ale także sową w czasie pokoju, w codziennych sprawach swoich poddanych. Do obowiązków takiego władcy należałoby również sprawiedliwe rozsądzanie spraw państwowych i dzielenie jego skarbów równo pomiędzy poszczególne warstwy społeczne. Powinien z należytym szacunkiem traktować zarówno dworzan i kapłanów, jak i rycerzy oraz chłopów, ponieważ wszyscy pracują na dobro ogólne. 

Władca powinien być religijny i mocno oddany Bogu. Wówczas bowiem Bóg sprzyjałby jego poczynaniom, a także błogosławił jego poddanym. Poza tym głęboka wiara ułatwiałaby mu kontakty z duchowieństwem, które miało przecież niebagatelny wpływ na najliczniejszą grupę społeczną – chłopstwo. Obraz władcy danego kraju powinien się również wyłaniać z tego, czy szczęśliwi są jego obywatele. Jeśli bowiem oni są szczęśliwi i żyją w dostatku, oznacza to, że ich władca dobrze o nich dba i rozsądnie zarządza krajem. Jeśli zaś panuje bieda, nieporządek i ogólne niezadowolenie, świadczy to źle o władcy. 

Przykładem idealnego króla był dla Galla Anonima Bolesław Krzywousty, który ponoć posiadał wszystkie powyżej wymienione cechy. Był szlachetny, sprawiedliwy i łaskawy dla swoich poddanych, natomiast na polu walki był nieustraszonym postrachem dla swoich przeciwników, którzy mieli drżeć na sam dźwięk jego imienia. Jako idealny władca zostaje wymieniony również przodek Krzywoustego – Bolesław Chrobry – pierwszy król Polski, który za czasów swojego panowania znacznie poszerzył granice kraju, a także doprowadził do solidnego wzbogacenia się obywateli. 

Można dzisiaj dywagować na temat wybranych przez Galla Anonima przykładów władców,ponieważ pojawiają się głosy, że tego typu kroniki były pisane na zamówienie dworu. Nie zmienia to jednak faktu, że wymienione przez kronikarza cechy idealnego władcy miałyby zastosowanie również dzisiaj, prawie sto lat od powstania kronik Galla Anonima. 

Dodaj komentarz