Wśród wielu kobiecy postaci w Lalce Bolesława Prusa, zdecydowanie wyróżnia się Kazimiera Wąsowska. To przykład kobiety niezależnej, która w rzeczywistości przesiąkniętej damsko-męskim konwenansem oraz systemem społecznych stereotypów potrafi zdobyć się na posiadanie własnego zdania i zachowywanie się w sposób, na który ma ochotę, a nie taki, jakie się od niej wymaga.
Charakterystyka Kazimiery Wąsowskiej
Kazimiera Wąsowska jest jedną z arystokratek mieszkających w okolicach zasławskiego majątku. To kobieta trzydziestoletnia, wyróżniająca się na tle innych kobiet nieprzeciętną urodą: ma burzę rudych loków oraz przykuwające uwagę ciemne, błyszczące oczy. Kobieta jest jak najbardziej świadoma swojego piękna i używa go, by przykuwać uwagę mężczyzn. Nie kryje się zresztą ze swoim „rozwiązłym” trybem życia, wręcz przechwala się częstym wymienianiem kochanków. Na taki styl bycia Wąsowska może sobie pozwolić, gdyż jest dziedziczką ogromnej fortuny, która pozwala jej na zapewnianie sobie nieskończonej ilości rozrywek i przyjemności. Wyszła za mąż w bardzo młodym wieku, lecz w niedługi czas potem jej małżonek zmarł, a ona została sama z ogromnym majątkiem. Sama podkreślała, że nie była to dla niej nieszczęśliwa okoliczność, gdyż źle czuła się w małżeństwie. Od tamtej pory jej poglądy na kwestie damsko-męskie ulegają stopniowej radykalizacji. Wąsowska jest zwolenniczką emancypacji kobiet oraz ograniczenia wpływu mężczyzn na ich życiowe wybory i decyzje. Sama stara się być przykładem nowoczesnej kobiety, choć w jej przypadku ogranicza się to do swobody seksualnej oraz stylu bycia, który niejednokrotnie zahacza o gorszącą wulgarność.
Kazimiera Wąsowska była pod dużym wrażeniem Stanisława Wokulskiego i pragnęła go uwieść, co jednak było niemożliwe ze względu na niesłabnące uczucie mężczyzny wobec Izabeli Łęckiej. Kobieta jednak nie rezygnowała i nawet zaangażowała się w uczuciową pomoc Wokulskiemu, ale prawdopodobnie robiła to tylko z wyrachowania i dla osiągnięcia własnych korzyści. Wokulski w pewnym momencie nawet odwzajemniał zainteresowanie Wąsowskiej, lecz było to zainteresowanie czysto płciowe, ponieważ sama kobieta wydawała mu się nad wyraz wulgarną, głośną i nietaktowną. Trudno jednak odmówić kobiecie siły charakteru. Była inteligentna, nie wstydziła się głośno wypowiadać własnego zdania, nie peszyło jej towarzystwo mężczyzn. Potrafiła używać swojej urody do osiągnięcia własnych celów. Wyróżniała się na tle przeciętnych arystokratek, ponad miarę delikatnych, nadwrażliwych, stosujących się w najdrobniejszych szczegółach do towarzyskiego konwenansu, łatwo wpadających w zakłopotanie i dających sobą manipulować mężczyznom. Jednak jej „wyzwolenie” jest nieco pretensjonalne, swoją wolność jako kobiety widzi w możliwości głośnego śmiechu, wydawania ogromnych sum na zapewnienie sobie przyjemności i chwaleniu się bujnym życiem erotycznym.
Kazimiera Wąsowska to postać oryginalna. Kobieta, która w drugiej połowie XIX wieku na ziemiach polskich zachowywała się w ten sposób na pewno nie mogła być postacią niezauważoną. Jednak nie była ona w stanie znaleźć sobie stałego partnera i życiowo się ustatkować, co zapewne było ceną za lekkomyślne i frywolne życie.