Interpretacje wierszy i materiały do nauki
Wiersz „Nerwy” Cypriana Kamila Norwida porusza problem społecznych nierówności. Poeta ukazuje dwie kontrastowe sytuacje, u biednych i bogatych. Krytykuje milczenie elit, które wolą nie wiedzieć, jak wygląda życie biedoty i udają, że problem nie istnieje.
Tadeusz Różewicz to jeden z najwybitniejszych polskich twórców poezji współczesnej. Posługiwał się głównie wierszem nowoczesnym, o surowej formie, a jego budową i tematyką nawiązywał do tradycji międzywojennej awangardy, szokując czytelnika nietypowymi zestawieniami, poszukiwaniem nowego sensu w znanych już wyrażeniach. Utwór List do ludożerców, opublikowany w zbiorze Formy z 1958 roku, to apel do egoistycznego, wrogiego społeczeństwa lat 50., które poeta przyrównuje do zwierząt.
Artystyczne eksperymenty, zachwyt nad szarą codziennością, metamorfozy, a także groteska i zabawa – to tylko niektóre cechy charakteryzujące poezję Mirona Białoszewskiego. Pisarz ten debiutował w okresie odwilży październikowej, kiedy to władze zliberalizowały swoją postawę, a następnie tworzył czasach współczesnych. Jego wiersz Karuzela z madonnami, wydany w zbiorze Obroty rzeczy w 1956, to przejaw jego zainteresowania folklorem oraz odważne dzieło łączące sfery święte i świeckie.
Wiersz Cypriana Kamila Norwida „Klaskaniem mając obrzękłe prawice”, jest jednym z najbardziej znanych utworów autora. Porusza problematykę tworzenia i roli literatury na świecie. Poza kwestiami autotematycznymi dzieło zawiera wątki autobiograficzne, poeta opisuje swoją trudną sytuację w środowisku artystycznym. Wiersz wieszczy los jego spuścizny po śmierci.
Młodopolski poeta Kazimierz Przerwa-Tetmajer w swojej twórczości często poruszał skomplikowane kwestie egzystencjalne – wszechogarniający bezsens, narastający pesymizm, zachwianie wiary w dotychczasowe ideały oraz moralność, były tematami dominującymi w epoce Młodej Polski. Jego wiersz Eviva l’arte!, wydany w roku 1894 jako części zbioru Poezje. Seria druga, odważnie sprzeciwia się panującym normom i zasadom społecznym oraz ślepej pogoni za pieniądzem.
Poezja Zbigniewa Herberta spotkała się z entuzjastycznym przyjęciem odbiorców i krytyków literackich niemal od samego debiutu. Autor, zdobywca licznych nagród literackich, doceniany także na arenie międzynarodowej, w swojej twórczości często wyrażał sprzeciw wobec systemu panującego w Polsce. Temat ten poruszany jest także w wierszu Potęga smaku, pochodzącym ze zbioru Raport z oblężonego Miasta i inne wiersze, wydanego w 1983 roku.
Mikołaj Rej to jeden z najznakomitszych polskich poetów i prozaików, często nazywany „ojcem polskiej literatury”. Urodził się 4 lutego 1505 roku w Żurawinie niedaleko Halicza. Pochodził z bardzo zamożnej rodziny szlacheckiej. Początkowo uczęszczał do szkoły w Skalbmierzu, potem we Lwowie, a następnie do Akademii Krakowskiej, w której wytrzymał tylko rok. W większości pozostaje więc samoukiem, a lata młodzieńcze spędza głównie na polowaniach i połowach ryb.
Jan Kasprowicz był młodopolskim poetą i krytykiem literackim, słynącym ze stosowania wiersza wolnego i odwołań do naturalizmu czy symbolizmu. W jego twórczości, istotne miejsce zajmowała natura, opisy rodzimych Kujaw czy tez zachwyty nad Tatrami, po których wędrował. Krzak dzikiej róży (w ciemnych Smreczynach) to cykl złożony z czterech sonetów, opublikowany w zbiorze o podobnej nazwie – Krzak dzikiej róży, w roku 1898.
Wiersz „Pielgrzym” to jeden z najbardziej znanych utworów Cypriana Kamila Norwida. Poeta, nazywany czwartym wieszczem, niedoceniony za życia, został odkryty w okresie modernizmu (inaczej nazywanego Młodą Polską). Utwór podejmuje istotny temat dla swojego pokolenia, gdzie reinterpretuje motyw pielgrzyma i tworzy nowe rozumienie tego słowa.
Śmierć i przemijanie – to jedne z głównych motywów poruszanych przez Wisławę Szymborską, polską poetkę tworzącą w epoce współczesnej. Za swoją wybitną twórczość została w roku 1996 uhonorowana Nagrodą Nobla w dziedzinie literatury. Kot w pustym mieszkaniu to wiersz, który tematycznie nawiązuje do najważniejszych zagadnień opisywanych przez autorkę i docenionych przez kapitułę, powstały po śmierci jej partnera – opublikowany w piśmie Odra, a następnie w zbiorze Koniec i początek.
Wiersz „Moja piosnka II” powstał wiele lat po pierwszej części utworu. Poeta skupia się na tęsknocie za ojczyzną, używa jednak mowy ezopowej, nie mówi wprost, że chodzi o Polskę. Przedstawia obrazy, które zapamiętał z lat w rodzimym kraju, idealizując go.
Leopold Staff to polski poeta epoki klasycyzmu, jeden z najważniejszych przedstawicieli współczesnej literatury XX wieku. Już za życia, jego twórczość była doceniana przez artystów Młodej Polski, stał się też wzorcem dla grupy skamandrytów, skupiającej wybitych literatów. Dorobek Staffa trudno jest zakwalifikować jednoznacznie do tylko jednego nurtu – omawiany wiersz Deszcz jesienny, opublikowany w zbiorze Dzień duszy, charakteryzuje się na przykład atmosferą dekadencką.