Paweł Gąsowski był nauczycielem historii w szkole, do której uczęszczał Adam Cisowski, główny bohater powieści Kornela Makuszyńskiego, pt. Szatan z siódmej klasy. Z pozoru był to „typowy belfer”. Miał przeszło trzydziestoletnie doświadczenie w nauczaniu i powoli odczuwał znużenie wykonywanym zawodem. Miał siwe rozwichrzone włosy i takąż brodę. Uwagę zwracały zarówno jego błękitne duże oczy, jaki specyficzny strój, który sprawiał wrażenie wydobytego z odległej przeszłości. Wszystko to sprawiało, że profesor Paweł Gąsowski był postacią charakterystyczną i rozpoznawalną wśród uczniów.
Charakterystyka profesora Gąsowskiego
Gąsowski był człowiekiem wiecznie roztargnionym. Bywało, że nawet w trakcie prowadzenia lekcji odpływał myślami gdzieś daleko, tak jakby we własnej wyobraźni przenosił się do odległych epok, o których właśnie opowiadał. Często mylił się w nazwiskach uczniów, a o bohaterach historycznych, których cenił opowiadał z zapałem, lekceważąc jednocześnie tych, których darzył pogardą. Był pomimo to dobrym nauczycielem i przede wszystkim uczciwym człowiekiem, któremu rzeczywiście zależało na dobru i wykształceniu swoich podopiecznych. Był wobec nich bardzo wyrozumiały, wspierał ich przy naukowych potknięciach, każdemu dawał drugą szansę, nie kierował się osobistymi sympatiami i antypatiami. Mówiono o nim, że ma gołębie serce. Uczniowie odwzajemniali podejście i uczciwość starego nauczyciela ogromną sympatią i szacunkiem. Nie lekceważyli go, wręcz przeciwnie – do jego lekcji starali się podchodzić bardzo rzetelnie. Profesor Gąsowski dostrzegł w Adamie Cisowskim niezwykły potencjał intelektualno-detektywistyczny, który zdecydował się wykorzystać do pomocy w rozwikłaniu zagadki w jego rodzinnym dworku w Bejgole. Tam z kolei mogliśmy poznać rodzinę Gąsowskiego i jego stosunek do niej. Uwielbiał przekomarzać się z młodą Wandą i starał się być wyrozumiały wobec swojego brata, Iwo, choć nie popierał wielu jego decyzji i przede wszystkim podejścia do rodzinnego majątku.
Profesor Paweł Gąsowski to przykład nauczyciela, którego każdy chyba chciałby mieć. Dobry, wyrozumiały, uczciwy człowiek, któremu bardzo zależy na jak najlepszym wykształceniu młodzieży to skarb, którego dzisiaj potrzeba dużo bardziej niż kiedykolwiek.