Krzysztof Kamil Baczyński to jeden z najwybitniejszych przedstawicieli Pokolenia Kolumbów, tzn. literatów wchodzących w dorosłe życie, podczas trwania II wojny światowej. Baczyński zginął w walce czwartego dnia Powstania Warszawskiego. „Biała magia” to utwór niezwykły – jest jednym z najpiękniejszych erotyków poety, skierowanym do Barbary, czego podmiot literacki nie kryje, wymawiając jej imię w utworze. Zakochani pobrali się w bardzo niesprzyjających warunkach, oboje służyli w podziemiu. Niestety nie było im dane przeżyć Powstania.
Spis treści
Biała magia – analiza i środki stylistyczne
„Biała magia” to utwór składający się z sześciu czterowersowych strof. Rymy w wierszu są nieregularne, ale w większości przeplatających się.
Jest to bardzo bogaty stylistycznie i niezwykle subtelny utwór. Charakteryzuje go zmysłowość i piękno opisywanych uczuć. Znajdziemy w nim wiele epitetów, np. „srebrne kropelki”, „ gwiazd polarnych”, „ drżący pryzmat”, metafor, np. „ nalewa w szklane ciało srebrne kropelki głosu”, „ Oszronią się w nim niedźwiedzie, jasne od gwiazd polarnych”, czy porównań, np. „łasice się prześlizną jak snu puszyste listki”.
Podmiot liryczny nie ujawnia się, opisuje jedynie Barbarę. Znając kontekst historyczny i uczucie łączące Baczyńskiego z bohaterką wiersza, możemy domyślić się, że za podmiotem literackim kryje się sam autor. Barbara była wielką miłością poety. Jest postacią często goszczącą w jego poezji.
Biała magia – interpretacja wiersza
Zestawienie dobra i zła
Tytuł „Biała magia” oznacza taki rodzaj magii, który jest wykorzystywany w dobrej wierze, uszczęśliwia. Ma moc uzdrawiania. Biała magia to także czary ochronne i zaklęcia miłosne. Jest zupełnym przeciwieństwem czarnej magii, pełnej demonicznych mocy, przywoływania złych duchów, czynienia nieszczęść, rzucania klątw. Biała magia tworzy opozycję do zła i nieczystych mocy. Jest odniesieniem do żony poety – Barbary, która jest dla niego światłem i cząstką dobra w tym okrutnym świecie i otaczającej go wojnie, „ I wtedy jak dzban — światłem zapełnia się i szkląca […]”. Barbara jest dla podmiotu lirycznego wręcz czarodziejką walczącą ze złem tego świata. Silny kontrast bieli i czerni to zestawienie, które ma zobrazować jak cudownie wyróżnia się ona, na tle toczącej się wojny, zniszczenia, okrutnych zdarzeń.
Obraz niezwykłej kobiety
Barbara, bohaterka wiersza, opisywana jest w taki sposób, że wydaje się być stworzeniem magicznym. Zastosowanie barwnych opisów, wykorzystanie gwiazd, blasku, zwierząt i nieboskłonu, sprawia, że odnosimy wrażenie, jakby była częścią niezwykłego snu. Bohaterka jest wręcz istotną nierealną, czystą, pełną światła, niczym przytoczona w utworze gwiazda polarna. Wykorzystanie kolorów – bieli i srebra, czyni Barbarę kobietą czystą, niewinną. Być może poeta opisuje to, w jaki sposób widzi ukochaną, ale czyniąc to w bardzo plastyczny sposób. Możliwe jednak, że opisuje ją jako bohaterkę swojego snu. Podmiot liryczny porównuje ciało ukochanej do dzbana, jest dla niego piękne.
Barbara jest tu ucieleśnieniem ideału, zarówno pod względem fizycznym, jak i duchowym. Osoba mówiąca w wierszu postrzega ją jako dar, stworzenie wręcz niebiańskie. Nie ma tu opisów wojny, okrucieństwa, przepełnienia pustką czy żalem. Wiersz „Biała magia” to coś niezwykle wysublimowanego, erotyk napisany z wielkim wyczuciem estetyki, piękna. Nie stawia kobiety w roli obiektu pożądania i ucieleśnienia fantazji erotycznych, ale kreuje, jako niesamowitą postać, wypełnioną magią, emanującą dobrem.
Wiersz jest przepełniony zachwytem nad jej wyglądem i energią którą roztacza wokół siebie. Jest dla autora niczym ostoja i bezpieczna przystań. Z ostatniego wersu dowiadujemy się, że wiersz został napisany 4 stycznia 1942 roku, w nocy. Być może autor rozmyślał późną porą o swej ukochanej lub postanowił ubrać w słowa obraz marzeń sennych.
Podsumowanie
Utwór „Biała magia” Krzysztofa Kamila Baczyńskiego powstał w trudnych czasach II wojny światowej, w których autor wkraczał w swoją dorosłość. Podmiot liryczny wyraża podziw i zachwyt nad ukochaną. Znając życiorys Baczyńskiego możemy domyślić się, że opisywana w utworze kobieta to Barbara Drapczyńska, która w rzeczywistości była wielką miłością i żoną autora.
W świecie przemocy, zepsucia i zła, pojawia się postać tej niezwykłej osoby. Jest ukazana jako niemal magiczne stworzenie. Autor odnajduje w niej światło, niczym te, które widzimy patrząc w gwiazdy. Kolory jakimi opisuje ją osoba mówiąca, to biel i srebro symbolizujące czystość, niewinność, dobroć. Baczyński znajduje w swej ukochanej przystań, bezpieczne schronienie. Przedstawia ją, w tak subtelny i piękny sposób, że możemy odczuć podziw i szacunek bijący z tekstu.
Nie wiemy, czy wiersz to spisana wizja , która ukazuje się autorowi podczas snu, czy obraz, który ma przed oczami, patrząc na Barbarę. Wiemy tylko, że wiersz powstał nocą i stanowi uwielbienie dla ideału ciała i ducha. Wiersz jest niezwykle nastrojowy, pełen spokoju, wyciszenia. Świadczy o dojrzałości uczuć autora i jego szczerego podziwu wobec wybranki serca, mimo że pisząc go, miał zaledwie dwadzieścia jeden lat.