Leopold Staff to poeta tworzący w okresie, gdy wielu twórców opisywało wiejskie życie jako sielskie i malownicze. Poeta, poprzez utwór „Gęsiarka”, obnaża wszelkie problemy polskiej wsi, na których inni artyści nie skupiali swojej uwagi. Wiejskie społeczeństwo przedstawia z całą gamą jego trudności oraz wszechobecną biedą, dzięki czemu obraz wsi staje się prawdziwy.
Gęsiarka – analiza utworu
„Gęsiarka” Leopolda Staffa jest przykładem sonetu włoskiego, zbudowanego z czterech strof. Zwrotki pierwsza i druga, składają się z czterech wersów i mają charakter opisowy, zaś trzecia i czwarta, zbudowane są z trzech wersów i mają charakter wyraźnie refleksyjny.
Utwór ten zaliczamy do liryki pośredniej, gdyż podmiot liryczny nie ujawnia się w wierszu. Jest on biernym obserwatorem wydarzeń opisywanych w treści, a jednocześnie ich narratorem, dlatego „Gęsiarka” zaliczana jest także do liryki sytuacyjnej.
Leopold Staff, opisuje urokliwy wiejski obrazek dziewczynki pasącej gęsi, stosując w tym celu liczne środki artystycznego wyrazu. W utworze występują epitety: „rannym świtem”, „lnianowłosą kosę”, „śnieżnym łańcuchu”, metafory: „szereg białych znaków zapytania”, a także porównania: „sznur gęsi, z których każda jak łódka się słania”. Środki te przede wszystkim służą pobudzeniu wyobraźni czytelnika, a także służą opisaniu widzianego oczami podmiotu lirycznego obrazka sielskiej wsi. W sonecie Staffa doszukamy się również oksymoronu: „z czteroletnią powagą” oraz aliteracji: „krasą krajką”.
Warstwa intonacyjna wiersza jest przede wszystkim stworzona przez równą liczbę sylab w każdym wersie utworu. Wiersz ten jest przykładem trzynastozgłoskowca, więc możemy go nazwać wierszem sylabicznym. Oprócz równej liczby sylab, w utworze występują rymy, które w pierwszych dwóch strofach mają układ okalający (ABBA), zaś w dwóch ostatnich mają układ parzysty (AABB). Jednocześnie są one rymami dokładnymi: wąską – grząską, słania – zapytania. Dodatkowo rytm i dynamika wiersza jest regulowana przez zastosowanie przerzutni: „Z czteroletnią powagą, w spódniczce po bose / stopki i w kaftaniku na wyrost” oraz wcześniej wymienionej aliteracji. Autor, w celu podkreślenia sympatii podmiotu lirycznego względem małej gęsiarki, stosuje liczne zdrobnienia: „spódniczce”, „kaftaniku”, „chusteczce”, czy „gałązce”.
Gęsiarka – interpretacja wiersza
Podmiot liryczny w sonecie „Gęsiarka” opisuje widzianą własnymi oczami dziewczynkę pasącą gęsi. Sytuacja przedstawiona jest przez obserwatora w sposób bardzo skrupulatny i dokładny. Z jego relacji dowiadujemy się, że tytułowa gęsiarka to czteroletnia dziewczynka, ubrana w za duże ubrania, boso pasąca gęsi. Ma ona złoty warkocz zapleciony wstążką oraz chusteczkę, w której trzyma kromkę chleba – prawdopodobnie jej śniadanie. Ptaki zagania trzymaną w dłoni wierzbową gałązką, brodząc po rozmokłych łąkach i polach. Podmiot liryczny zaznacza, że dziewczynka zaczęła swoją pracę bardzo wcześnie, ponieważ na trawach znajduje się jeszcze poranna rosa. Gęsi wypasane przez dziecko, przypominają osobie mówiącej w wierszu, łódki brodzące po wodzie. Ze względu na charakterystycznie esowato wygięte szyje, porównuje je nawet do „szeregu białych znaków zapytania”.