Bajka „Jagnię i wilcy” znajduje się w zbiorze „Bajki i przypowieści” z roku 1779 wydanego w Warszawie. Zawiera on ponad sto utworów, które prezentują kunszt pisarski Ignacego Krasickiego.
Spis treści
Jagnię i wilcy – geneza
Bajki Krasickiego mają charakter moralizatorsko – dydaktyczny, a poza tym okraszone są humorem, satyrycznym podejściem oraz symboliką.
W analizowanej bajce „Jagnię i wilcy” autor osadza jako głównych bohaterów, zwierzęta, które ukazują nam ludziom cechy, które każdy z nas może posiadać. Dzięki takiemu podejściu każdy czytelnik ma możliwość by przyjrzeć się własnej osobie czy osobom z otoczenia czy nawet polskiemu społeczeństwu, i na przykładzie bajki zastanowić się nad życiowymi sprawami.
Bajka „Jagnię i wilcy” napisana w trudnych latach odnosi się do czasów kiedy Polska była pod zaborami, jednocześnie jednak można ją dopasować do czasów współczesnych ponieważ ma ona tendencje uniwersalne.
Jagnię i wilcy – analiza utworu i środki stylistyczne
Utwór „Jagnię i wilcy” jest bardzo krótki. Składa się on z jednej strofy, która liczy zaledwie cztery wersy. Nie przeszkadza to jednak autorowi aby opowiedział on czytelnikowi opowiastkę zapadającą w pamięć i dającą do myślenia.
Utwór ma charakter bajki, pojawia się narrator który zapowiada wydarzenia, widzimy tutaj również element dialogu pomiędzy głównymi postaciami jakimi są zwierzęta: wilki i jagnię.
Zastosowanych środków stylistycznych jest niewiele, język jest prosty i codzienny. Wprowadzenie do utworu to pewnego rodzaju ostrzeżenie i pouczenie w jednym, i brzmi ono dosyć poważnie („Zawżdy znajdzie przyczynę kto zdobyczy pragnie”). Zauważyć można liczebniki („Dwóch wilków jedno nadybali jagnię”), które sugerują przewagę wilków nad jagnięciem.
Wilki są tutaj symbolem siły, przemocy i bezwzględności. Jagnię ukazuje słabość i kruchość, niższy gatunek, bezbronność.
Jagnię i wilcy – interpretacja utworu
Utwór pokazuje jak znacząca jest przewaga liczebna czy będąca wyrazem wyższego statusu, a także siły fizycznej. Już w pierwszym wersie narrator przestrzega czytelnika przed tym powszechnym prawem, że każdy powód jest dobry aby usprawiedliwić swój czyn, szczególnie jeśli chodzi o tak prozaiczną rzecz jaką jest przetrwanie. Bo aby przetrwać, każdy jest w stanie zrobić wiele, prawda?
Sytuacja która jest w tekście zobrazowana bardzo szybko okazuje się być nieprzyjemna i drastyczna, drugi wers ukazuje scenę gdzie biedne jagnię zostało schwytane przez groźne i głodne wilki. Właściwie nie ma ono możliwości by się uwolnić, próbuje jednak dowiedzieć się dlaczego oprawcy pozwalają sobie na takie jego traktowanie, pyta więc: „Jakim prawem?”.
Odpowiedź została mu udzielona natychmiast i zwięźle, bez nadziei na dalszą polemikę. Jagnię dowiaduje się że jest „smaczne, słabe i w lesie”, a cechy te są podstawą do tego by wilki mogły uznać że dobrze i pysznie się pożywią, a do tego nikt im nie będzie przeszkadzał. Tak kończy się żywot bezbronnego jagnięcia.
Jagnię i wilcy – morał utworu
Morałem z tej opowieści jest to, że silniejszy zwycięża. Silniejszy jest tutaj określeniem fizyczności i gatunku, które świadczą o tym jakimi prawami rządzą się zwierzęta w naturalnym świecie. Co więcej, wszędzie jest strona przeciwna, która reprezentuje tutaj delikatność i słabość, które często są wykorzystywane.
Cechy zwierząt w tej bajce można bez wątpienia przenieść do życia ludzkiego i bez problemu znaleźć w otoczeniu osoby, które reprezentują jedne jak i drugie z nich.