Wiersz „Z okna” Czesława Miłosza to utwór opisujący krajobraz Europy. Poemat pochodzi z 1945 roku, ze zbioru „Świat. Poema naiwne”. Przedstawiony kontynent ma baśniowy charakter i jest ukazany jako miejsce dostępne dla wszystkich, w którym nie ma zła i każdy może czuć się bezpiecznie.
Z okna – analiza utworu
Rodzaj utworu i rymy w wierszu
Wiersz „Z okna” jest przykładem liryki pośredniej, w której podmiot liryczny się nie ujawnia. Składa się z trzech strof, a każda z nich złożona jest z czterech wersów. Wszystkie wersy mają po jedenaście sylab. Rymy w utworze są ułożone w układzie krzyżowym.
Środki stylistyczne
W utworze „Z okna” nie uświadczymy wielu środków artystycznego przekazu. Występują w nim epitety, np.: „za drugim polem”, „białym lustrem”, „gór księżyce”. Zadaniem metafor jest podkreślenie piękna i baśniowości kontynentu europejskiego, np.: „w dnie jasne całą widać jak na dłoni”, „miast kolorowych iskrzą się tam wieże”. Znajdziemy także porównania, np.: „nurza się w morzu jak tulipan w misie”. W przedostatniej strofie mamy do czynienia z wyliczeniem: „ludzi, psów, kotów i koni”.
Z okna – interpretacja wiersza
Kontekst
Utwór „Z okna” został wydany w 1945 roku, w końcu II wojny światowej, która objęła całą Europę i zmieniła ją niewyobrażalnie. Czesław Miłosz podczas wojny podróżował po Europie i Polsce, starając się uniknąć działań zbrojnych. Ukrywał również Żydów i Polaków przed nazistami.
Po wojnie Miłosz wyemigrował do Paryża, gdzie pracował w dyplomacji. Nie mógł uwierzyć, jak Europa szybko wprowadza powojenne zmiany i stara się odbudować w jak najkrótszym czasie. Jawiła mu się jako miejsce bezpieczne, ponieważ organizacje z całego świata obiecywały, że więcej nie powtórzy się wojenny scenariusz.
Wielka, mała Europa
Podmiotem lirycznym wiersza jest ojciec, który pokazuje swojemu dziecku nowy, wspaniały świat – Europę. Jest ona ogromna, a jednocześnie można szybko objąć wzrokiem jej całość, tak, jakby wyglądało się przez okno. Jest to zasługa jedności kulturowej Europy, która nie jest aż tak zróżnicowana. Wszystkie kraje łączą te same cele i idee, mieszkańcy wychowywani są w świetle tych samych wartości. Mimo tego, że powierzchniowo jest wielka, to wydaje się na wyciągnięcie ręki przez to, że w każdym jej zakątku można poczuć się jak w domu.
Spokojnie, stabilnie, bezpiecznie
Opowiadający o kontynencie ojciec porównuje ją do kwiatu, pływającego w misce z wodą, gdyż Europa jest trzech strona otoczona morzami i oceanami. Koloruje ją na złoto, oddając w ten sposób ogromne znaczenie i rangę tego miejsca na świecie. Jest domem dla wielu istot, nie tylko ludzi. Ojciec stara się ją namalować jako miejsce bezpieczne i stabilne, tak, by słuchające dziecko nie bało się tu żyć i mieszkać, a czerpało z Europy najwięcej, jak się da. Porównuje ją do znanych widoków: do pól i lasów, które w baśniowym przedstawieniu wydają się być sielankowym, spokojnym miejscem, doskonale znanym przez ojca i dziecko.
