Chłopcy z Placu Broni Ferenca Molnara to powieść o najbardziej podstawowych wartościach w ludzkim życiu, o których niekiedy zapominamy z biegiem lat. Przypominać nam o nich potrafią ludzie młodzi, czasem dzieci, które pojmują świat i życie w bardzo prosty sposób. Kiedy my gubimy się w relatywnościach, ocenach i rozważaniach, czasem przydaje się posłuchać dziecka, które po prostu wie, co jest dobre, a co złe, ponieważ wyczuwa to intuicyjnie. Taką właśnie funkcję pełnią Chłopcy z Placu Broni. Przypominają nam o tym, co się w życiu naprawdę liczy.
Spis treści
Motyw przyjaźni
Przyjaźń i lojalność wobec kolegów i własnej grupy to najważniejsza wartość, jakiej hołdują bohaterowie powieści Molnara. Chłopcy wspierają się nawzajem, a krzywda jednego jest krzywdą wszystkich. Ich przyjaźń nie ogranicza się do czasu spędzanego w szkole – ona w zasadzie dopiero rozpoczyna się po opuszczeniu szkolnej ławki. Chłopcy spotykając się na własną rękę tworzą swoją armię, która ma określoną hierarchię, zasady, których nie można łamać i siedzibę – tytułowy Plac Broni – która jest w ich mniemaniu czymś na miarę ojczyzny, o której utrzymanie należy walczyć do ostatniego tchu.
Motyw walki
Obydwie grupy pokazane w powieści Molnara są zorganizowane na kształt jednostek zmilitaryzowanych. Chłopcy mają swoje rangi, swoich dowódców i swoich podwładnych. Konflikt pomiędzy chłopcami z Placu Broni, a czerwonymi koszulami nabiera kształtów prawdziwej wojny, którą trzeba oficjalnie wypowiedzieć, która musi mieć określone zasady i w którą trzeba się zaangażować całym sobą. Rzeczywiście dochodzi do bitwy o Plac Broni, którą zwyciężają chłopcy pod wodzą Janosza Boki.
Motyw poświęcenia
Erno Nemeczek jest najmłodszym chłopcem w grupie i ma najniższą rangę. Przyjmuje swoją rolę z pokorą, jednak zdecydowanie wyróżnia się na tle innych chłopców pod względem zaangażowania i miłości do tego, co robi. A robi niemało, jednak jest ignorowany przez starszych, zarówno wiekiem, jak i rangą, kolegów. Jego trud zostaje dostrzeżony dopiero wówczas, gdy chłopiec oddaje swoje życie za wspólną sprawę. Mimo choroby wychodzi na plac boju i w heroicznej walce powala przywódcę nieprzyjaciela, czym przeważa szalę zwycięstwa na stronę swoich kompanów. Wysiłek ten niestety kosztuje go życie. Pośmiertnie chłopiec zostaje awansowany do rangi kapitana.
Motyw zdrady
Niestety motyw ten pokazuje, że coś tak haniebnego jak zdrada może dotyczyć nawet najmłodszych. Deżo Gereb, który był członkiem armii Placu Broni, zdradził swoich towarzyszy, ponieważ rządziła nim chęć władzy, a wiedział, że we własnej grupie jej nie uzyska. Chciał więc przyczynić się do upadku Janosza Boki i zniszczyć jego reputację. Ostatecznie przez swoją dwulicowość został odrzucony przez obie grupy, jednak dzięki swojemu zaangażowaniu zdołał zrehabilitować się w oczach dawnych przyjaciół.
Motyw honoru
Większość bohaterów powieści Molnara kieruje się honorem. Jeśli walka, to tylko uczciwa i na określonych zasadach. Jeśli wygrana, to tylko przy zachowaniu szacunku dla pokonanego przeciwnika. Niewielu chłopców wyłamuje się z tego schematu. Honor jest dla nich wartością nadrzędną. Erno Nemeczek wykazuje się nim wiele razy, co niestety przypłaca w końcu śmiercią.