Dżuma – bohaterowie

Autor: Grzegorz Paczkowski

Dżuma Alberta Camusa to jedna z najważniejszych książek XX wieku – wspaniały przykład europejskiej literatury egzystencjalnej. Miasto dotknięte epidemią tytułowej choroby staje się metaforą każdego stanu wyjątkowego dotykającego większą zbiorowość, a jego przestrzeń – areną, na której obserwować można przeróżnych bohaterów, ich zachowania, postawy i motywacje. Oto najważniejsi z nich!

Doktor Bernard Rieux – główny bohater powieści. Lekarz z powołania, człowiek szlachetny, zdolny do poświęceń i przekonany o misyjności swojego zawodu i bardzo skupiony na właściwym jego wykonywaniu. Życie ludzkie jest dla niego najważniejszą wartością, dlatego niektórych swoich pacjentów leczy nawet za darmo. Cieszy się szacunkiem wśród społeczeństwa Oranu i w środowisku lekarskim. Jest pewny siebie oraz silny, zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Pierwszy rozpoznaje w rozprzestrzeniającej się w mieście chorobie dżumę i bez wahania staje na pierwszym froncie walki z epidemią. Bez problemów dogaduje się z ludźmi, jednak przez zbyt wielkie poświęcenie się pracy, zaniedbuje życie rodzinne, czego nie udaje mu się już naprawić, ponieważ jego żona umiera daleko od domu. 

Jean Tarrou – przyjaciel doktora Rieux. Człowiek, który trafił do Oranu na kilka tygodni przed wybuchem epidemii. Nie do końca wiadomo, skąd wziął się w mieście ani po co w nim przebywał. W młodości zbuntował się przeciwko śmierci (ściśle rzecz ujmując – przeciwko karze śmierci, gdyż jego ojciec był prokuratorem i skazywał ludzi nieraz właśnie na śmierć, co dla młodego Tarrou było równoważne z zabójstwem) i postanowił poświęcić życie orędowaniu za… życiem właśnie. Uwielbia ludzi i bardzo łatwo ich sobie jedna, jest lubiany, wzbudza zaufanie i szacunek. Chce jak najpełniej doświadczać życia, zwłaszcza w jego drobnych, codziennych, nie zawsze dostrzegalnych przejawach. Dżumę postrzega metaforycznie, jako metaforę zła czającego się na świecie, w każdym człowieku. On również życie ludzkie ceni najwyżej na świecie, dlatego bez wahania całym sobą angażuje się w walkę z epidemią i pomoc. Niestety umiera zarażony chorobą pod sam koniec epidemii. 

Joseph Grand – stary urzędnik, który całe życie spędził za biurkiem na dość niskim stanowisku, o niemal głodowej pensji. Nigdy nie poprosił o podwyżkę, gdyż miał ogromne problemy z wysławianiem się, dlatego dobrze czuł się w urzędniczym świecie liczb i tabel. Był człowiekiem z natury skromnym, dobrym, uczciwym i prostodusznym. Nie wstydził się swoich uczuć: miłości do siostrzeńców czy tęsknoty za żoną. Usiłuje napisać wielką powieść, ale nie jest w stanie wyjść poza pierwsze zdanie. Dżuma obchodzi się z nim łagodnie. Mężczyzna po zakończeniu epidemii postanawia spróbować odmienić swoje życie. 

Cottard – negatywny charakter powieści. Człowiek o mglistej przeszłości, prawdopodobnie przestępca, ponieważ jest poszukiwany przez policję, co doprowadza go do próby samobójczej. Stan wyjątkowy spowodowany epidemią w Oranie, sprzyja mu, ponieważ policja przestaje go ścigać. Mężczyzna staje się więc coraz bardziej śmiały, wstępuje z powrotem na ścieżkę przestępstwa i trudni się nielegalnym przerzutem towarów i ludzi przez granicę izolowanego miasta. Kiedy sytuacja się uspokaja i miasto wraca do normalnego funkcjonowania, Cottard załamuje się psychicznie i wpada w ręce policji. 

Raymond Rambert – dziennikarz i reporter, który trafia do Oranu w celach zawodowych – ma przygotować reportaż o sytuacji i życiu Arabów w mieście. Po zamknięciu miasta prezentuje on bardzo egoistyczną postawę – chce za wszelką cenę wydostać się ze strefy izolacji, ponieważ „nie jest stąd” i tęskni za ukochaną. Ma bardzo zawężoną perspektywę i wymaga, by stosowano wobec niego inne standardy. Szuka nawet nielegalnej drogi wydostania się z Oranu, ostatecznie jednak przechodzi przemianę i włącza się w pomoc cierpiącym. 

Ojciec Paneloux – duchowny katolicki, który na początku epidemii mówi rzeczy zgodne z doktryną Kościoła, ale oderwane od rzeczywistości. Stawia siebie poza społeczeństwem, które rzekomo samo zasłużyło na zagładę. Jest w swoich poglądach zatwardziały i pewny ich słuszności. Pod wpływem śmierci spotykanej na każdym kroku, jego myślenie zmienia się, przestaje głosić, że dżuma jest karą za grzechy, ponadto sam włącza się w pomoc chorym. Umiera pod koniec epidemii, lecz nie pozwala wezwać do siebie lekarzy. 

Sędzia Othon – urzędnik sądowy, służbista odznaczający się całkowitym, przesadnym oddaniu sprawom sprawiedliwości. Dla najbliższych jest oschły i oficjalny. Dopiero śmierć jego syna doprowadza do jego przemiany. Dopuszcza do siebie głębsze uczucia, zaczyna dbać o rodzinę, a nawet dobrowolnie zgłasza się do pomocy w obozie kwarantanny. 

Doktor Richard – przewodniczący syndykatu lekarskiego w Oranie, człowiek cieszący się dobrą opinią w środowisku. Na początku bagatelizuje doniesienia o dżumie, zmienia zdanie dopiero po kilkuset zgonach. 

Doktor Castel – stary lekarz, który w zawodowej przeszłości miał do czynienia z dżumą. Opracowuje serum, dzięki któremu udaje się opanować i zwalczyć epidemię. 

Michel – dozorca domu, w którym mieszka doktor Rieux. Pierwsza ofiara dżumy. 

Żona Rieux – dobra i kochająca męża kobieta, która zapada na chorobę, w wyniku której umiera z dala od męża i domu. 

Matka Rieux – starsza pani, z pozoru krucha i słaba, naprawdę odznaczająca się dużą siłą psychiczną i niezłomnością. Stanowi wsparcie dla swojego syna w trudnych chwilach w czasie epidemii. 

Stary astmatyk – jeden z pacjentów doktora Rieux. Człowiek, który na własne życzenie od pięćdziesiątego roku życia nie wstaje z łóżka. Pozostaje w pełnej formie umysłowej, udaje mu się zachować niespotykany dystans do świata, za co ceni go doktor. 

Garcia, Raul, Gonzales – przedstawiciele świata przestępczego Oranu. W czasie epidemii trudnią się między innymi nielegalnym przerzutem ludzi poza miasto. Organizują ucieczkę Raymondowi Raulowi. 

Marcel, Luis – strażnicy orańscy, którzy jednak uchylają się od swoich obowiązków i współpracują z przestępcami. 

Dodaj komentarz