Ignacy Krasicki – biografia

Autor: Anna Morawska

Igna­cy Kra­sic­ki przy­szedł na świat 3 lu­te­go 1735 roku w Du­biec­ku w ro­dzi­nie zu­bo­ża­łej ma­gna­te­rii her­bu Ro­ga­la. Spo­krew­nio­ny był mię­dzy in­ny­mi z ro­dem Po­toc­kich i Sa­pie­hów. Jego oj­cem był Jan Kra­sic­ki, se­na­tor Rzecz­po­spo­li­tej, a mat­ką Anna Kra­sic­ka z domu Starzechow­ska. Igna­cy Kra­sic­ki po­sia­dał szóst­kę ro­dzeń­stwa; dwie sio­stry oraz czte­rech bra­ci. Ro­dzi­na za­dba­ła o jego bar­dzo sta­ran­ną edu­ka­cję. Za na­mo­wą naj­bliż­szej ro­dzi­ny, w szcze­gól­no­ści mat­ki i ojca, wstą­pił do sta­nu du­chow­ne­go. Po­dob­ną dro­gę ob­ra­li jego dwaj bra­cia. 1 maja 1751 roku był dniem, w któ­rym Igna­cy Kra­sic­ki wstą­pił do se­mi­na­rium du­chow­ne­go księ­ży mi­sjo­na­rzy przy ko­ście­le świę­te­go krzy­ża w War­sza­wie. Niż­sze świę­ce­nia du­chow­ne Igna­cy Kra­sic­ki przy­jął 8 lip­ca 1751 roku. Wyż­sze świę­ce­nia du­chow­ne przy­jął z rąk Wa­cła­wa Hie­ro­ni­ma Sie­ra­kow­skie­go 2 lu­te­go 1759 roku. Nie­speł­na 3 lata póź­niej ob­jął pro­bo­stwo ka­te­dral­ne w Prze­my­ślu.

War­to za­zna­czyć, że już po przy­ję­ciu świę­ceń ka­płań­skich Igna­cy Kra­sic­ki do­kształ­cał się w Rzy­mie, w któ­rym spę­dził bli­sko dwa lata. Po­wró­ciw­szy do Pol­ski ob­jął sta­no­wi­sko sekre­ta­rza pry­ma­sa Wła­dy­sła­wa Łubień­skie­go, któ­ry rów­no­cze­śnie spra­wo­wał obo­wiąz­ki monar­chy pod­czas jego nie­obec­no­ści. Kra­sic­ki na­wią­zał przy­ja­ciel­skie sto­sun­ki ze Sta­ni­sła­wem Au­gu­stem Po­nia­tow­skim, któ­ry był prze­cież jed­nym z póź­niej­szych kró­lów Rzecz­po­spo­li­tej Pol­skiej. To tak na­praw­dę pa­no­wa­nie kró­la Sta­ni­sła­wa Au­gu­sta przy­spie­szy­ło ka­rie­rę du­chow­ną Igna­ce­go Kra­sic­kie­go. Jako czę­sty uczest­nik obia­dów czwart­ko­wych w szyb­kim cza­sie otrzy­mał god­ność se­na­to­ra Rzecz­po­spo­li­tej oraz bi­skup­stwo war­miń­skie. War­to rów­nież wspo­mnieć, że zo­stał mu nada­ny ty­tuł ksią­żę­cy.

Mo­gło­by się wy­da­wać, że bi­skup­stwo war­miń­skie spra­wi, że Igna­cy Kra­sic­ki zy­ska spo­kój i sta­bi­li­za­cję. Sta­ło się jed­nak ina­czej, gdyż bi­skup zo­stał przy­ję­ty na War­mii dość chłod­no i z dy­stan­sem. W 1765 roku z po­mo­cą wład­cy oraz Fran­cisz­ka Bo­ho­mol­ca za­ło­żył cza­so­pi­smo „Mo­ni­tor” kry­ty­ku­ją­ce sa­ską kul­tu­rę. Nie­ko­rzyst­na sy­tu­acja po­li­tycz­na spra­wi­ła, że po pierw­szym roz­bio­rze Pol­ski stał się pod­da­nym pru­skim. Igna­cy Kra­sic­ki czuł się bar­dzo nie­do­brze, gdyż jako pod­da­ny wład­cy Prus mu­siał na­wią­zy­wać z nim sto­sun­ki ad­mi­ni­stra­cyj­ne. De­biu­tanc­kim utwo­rem były frag­men­ty po­ema­tu he­ro­iko­micz­ne­go Myszeidos, któ­ry opu­bli­ko­wał osta­tecz­nie w roku 1775. Ko­lej­ne lata to czas wysokiej płod­no­ści li­te­rac­kiej Kra­sic­kie­go, w cią­gu ko­lej­nych czte­rech lat wy­da­ne zo­sta­ły: po-wieść Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki (1776), Monachomachia (1776), Satyry (1779) oraz Bajki i przypowieści (1779). Czę­sto pod­pi­sy­wał się pseu­do­ni­mem X.B.W. Za­ło­żył rów­nież i wy­da­wał cza­so­pi­smo „Co ty­dzień”. W 1781 roku opu­bli­ko­wał dwu­to­mo­wą en­cy­klo­pe­dię Zbiór potrzebniejszych wiadomości. W 1795 roku awan­so­wał na ar­cy­bi­sku­pa gnieź­nień­skie­go, przez co mu­siał zmie­nić miej­sce rezy­do­wa­nia z Lidz­bar­ku War­miń­skie­go na Łowicz i Skier­nie­wi­ce.

Z po­wo­du sta­no­wi­ska i po­słu­szeń­stwa ko­ścio­ło­wi to wła­śnie przez jego usta pol­ski lud usły­szał o za­ka­zie re­wo­lu­cji i bun­tu, któ­ry na­ka­zał pa­pież Pius VI w na­de­sła­nym bre­we, czy-li pi­śmie urzę­do­wym na­pi­sa­nym spe­cjal­nie do Kra­sic­kie­go. Igna­cy Kra­sic­ki zmarł 14 mar­ca 1801 roku w Ber­li­nie, gdzie zo­stał po­cho­wa­ny w kon­se­kro­wa­nej przez sie­bie ka­te­drze pod we­zwa­nej Świę­tej Ja­dwi­gi Ślą­skiej. W 1829 roku dzię­ki sta­ra­niom pi­sa­rza Ju­lia­na Ur­sy­na Niem­ce­wi­cza jego pro­chy prze­nie­sio­no do Ka­te­dry Gnieź­nień­skiej.

Najważniejsze utwory Ignacego Krasickiego

Igna­cy Kra­sic­ki był nie­wąt­pli­wie wy­róż­nia­ją­cym się twór­cą pol­skie­go oświe­ce­nia mimo sto­sun­ko­wo póź­ne­go de­biu­tu. Jego pierw­szy utwór – Hymn do mi­ło­ści Oj­czy­zny po­wstał, gdy Igna­cy Kra­sic­ki miał czter­dzie­ści lat. Na­le­ży za­zna­czyć, że wspo­mi­na­na po­wy­żej stro­fa przez dość dłu­gi okres cza­su peł­ni­ła nie­ja­ko rolę hym­nu na­ro­do­we­go. 26 lu­te­go 1775 roku po­wsta­ła jego po­wieść „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki”, któ­ra to zo­sta­ła uzna­na za pierw­szą pol­ską po­wieść. Nie da się ukryć, że naj­pow­szech­niej zna­ne są jed­nak „Baj­ki i przy­po­wie­ści” Igna­ce­go Kra­sic­kie­go. Re­flek­sję nad ota­cza­ją­cym nas świa­tem i rzą­dzą­cym nim pra­wa­mi znaj­dzie­my rów­nież w bły­sko­tli­wych „Sa­ty­rach”. War­to w tym miej­scu za­zna­czyć, że głów­ny­mi bo­ha­te­ra­mi jego „Ba­jek” były zwie­rzę­ta. Kry­ty­ku­jąc przy­pi­sy­wa­ne zwie­rzę­tom ce­chy. Igna­cy Kra­sic­ki pięt­no­wał tak na­praw­dę ludz­kie przy­wa­ry ta­kie jak: chci­wość, nie­uczci­wość czy za­zdrość. Nie da się rów­nież nie wspo­mnieć o „Mo­na­cho­ma­chii czy­li woj­nie mni­chów” po­ema­cie, któ­re­go fa­bu­ła opie­ra się na wal­ce dwóch za­ko­nów: za­ko­nu kar­me­li­tań­skie­go oraz za­ko­nu do­mi­ni­kań­skie­go. Na­le­ży za­zna­czyć, że przed­mio­tem za­in­te­re­so­wań Igna­ce­go Kra­sic­kie­go była nie tyl­ko li­te­ra­tu­ra pięk­na. Po­eta i pi­sarz kon­cen­tro­wał się rów­nież na two­rze­niu prac z za­kre­su teo­lo­gii. Po­dej­mo­wał się rów­nież licz­nych tłu­ma­czeń, w tym tłu­ma­czeń Pieśni Osjana oraz frag­men­tów Boskiej Komedii Dantego. Wa­lo­ry ar­ty­stycz­ne twór­czo­ści Igna­ce­go Kra­sic­kie­go do­ce­nia­ne są nie tyl­ko przez pol­skich, ale rów­nież przez za­gra­nicz­nych kry­ty­ków li­te­ra­tu­ry.

War­to wspo­mnieć, że ar­ty­sta two­rzył pod roz­ma­ity­mi pseu­do­ni­ma­mi. Jego utwo­ry były opa­trzo­ne na­zwi­ska­mi ta­ki­mi jak: Igna­cy Słab­ski czy Prin­ceps Po­lo­nus. Twór­ca uży­wał rów­nież na­zwisk ta­kich jak: Sta­ro­słu­żal­ski, Sta­rusz­kie­wicz oraz Rze­tel­ski. Twór­czość Igna­ce­go Kra­sic­kie­go cha­rak­te­ry­zu­je się nie­wąt­pli­wie po­nad­cza­so­wo­ścią i uni­wer­sa­li­zmem. Twór­ca kon­cen­tro­wał się głów­nie na te­ma­tach po­li­tycz­nych oraz pa­trio­tycz­nych. Bli­skie mu były rów­nież te­ma­ty teo­lo­gicz­ne, ze wzglę­du na pia­sto­wa­ną przez nie­go god­ność du­chow­ne­go. Igna­cy Kra­sic­ki w swo­jej twór­czo­ści po­ru­szał tak­że kwe­stie zwią­za­ne z prze­mi­ja­niem.

Dodaj komentarz