Książę Bogusław Radziwiłł to w Potopie Sienkiewicza przedstawiciel jednej z najbardziej znanych rodzin magnackich Rzeczypospolitej. Jest to poznać wieloznaczna, niejednorodna, w wielu miejscach wręcz sprzeczna. To bohater zdecydowanie negatywny, jednak trudno mu odmówić oryginalności, zwłaszcza na tle innych bohaterów trylogii, zawsze jednoznacznie złych albo dobrych i w taki też sposób kreowanych przez autora.
Charakterystyka księcia Bogusława Radziwiłła
Niejednoznaczność księcia Bogusława Radziwiłła jest widoczna już na pierwszy rzut oka, bowiem arystokrata ten charakteryzuje się bardzo osobliwą powierzchownością. Miał on około trzydziestu pięciu lat, lecz wyglądał na ponad dekadę młodszego. Było tak za sprawą wysokiego wzrostu i potężnej budowy ciała, kontrastujących z niewielkich rozmiarów głową, która ponoć sprawiała wrażenie przeszczepionej z innego ciała. Zaburzone proporcje miały swe odbicie również w twarzy księcia, ogromny nos i wielkie okrągłe oczy dominowały, przesłaniając niemal całkowicie dziecięce niewielkie usta, delikatnie tylko zaznaczone lichym młodzieńczym wąsikiem na górnej wardze. Książę zawsze był upudrowany i wypomadowany. Peruka z ogromem pofałdowanych włosów dodatkowo dodawała aparycji księcia groteskowości.
Te wszystkie przywary nie przeszkadzały jednak księciu w byciu absolutnie i narcystycznie zakochanym w samym sobie. Bogusław uwielbiał patrzeć na siebie w lustrze i słuchać komplementów na swój temat, był niezwykle próżny. To wywoływało specyficzną czułość na punkcie tego, kto i co o nim mówi. Kiedy jakakolwiek opinia nie przypadła mu do gustu zmieniał się ze zniewieściałego chłopca w bezwzględnego i agresywnego człowieka. Był wówczas nie do poznania. Dziwiło to wszystkich również podczas polowań, w czasie których książę z godną podziwu brawurą rzucał się w sam środek pogoni i nie miał sobie równych.
Książę Bogusław jest człowiekiem fałszywym, egoistycznym i dwulicowym, jest hipokrytą. Pokazuje to w wielu miejscach, zwłaszcza jednak w swoim stosunku do ojczyzny. Przyznaje się on bez cienia zażenowania, że Polska nie znaczy dla niego nic i że jest gotowy oddać ją Szwedom, jeśli tylko odpowiednio go za to wynagrodzą. Nie przeszkadza mu to jednak zgrywać się na gorliwego obrońcę Rzeczpospolitej, kiedy zależy mu na zdobyciu zainteresowania Oleńki Billewiczówny. Jest więc książę Bogusław również kłamcą, prawda nie stanowi dla niego żadnej wartości. Jest w stanie przyznać się do każdych poglądów, jeśli tylko przyniesie mu to zysk lub będzie mogło ocalić życie.
Książę Bogusław Radziwiłł jawi się w Potopie jako postać w dwójnasób niebezpieczna. Po pierwsze jest on człowiekiem inteligentnym i w swej inteligencji niemoralnym, świadomie kłamie, intryguje i konfabuluje, by osiągnąć korzyść. Po drugie, potrafi być nieobliczalny i agresywny. Połączenie takich cech każe postrzegać księcia Bogusława Radziwiłła jako postać zdecydowanie negatywną, wręcz jako jeden z najbardziej czarnych charakterów całej trylogii Henryka Sienkiewicza.