Księga Rodzaju jest jednym z najważniejszych tekstów naszej cywilizacji. Pochodzi ze Starego Testamentu Pisma Świętego i jest kanonicznym tekstem opowiadającym o stworzeniu świata i człowieka przez Boga. To jedna z najistotniejszych wizji początków życia, jakie daje czytelnikom jedna z największych religii współczesnego świata.
Spis treści
Motyw stworzenia
Absolutnie najważniejszym motywem Księgi Rodzaju jest motyw przedstawienia Boga jako stwórcy wszechrzeczy: wszechświata, Ziemi, roślin, zwierząt i przede wszystkim człowieka. Wizerunek Boga wykreowany w Księdze Rodzaju jest obecny do dziś nie tylko w sferze sakralnej, lecz także w wielu obszarach popkultury.
Motyw natury ludzkiej
W pierwszych latach/pokoleniach istnienia rodzaju ludzkiego, człowiek daje po sobie poznać wszelkie swoje zarówno dobre, jak i złe strony. Adam i Ewa ulegają namowom węża i łamią zakaz boży, za co zostają wygnani z Edenu. Kain zabija Abla. Dalsze pokolenia próbują rzucić wyzwanie Bogu i budują Wieżę Babel, która musi zostać zniszczona. Miasta Sodoma i Gomora muszą zostać spalone, za wielką rozpustę, której dopuszczali się ich mieszkańcy. W końcu Bóg postanawia zmyć grzech z powierzchni ziemi za pomocą potopu, ocalając tylko Noego, z którym później zawiera przymierze.
Motyw kultury żydowskiej
W Księdze Rodzaju mamy do czynienia z wyjaśnieniami wielu zwyczajów i tradycji kultury semickiej, a także z objaśnieniem, skąd się wzięły. Izraelici byli narodem wybranym przez Boga, co jednak nie oznaczało, że cieszyli się lepszym życiem. Wręcz przeciwnie: dotyczyły ich ciągłe wygnania, wędrówka, wojny i niewole, jak choćby ta najdłuższa – w Egipcie. Wszystko to jednak miało na celu udoskonalenie Żydów i obdarowanie ich mądrością oraz doświadczeniem.
Motyw Jahwe
„Jahwe” było imieniem bóstwa czczonego przez Izraelitów. Księga Rodzaju dokładnie opisuje początki relacji człowieka z Bogiem, jej dobre, a także złe momenty. Bóg objawiał się ludziom nader często: instruował ich, wydawał rozkazy, zdradzał swoje zamierzenia. Człowiek musiał być w pełni podporządkowany rozkazom bożym, jednak miał możliwość dyskutowania z nim, a nawet negocjowania pewnych rzeczy. Jahwe mimo wszystko jawi się jako bóg okrutny, mściwy i żądny wyłącznej bałwochwalczej uwagi człowieka.
Motyw drogi
Bardzo wielu bohaterów Księgi Rodzaju wędruje, przemieszcza się z miejsca na miejsce. Noe na swojej barce płynął przez wiele dni i nocy, zanim opadły wody potopu. Abraham na polecenie Boga musiał opuścić rodzinne ziemie i wyruszyć na poszukiwania ziemi obiecanej. Podobnie było z Józefem odesłanym na dwór faraona w Egipcie. Droga wydaje się nieodłącznym elementem życia człowieka, odkąd Adam i Ewa zostali wygnani z Raju i musieli wędrować przez świat w poszukiwaniu pożywienia i dobrych warunków bytowych.