Antoniemu Liberze udało się stworzyć powieść wielowątkową i obfitującą we wszystkie najpopularniejsze dla jego czasu motywy literackie. Warto jest spojrzeć na Madame pod tym kątem, ponieważ może zyskać wiele jeśli chodzi o sferę interpretacyjną.
Spis treści
Motyw dojrzewania
Główny bohater jest maturzystą, stoi na progu dorosłości, jego priorytety i wartości dopiero się kształtują. Nagła fascynacja nauczycielką francuskiego jest wynikiem fermentu emocjonalnego, który odbywa się w duszy młodego człowieka. Kobieta reprezentuje bowiem wszystko, w sferze duchowej i intelektualnej, czego brakowało młodemu inteligentowi w szarych i ograniczonych czasach PRL-u.
Motyw fascynacji damsko-męskiej
Relacja młodego ucznia i jego nauczycielki, tytułowej Madame, jest bardzo niejednoznaczna i trudna do określenia. Pozostaje ona zupełnie platoniczna jednak nie jest to na pewno fascynacja wyłącznie intelektualna. Chłopak wpada niemal w obsesję na punkcie Madame, śledzi ją, prowokuje rzekomo przypadkowe spotkania, a także prowadzi szeroko zakrojone śledztwo na temat jej przeszłości. Ostatecznie udaje mu się wzbudzić zainteresowanie nauczycielki, która widzi w nim nieprzeciętnego ucznia i człowieka o wielkim potencjale.
Motyw PRL-u
Wszystkie wydarzenia powieści Antoniego Libery są jednoznacznie wkomponowane w krajobraz Polski lat 60., epoki komunizmu. Ma to bardzo jednoznaczny wydźwięk jeśli chodzi o treść dzieła. Główny bohater ma bardzo niewiele możliwości jeśli chodzi o rozwój intelektualny, ponieważ kraj jest zamknięty również pod tym względem. Dlatego również Madame robi na nim takie wrażenie, widać po niej bowiem zagraniczne maniery, pochodzenie i sposób bycia.
Motyw kobiety
Madame zdecydowanie wyróżnia się na tle Polek lat 60. W tamtej epoce nie było wielkiego wyboru jeśli chodzi o ubiór czy kosmetyki. Nauczycielka miała ogromną klasę, każdego dnia przywdziewała inny strój, używała drogich zagranicznych perfum. Budzi więc zainteresowanie, ciekawość, a wręcz zazdrość i niechęć. Stanowi bardzo mocną postać kobiecą w literaturze czasów, w której kobiety nadal były mocno ignorowane. Madame była powiewem nowego nurtu nie tylko w literaturze, lecz także w podejściu do postaci kobiety.
Motyw szkoły
Szkoła w latach 60. była raczej tubą propagandową komunistycznej władzy, niż jednostką, kształcącą niezależne intelektualnie jednostki. Cierpią na tym zwłaszcza ci, których wewnętrzne predyspozycje predestynowałyby do poszerzania horyzontów naukowych i edukacyjnych, a taką właśnie postacią jest główny bohater powieści Antoniego Libery. To obraz smutny i niepozostawiający nadziei na dobrą przyszłość dla tak wykształconej młodzieży.