Sąd ostateczny Michała Anioła – opis, interpretacja i analiza fresku

Autor: Grzegorz Paczkowski

Sąd ostateczny Michała Anioła to fresk stanowiący integralną część malowidła, który jest ozdobą sklepienia Kaplicy Sykstyńskiej w Watykanie, czyli jednego z najistotniejszych miejsc dla chrześcijan. Włoski renesansowy mistrz oddał w tym fresku nastrój i charakter najbardziej tajemniczego wydarzenie, jakie zapowiedziane zostało w Biblii, czyli momentu w którym ludzkie dusze będą ostatecznie osądzone przez Boga i skazane na wieczne potępienie lub nagrodzone życiem w niebie. 

Michał Anioł – Sąd ostateczny

Fresk Michała Anioła aż skrzy się od znajdujących się na nim postaci. Dzieło przedstawia mnóstwo postaci ludzkich które tłoczą się na ziemi, by za chwilę przez anioły być wyniesionymi przed oblicze Jezusa i zostać osądzonymi. W centralnym puncie obrazu znajduje się właśnie wizerunek Jezusa Chrystusa, któremu towarzyszy zapewne jego matka, Maria. Jezusjest w połowie obnażony, stoi w pozie,która wskazuje na wielkie wzburzenie i koncentrację. Widać, że sąd wymaga od niego wielkiego wysiłku. Otoczony jest nagimi postaciami starców, których interpretować można jak postacie starotestamentowych proroków, pomagających Jezusowi w wykonaniu pracy. 

fresk Sąd Ostateczny Michała Anioła
Sąd ostateczny Michała Anioła, fot: domena publiczna, Wikimedia Commons

Wokół tej centralnej grupy znajduje się wielki tłum. Tłum stąpający po ziemi, frunący w powietrzu. To tłum różnorodnych dusz, niektóre z nich są dziwnie ubrane, inne nagie, pozy albo mimika twarzy niektórych z nich wskazuje na wielkie rozmodlenie albo absolutną rozpacz i strach. Widoczne są również postaci aniołów, które starają się „zarządzać” całym ruchem, kierują ludzi na sąd, niektórych z nich podtrzymują, niektórych wyciągają z ich życia siłą, ponieważ nie wszystkie dusze chcą dać się osądzić. 

Wielość postaci sprawia, że artysta musiał użyć wielu barw. Rzeczywiście fresk aż skrzy się od kolorów. Można powiedzieć, że na pierwszy rzut oka wręcz przytłacza swoją drobiazgowością. To jednak, co z początku jest przytłaczające, z każdą chwilą staje się dowodem na niezwykły geniusz i dokładność autora, który precyzyjnie oddał każdą z setek postaci przedstawionych na obrazie. 

Fresk budzi niepokój, mimo że jest przejrzysty, a do jego namalowania użyto bardzo wyrazistych, choć chłodnych barw, dominuje tu zdecydowanie błękit nieba i beż ludzkiej skóry. Niepokój jednak wynika z treści dzieła. To sąd ostateczny, wydarzenie, które według Biblii czeka każdego z nas, a od jego wyroku nie będzie już odwrotu. Na obrazie dominuje wielki chaos, spowodowany zapewne tym, że wiele dusz nie jest przygotowanych do ostatecznego rozrachunku ze swojego życia. Skupienie na twarzy Jezusa również nie napawa nadzieją – dobrze wie bowiem, że nie wszystkie dusze zostaną zbawione, a wiele z nich będzie musiało zostać potępionych i odesłanych na wieczne męki do piekła. 

Sąd ostateczny Michała Anioła to dzieło absolutnie genialne, które poraża swoją ponadczasowością. Autor przedstawił bowiem scenę, która wzbudza emocje we wszystkich niezależnie od czasów czy epok, w których przyszło im prowadzić swoje własne życie. 

Dodaj komentarz