Stanisław Wokulski, jak już zauważyliśmy wyżej, jest człowiekiem wewnętrznie rozdartym pomiędzy dwoma postawami zderzającymi się ze sobą w drugiej połowie XIX wieku. Z jednej strony jest w pełni człowiekiem pozytywizmu: ma świadomość, że do dobrobytu dochodzi się ciężką pracą, jest wrażliwy na problemy społeczne, które w miarę możliwości stara się rozwiązywać, pomaga ludziom biednym. Jest świadomym obywatelem zaangażowanym społecznie i politycznie, człowiekiem – w dobrym tego słowa znaczeniu – przyziemnym, racjonalnym, świetnym biznesmenem i przedsiębiorcą potrafiącym odnaleźć się w świecie rodzącego się kapitalizmu. Z drugiej jednak strony, Wokulski ma w sobie wiele cech, które świadczyłyby o jego romantycznym rodowodzie wewnętrznym. Jest człowiekiem bardzo głęboko wrażliwym, wręcz nadwrażliwym, co powoduje jego stopniowe wyobcowywanie się ze społeczeństwa. Jest towarzysko odrzucany zarówno przez zazdrosnych kupców, jak i przez arystokrację. Jest patriotą – bez wahania rzuca się do walki w powstaniu styczniowym, za co ponosi cenę zesłania. Romantykiem jest jednak najbardziej w sferze uczuć. Obsesyjna miłość do Izabeli Łęckiej przesłania mu cały świat. Kocha bezgranicznie i jest w stanie posunąć się wręcz do autodestrukcji w imię zdobycia serca ukochanej. Znosi kolejne upokorzenia, jest świadomy beznadziejności swojego położenia, a jednak serce każe mu wciąż idealizować Łęcką i kierować wszystkie działania i całą swoją życiową uwagę na nią.
Z innej jednak perspektywy, Stanisław Wokulski jest w swoim dążeniu miłosnym szalenie pragmatyczny. Ma bardzo precyzyjny plan zasłużenia na miłość Izabeli, który krok po kroku realizuje, jak kolejną transakcję handlową. Nie zatraca przy tym wszystkim zmysłów – jest świadomy wyniszczającego wpływu, jakie ma na niego to uczucie, a jednak nie jest się w stanie od niego uwolnić, co dodatkowo zbliża go do tragicznego wizerunku bohatera romantycznego. W Izabeli zresztą zakochuje się od pierwszego wejrzenia i zakochanie to spycha go w odmęt zupełnie ekstremalnych przeżyć emocjonalnych. Romantyzm wewnętrzny Wokulskiego potwierdza również zakończenie Lalki – jak sam bohater niejednoznaczne i nie wyjaśnione do końca.
Stanisław Wokulski to zdecydowanie jedna z najciekawszych postaci polskiej literatury. Bogato doświadczony mężczyzna, który do wszystkiego co ma doszedł własną ciężką pracą. Weteran, zesłaniec, a przy tym genialny przedsiębiorca, majętny człowiek, patriota, działacz społeczny. Przy tym osoba bardzo chwiejna emocjonalnie, nadwrażliwa, którą przerosło jedno z najpiękniejszych uczuć w życiu ludzkim. Wokulski to postać, w której swoje odbicie może znaleźć każdy z nas i być może dla tego od dziesiątek lat tak mocno fascynuje kolejne pokolenia czytelników.