Historia jest nauczycielką życia – kto to powiedział?

„Historia jest nauczycielką życia” – to maksyma wypowiedziana po raz pierwszy przez Marka Tuliusza Cycerona, który był rzymskim politykiem, pisarzem, działaczem społecznym, a także filozofem, żyjącym na przełomie drugiego i pierwszego wieku przed naszą erą. Aforyzm powyższy przedostał się bardzo szybko do szerszej świadomości społecznej i wszedł do języka potocznego na całym świecie, gdzie zresztą pozostaje do dziś. Cóż takiego jednak znaczy?

Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce – kto to powiedział?

Słynna maksyma, brzmiąca „Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce” została zaczerpnięta ze starożytności, konkretnie rzecz ujmując jest to cytat Terencjusza, antycznego dramaturga. Aforyzm zyskał jednak na popularności w epoce renesansu, która starała się podjąć wątek antycznego antropocentryzmu, niejako przerwanego przez wieki średniowiecza.

Jakie postawy przyjmuje człowiek w obliczu trudnych decyzji życiowych? W pracy odwołaj się do wybranej lektury obowiązkowej, innego utworu literackiego i wybranych kontekstów.

Każdy z nas w życiu napotyka większe lub mniejsze trudności. Niekiedy stajemy jednak w obliczu sytuacji bardzo trudnych, od rozwiązania których zależy całe nasze przyszłe życie. To momenty, w których tak naprawdę dowiedzieć się możemy wiele o sobie samych. Nie każdy jednak potrafi wykorzystać taką okazję i wyciągnąć z niej lekcję. Bywa, że ludzie uciekają od trudności, odsuwają je od siebie, nie chcąc doprowadzić do konfrontacji ze strachu, wstydu lub braku wiary we własne siły. Wachlarz postaw jakie człowiek może przyjąć wobec takich chwil i decyzji jest naprawdę szeroki. 

Jak cierpienie wpływa na refleksję człowieka o sobie samym? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do „Lalki” Bolesława Prusa oraz innych tekstów kultury.

Stare powiedzenie mówi, że cierpienie uszlachetnia. Dzięki niemu ponoć stajemy się silniejsi, bardziej uważni, życiowo czujni, bardziej odpowiedzialni i rozważni. Niekiedy jednak cierpimy i nie potrafimy dostrzec sensu tego, co się nam przydarza i tego, co się z nami dzieje. Ból wywołany różnorodnymi przykrymi doświadczeniami życiowymi stanie się, prędzej czy później, udziałem każdego człowieka. Literatura opisuje wiele przypadków, w których cierpienie w różnoraki sposób wpływa na charaktery i losy jej bohaterów. 

Historia jako tworzywo literackie. Rozważ sposoby i funkcje przetwarzania wydarzeń historycznych przez literaturę. W pracy odwołaj się do Nocy listopadowej Stanisława Wyspiańskiego, utworów literackich z dwóch wybranych epok i wybranego kontekstu.

Nie od dziś wiadomo, że jednym z najchętniej wykorzystywanych źródeł literackich jest historia. Wydarzenia, które rzeczywiście miały miejsce w historii, wydają się nam ciekawsze niż fikcja, ponieważ dotyczyły ludzi, takich jak my, być może naszych przodków.

Dialog między tekstami. Rozważ, jaką funkcję mogą pełnić w dziele literackim nawiązania intertekstualne. Punktem wyjścia do rozważań uczyń fragment tekstu Anny Burzyńskiej oraz Michała Pawła Markowskiego. W pracy odwołaj się do wybranej lektury obowiązkowej, utworów literackich z dwóch wybranych epok i wybranego kontekstu.

Kultura, sztuka, a więc także literatura to wielki ciąg przyczynowo-skutkowy. Późniejsze teksty powstają pod wpływem inspiracji starszymi, które – aby mogły powstać – również musiały zostać zapośredniczone we wcześniejszych dziełach. W ten sposób dokonuje się powolny, lecz systematyczny rozwój myśli ludzkiej, który trwa już od tysięcy lat. System powiązań, które zachodzą pomiędzy poszczególnymi tekstami nazywamy intertekstualnością, która może mieć w literaturze przynajmniej kilka funkcji. 

Napisz opowiadanie o spotkaniu z jednym z bohaterów Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi

Przedstawił się jako Felix. Dziwne imię, pomyślałem, ale potem dowiedziałem się, że na nazwisko miał Polon. Zafrapowało mnie to, że miałem siedzieć w jednej ławce z kimś o tak egzotycznym nazwisku. Okazało się jednak, że siedzenie w ławce było tylko niewielkim procentem tego, co spotkało mnie u boku Felixa, z którym bardzo szybko się zaprzyjaźniłem. 

Rola Fatum w świecie starożytnym. Omów zagadnienie na podstawie Mitologii Jana Parandowskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

W świecie starożytnym ludzie wierzyli w istnienie Fatum, nieuchronnej siły uosabianej z losem, który raz na zawsze był przypasowany do danego człowieka bez możliwości jakiejkolwiek zmiany. Nie mieli na nie wpływu nawet bogowie, w tej jednej kwestii podlegali tej samej sile, co ludzie. Najsłynniejszym chyba przykładem tego, jak katastrofalne w skutkach potrafiły być próby odwrócenia wyroków losu, jest historia rodu Labdakidów opisana w Mitologii Jana Parandowskiego, która została również kanwą wielu utworów literackich. 

Ide­ał ży­cia zie­miań­skie­go i ro­dzin­ne­go ładu. Omów za­gad­nie­nie na pod­sta­wie zna­nych Ci frag­men­tów Pa­mięt­ni­ków Jana Chry­zo­sto­ma Pa­ska. W swo­jej od­po­wie­dzi uwzględ­nij rów­nież wy­bra­ny kon­tekst.

Ziemiaństwo było polską grupą społeczną gromadzącą tych szlachciców, którzy swoje życie poświęcili spokojnemu i statecznemu życiu na wsi, posiadaniu dóbr ziemskich i utrzymywaniu się z nich. Z czasem ziemiański dworek, jego powolny, zgodny z rytmem przyrody, tryb życia stał się ideałem nie tylko życia szlacheckiego, lecz również patriotyzmu.

Sar­mac­ki por­tret pol­skie­go szlach­ci­ca. Omów za­gad­nie­nie na pod­sta­wie zna­nych Ci frag­men­tów Pa­mięt­ni­ków Jana Chry­zo­sto­ma Pa­ska. W swo­jej od­po­wie­dzi uwzględ­nij rów­nież wy­bra­ny kon­tekst.

Sarmatyzm do dzisiaj wzbudza mieszane uczucia nie tylko wśród ekspertów, lecz także wśród ludzi, którzy mają pobieżny choćby kontakt z dokumentami sprzed trzystu czy czterystu lat. To specyficzny dla Polski nurt kulturowy, charakteryzujący stan szlachecki i arystokrację. Jego członkowie odznaczali się z jednej strony niezwykłą odwagą, wręcz brawurą, heroizmem na polu walki, z drugiej jednak interesownością, skłonnością do kłótni i przemocy oraz ograniczeniem mentalnym w kwestii otwartości na innych ludzi i inne narody.