Jak literatura czasów niewoli ukazuje bohaterów narodowych dziejów? Porównaj portrety wodzów przedstawione w podanych fragmentach: Potopu Henryka Sienkiewicza i Glorii Victis Elizy Orzeszkowej. Zwróć uwagę na sposób ukazania postaci

Polska literatura czasu zaborów w dużej większości skupiała się na omawianiu kwestii narodowych, społecznych, historycznych. Zwłaszcza do historii przywiązywano dużą wagę, z jednej strony próbując znaleźć w niej przyczyny klęski narodowej, z drugiej próbując pokrzepić udręczone serca opowieściami z czasów, kiedy Polska była jednym z najsilniejszych państw Europy. Przyjrzyjmy się dwóm fragmentom, w których zostały zawarte właśnie opisy dawnych wielkich dowódców polskich. 

Motyw zdrady ojczyzny w Potopie – wybierz trzech bohaterów i porównaj ich motywy postępowania

Motyw zdrady to jeden z szerzej poruszanych w Potopie wątków. Cóż – wielu Polaków zdradziło wówczas ojczyznę, niektórzy z niechęci do obrony kraju, inni z przerażenia ogromem sił szwedzkich, jeszcze inni przystawali do nieprzyjaciele z chęci indywidualnego zysku, który zamierzali wydobyć z wojennego popłochu i chaosu. Każda z tych motywacji jest haniebna, warto jednak się im przyjrzeć i nieco dokładniej przeanalizować powody, dla których w poszczególnych przypadkach dochodziło do zdrady. W ten sposób wiele można się nauczyć nie tylko o społeczeństwie polskim połowy XVII wieku, lecz także o ludziach w ogóle. 

Potop – motywy literackie

Druga część trylogii Henryka Sienkiewicza, Potop, to powieść niezwykle rozbudowana pod względem fabularnym. Głównym bohaterom przydarza się prawdziwy ogrom różnorodnych przygód, podróżują, walczą, odnoszą sukcesy, jak i porażki, kochają, nienawidzą, przechodzą przemiany. Dzięki temu powieść ta jest bardzo bogate we wszelkie motywy literackie, jakie jesteśmy sobie w stanie wyobrazić, co wpisuje Potop w kontekst literatury nie tylko polskiej, lecz także ogólnoświatowej. Czytając to dzieło jesteśmy w stanie sprawdzać, jak Sienkiewicz wykorzystał w swojej powieści motywy od dawna znane w twórczości, choć w każdym dziele możliwe to zrealizowania w oryginalny sposób. Oto główne motywy literackie w Potopie. 

Potop – bohaterowie

Potop Henryka Sienkiewicza zawiera szeroką perspektywę społeczeństwa polskiego połowy XVII wieku. Przy lekturze mamy okazję poznać postaci pochodzące z bardzo różnych grup społecznych, od króla, książąt i arystokratów, poprzez „zwykłą” szlachtę, na ludziach najuboższych i zwykłych przestępcach kończąc. Gama charakterów, które możemy napotkać na kartach drugiej części Sienkiewiczowskiej trylogii jest naprawdę imponująca. Oto najważniejsi bohaterowie Potopu.

Jaki obraz Polaków XVII wieku wyłania się z Potopu Henryka Sienkiewicza? Punktem wyjścia swoich rozważań uczyń wnioski z analizy danych fragmentów powieści

W powieści Henryka Sienkiewicza pt. Potop, mamy do czynienia z bardzo przekrojowym obrazem społeczeństwa polskiego. Widzimy zarówno postaci wielkich patriotów gotowych poświęcić własne życie za dobro i bezpieczeństwo ojczyzny, jak i zdrajców, którzy są w stanie pójść ze szwedzkim najeźdźcą na każdy układ, jeśli tylko dane im będzie się na nim wzbogacić. Podane fragmenty obrazują dwa bardzo skrajne podejścia do Polaków jako narodu. Zaskakuje jedynie fakt, że w zasadzie można je odnieść również do czasów współczesnych. 

Potop – o Polakach. Prawdy uniwersalne czy stereotypy?

Druga część trylogii Henryka Sienkiewicza – Potop – to powieść, która pokazuje między innymi szeroką perspektywę społeczeństwa polskiego połowy XVII wieku. Ukazuje się z niej obraz narodu bardzo niejednorodnego, złożonego z jednej strony z ludzi, którym materialny dobrobyt państwowy oraz osobisty zupełnie zmącił ułożenie priorytetów w umysłach, a z drugiej z patriotów, którzy za Rzeczpospolitą są w stanie oddać nie tylko cały swój majątek, aż do ostatniego grosza, lecz także własne życie. Czy więc Potop pokazuje prawdę o Polakach czy jest raczej zbiorem stereotypów, które niewiele mają i miały wspólnego z rzeczywistością?

Dzieje miłości Andrzeja Kmicica i Oleńki

Wątek uczucia rodzącego się i dojrzewającego pomiędzy Andrzejem Kmicicem a Aleksandrą Billewiczówną to jedna z najpiękniejszych historii miłosnych, jakich doczekała się polska literatura. Jest to miłość od pierwszego wejrzenia, przed którą jednak los stawia wiele przeszkód. Wszystkie je udaje się jednak bohaterom przezwyciężyć, by całość mogła zakończyć się szczęśliwie.     

Padlina – interpretacja

„Padlina” to utwór Charlesa Baudelaire – młodopolskiego poety, który opisuje proces przemijania. Wiersz powstał w pierwszej połowie XIX wieku i pokazuje, że nie ma rzeczy nieśmiertelnych.

O przyjdź! – interpretacja

Utwór „O przyjdź!” Stanisława Koraba-Brzozowskiego ukazał się w 1898 roku w czasopiśmie „Życie”. Wiersz przedstawiał typowy dla Młodej Polski pogląd dekadencki, wedle którego życie jest nieustannym pasmem cierpień.

Psalm 136 – interpretacja

„Psałterz Dawidów” Jana Kochanowskiego został wydany w 1579 roku w Drukarni Łazarzowej w Krakowie. Jest poetycką parafrazą biblijnej Księgi Psalmów. Omawiany dziś „Psalm 136” sławi boskie stworzenie i obecność Boga w dziejach ludzi.

Wysokie drzewa – interpretacja

Utwór Leopolda Staffa „Wysokie drzewa” pochodzi ze zbioru o tym samym tytule. Wiersz porusza tematykę charakterystyczną dla autora, zachwyt nad pięknem przyrody i hołdowanie jej harmonii, to jego ulubione motywy. „Wysokie drzewa” wydane w czasach dwudziestolecia międzywojennego, epoki przepełnionej niepokojem, zwracają się ku optymistycznym wizjom, impresjonistycznie opisując urok spokojnej natury. Staff nadaje w swoim wierszu symboliczną wartość, dumnej i niewzruszenie harmonijnej przyrodzie. 

Psalm 128 – interpretacja

„Psałterz Dawidów” Jana Kochanowskiego został wydany w 1579 roku w Drukarni Łazarzowej w Krakowie. Jest poetycką parafrazą biblijnej Księgi Psalmów. Omawiany dziś „Psalm 128” dotyczy szczęścia i błogosławieństwa bożego.