Utwór „Ars poetica” Leopolda Staffa porusza temat tworzenia poezji. Jest przedstawieniem zasad i refleksji jakimi kierował się autor w swojej twórczości. Wiersz przekazuje odbiorcom czym według Staffa jest sztuka poetycka, jak ją rozumie i do czego dąży. Utwór został wydany na krótko przed II Wojną Światową, kiedy poeta był już dojrzałym, ukształtowanym twórcą. Tym samym można uznać, że „Ars poetica” jest manifestem poetyckim, w którym Staff podkreśla swój podziw dla twórczości klasycystycznej.
Spis treści
Ars poetica – analiza utworu i środki stylistyczne
Wiersz „Ars poetica” został skonstruowany harmonijnie. Prostota charakteryzuje nie tylko jego treść, ale również budowę. Regularność formy tworzy układ trzech czterowersowych strof. Liczba sylab jest stała, każdy wers zawiera ich jedenaście. W utworze występują rymy krzyżowe.
„Ars poetica” jest przykładem liryki bezpośredniej, w której podmiot liryczny pokazuje swoją obecność. Osoba mówiąca w wierszu to byt wewnątrztekstowy, bowiem została stworzona na potrzeby utworu. Treść wiersza wskazuje, że podmiot liryczny jest wrażliwym na piękno i różnorodność świata poetą. Etapy jego pracy są w utworze kolejno opisane.
Metafory zawarte w tekście („chwyć mnie, nim przepadnę, nim zblednę, stanę się błękitne”, „by się kształtem stała chwila”) w poetycki sposób pokazują subtelny proces, od postrzegania do umiejętnego zapisu. Złożoność tworzenia, nie mogłaby być dobrze oddana, gdyby nie porównania („łowię je spiesznie jak motyla”, „tak jasny jak spojrzenie w oczy i prosty jak podanie ręki”). Dla podkreślenia wyjątkowości natchnienia, jego boskiej odrębności, w wierszu użyto personifikacji („echo z dna serca, nieuchwytne, woła mi”).
Podniosły, emocjonalny wydźwięk utworu „Ars poetica” potęgują wykrzyknienia („Nim zblednę, stanę się błękitne, srebrzyste, przezroczyste, żadne!”). Widać, że w swoim utworze Staff pragnął zachować powściągliwość, zgodnie ze swoimi poglądami. Zafascynowany klasycyzmem poeta najbardziej cenił sobie umiar i harmonię.
Ars poetica – interpretacja utworu
Utwór „Ars poetica” Leopolda Staffa to afirmacja eterycznego procesu tworzenia. W wierszu opisane są kolejne etapy pracy twórczej, rozpoczynając od natchnienia, a kończąc na monumentalnym połączeniu z odbiorcą. Widoczna jest fascynacja poety impresjonizmem, nurtem skupiającym się na subtelnych odczuciach i wrażeniach. Kierunek interesował się również zróżnicowanym bogactwem barw, a pierwsza strofa obfituje w kolorowy opis doświadczeń.
Utwór zdaje się badać naturę weny twórczej, uchwycić jej źródło. Dla osoby mówiącej w wierszu, najważniejsze jest aby intymne uczucie natchnienia, umieć przekłuć w słowa dostępne dla każdego. Zwracając się do adresata, użyto słowa „bracie”, co podkreśla istnienie nierozerwalnej więzi i równości między poetą a czytelnikiem. Iluminacja poety zostaje w wierszu upersonifikowana. Taki zabieg podkreśla, że jest ona niezależną i nieuchwytną siłą. Jedynie szybka reakcja na jej wołanie i poddanie się jej, pozwala na wydobycie z niej kształtów. Podmiot liryczny podkreśla, że nie zależy mu na stwarzaniu tajemnic i dziwacznym pokazywaniu świata. Pragnie, aby jako medium, przekazać odbiorcy przejrzysty i jasny przekaz.
