Ars poetica – interpretacja

Utwór „Ars poetica” Leopolda Staffa porusza temat tworzenia poezji. Jest przedstawieniem zasad i refleksji jakimi kierował się autor w swojej twórczości. Wiersz przekazuje odbiorcom czym według Staffa jest sztuka poetycka, jak ją rozumie i do czego dąży. Utwór został wydany na krótko przed II Wojną Światową, kiedy poeta był już dojrzałym, ukształtowanym twórcą. Tym samym można uznać, że „Ars poetica” jest manifestem poetyckim, w którym Staff podkreśla swój podziw dla twórczości klasycystycznej. 

Ars poetica – analiza utworu i środki stylistyczne

Wiersz „Ars poetica” został skonstruowany harmonijnie. Prostota charakteryzuje nie tylko jego treść, ale również budowę. Regularność formy tworzy układ trzech czterowersowych strof. Liczba sylab jest stała, każdy wers zawiera ich jedenaście. W utworze występują rymy krzyżowe.

„Ars poetica” jest przykładem liryki bezpośredniej, w której podmiot liryczny pokazuje swoją obecność. Osoba mówiąca w wierszu to byt wewnątrztekstowy, bowiem została stworzona na potrzeby utworu. Treść wiersza wskazuje, że podmiot liryczny jest wrażliwym na piękno i różnorodność świata poetą. Etapy jego pracy są w utworze kolejno opisane.

Metafory zawarte w tekście („chwyć mnie, nim prze­pad­nę, nim zblednę, sta­nę się błę­ki­tne”, „by się kształ­tem sta­ła chwi­la”) w poetycki sposób pokazują subtelny proces, od postrzegania do umiejętnego zapisu. Złożoność tworzenia, nie mogłaby być dobrze oddana, gdyby nie porównania („łowię je spiesznie jak motyla”, „tak ja­sny jak spoj­rze­nie w oczy i prosty jak po­da­nie ręki”). Dla podkreślenia wyjątkowości natchnienia, jego boskiej odrębności, w wierszu użyto personifikacji („echo z dna ser­ca, nie­uchwyt­ne, woła mi”).

Podniosły, emocjonalny wydźwięk utworu „Ars poetica” potęgują wykrzyknienia („Nim zblednę, stanę się błękitne, srebrzyste, przezroczyste, żadne!”). Widać, że w swoim utworze Staff pragnął zachować powściągliwość, zgodnie ze swoimi poglądami. Zafascynowany klasycyzmem poeta najbardziej cenił sobie umiar i harmonię. 

Ars poetica – interpretacja utworu

Utwór „Ars poetica” Leopolda Staffa to afirmacja eterycznego procesu tworzenia. W wierszu opisane są kolejne etapy pracy twórczej, rozpoczynając od natchnienia, a kończąc na monumentalnym połączeniu z odbiorcą. Widoczna jest fascynacja poety impresjonizmem, nurtem skupiającym się na subtelnych odczuciach i wrażeniach. Kierunek interesował się również zróżnicowanym bogactwem barw, a pierwsza strofa obfituje w kolorowy opis doświadczeń.

Utwór zdaje się badać naturę weny twórczej, uchwycić jej źródło. Dla osoby mówiącej w wierszu, najważniejsze jest aby intymne uczucie natchnienia, umieć przekłuć w słowa dostępne dla każdego. Zwracając się do adresata, użyto słowa „bracie”, co podkreśla istnienie nierozerwalnej więzi i równości między poetą a czytelnikiem. Iluminacja poety zostaje w wierszu upersonifikowana. Taki zabieg podkreśla, że jest ona niezależną i nieuchwytną siłą. Jedynie szybka reakcja na jej wołanie i poddanie się jej, pozwala na wydobycie z niej kształtów. Podmiot liryczny podkreśla, że nie zależy mu na stwarzaniu tajemnic i dziwacznym pokazywaniu świata. Pragnie, aby jako medium, przekazać odbiorcy przejrzysty i jasny przekaz.

Twórczość Leopolda Staffa w większości wypływała z fascynacji poety klasycyzmem, również w „Ars poetica” daje się to zauważyć. Myśl starożytną charakteryzowało zainteresowanie harmonią i pięknem. Warto wspomnieć, że utwór jest zainspirowany dziełem Horacego, znanym pod tym samym tytułem. Utwór, znany również jako „List do Pizonów” pierwszy poruszał temat gatunków literackich. Wiersz Staffa hołduje zasadom poetyki Horacego, stosując prostotę i jasność wypowiedzi. Odniesienie do klasycznej tradycji, można zauważyć też w ostatniej strofie. Jej treść wskazuje, że według osoby mówiącej w wierszu, poezja winna być spleciona z muzyką. Początki sztuki poetyckiej miały źródło w słowie śpiewanym. Odniesienie do muzyki, wskazuje również, że wiersz powinien być łatwy i przyjemny w odbiorze.

W utworze Staffa da się również zauważyć inspirację ideą „carpe diem”. Myśl nawołująca dosłownie by chwytać dzień, w tym przypadku odnosi się do chwytania natchnienia. Codzienne wydarzenia, szczególnie dla wrażliwego twórcy, obfitują w ciekawe doświadczenia i impresje. Utwór można uznać, za poetyckie credo autora, bowiem pokazuje główne właściwości jego twórczości. „Ars poetica” z powodzeniem może służyć jako drogowskaz dla początkujących poetów. Pokazuje, że Staff pragnął tworzyć poezję ponadczasową i uniwersalną, na kształt pierwszych twórców. Najważniejsze jest dla niego stworzenie nici porozumienia z odbiorcą i pokazanie mu szlachetnych wartości. Poeta podkreślając równość z odbiorcą przekazuje humanistyczne i optymistyczne idee.

Wiersz odpowiada na pytania o istotę poezji i wyobraża trudności procesu twórczego. Niełatwa praca poety jest przeobrażeniem wartości duchowych, w pojęcia dostępne dla zwykłego człowieka. Twórca, według refleksji Staffa jest czymś na kształt żyznej gleby, na której mogą z powodzeniem wzrastać poetyckie wyobrażenia.