Interpretacje wierszy i materiały do nauki
Dzisiaj zapytani o barok, pewnie jako pierwsze wyobrazilibyśmy sobie monumentalne, strzeliste katedry, stworzone z niezliczonych ilości kunsztownie wykonanych detali. Mało kto jednak wie, że podobnie intensywna ornamentyka stosowana była w literaturze, a zwłaszcza w poezji. Dowiedzmy się więcej o zjawisku marinizmu!
Parnasizm to nurt artystyczny, który dzisiaj rozpatruje się jako swego rodzaju pomost pomiędzy romantyzmem i symbolizmem (modernizmem), przerzucony nad przyziemnym i pragmatycznym pozytywizmem. Poeci tworzący w jego duchu odwoływali się do klasycznego piękna poezji oraz postulowali jak największą dbałość o formę dzieła. W ten sposób chcieli wdrapać się na własny, poetycki Parnas!
Już w pierwszej połowie XIX wieku, w kulturalnej Europie dały się słyszeć głosy już nawet nie odżegnujące się od ideałów romantycznych, ale również od naturalistycznych przedsięwzięć prozatorskich ówczesnych pisarzy. Do Polski tego rodzaju refleksje padły na podatny grunt, dojrzewającej epoki pozytywizmu. Sprawdźmy, jak narodziła się powieść realistyczna.
„Sonet 335” to jeden z ostatnich utworów cyklu „Do Laury” Francesco Petrarki. Poeta znany ze swoich sonetów o tematyce miłosnej napisał ich bardzo wiele, a główną adresatką była właśnie Laura. Ten wiersz należy do drugiej części tomu, określanego jako „Wiersze ku czci Laury umarłej”. Opowiada o pięknej ukochanej i żalu, jaki nosi w sobie po jej śmierci.
Bruno Schulz urodził się 12 lipca 1892 w Drohobyczu, niewielkim miasteczku, w którym spędził niemal całe swoje życie. Schulz pochodził z żydowskiej rodziny, jednak w domu mówiono wyłącznie po polsku a sam przyszły prozaik tylko w nikłym stopniu poznał obyczaje, religię oraz tradycje swoich przodków.
Francesco Petrarca w „Sonecie 132” ponownie porusza tematykę miłosną. Poeta uhonorowany laurem poetyckim miał ogromny wpływ na sztukę światową, popularyzując sonet i tworząc jego nowy typ. Był również prekursorem pisania w języku narodowym, choć tworzył na początku życia po łacinie, cykl „Sonety do Laury”, z którego pochodzi utwór, został w całości napisany w języku włoskim, ojczystym dla Petrarki. Wiersz porusza problematykę miłości i natury uczucia, którym pała do swojej muzy, adresatki tomu.
Filozofia (zwłaszcza w swojej starożytnej formie) kojarzy nam się raczej z dziedziną uprawianą przez wiecznie smutnych mędrców o długich i siwych brodach, niż z grupą przyjaciół, którzy spotykają się u jednego z nich, by wspólnie kontemplować i zastanawiać się, jak osiągnąć w życiu jak najwięcej przyjemności. Tak zaś w pewnym momencie wyglądała szkoła filozoficzna Epikura!
Każdy twórca, każdy artysta, niezależnie od epoki, w której żyje i tworzy, pragnie, by właśnie jego dzieło było uznane za najdoskonalsze ze wszystkich. Był jednak czas w sztuce europejskiej, kiedy rywalizacja o tytuł najsprawniejszego artysty, przybrała formę międzynarodowej mody. Ten do dziś kontrowersyjny i trudny do zdefiniowania nurt nazywamy manieryzmem.
Ciężkie, przełomowe momenty w historii świata lub konkretnego narodu prawie zawsze zostawiają po sobie ślad w sztuce, literaturze. Sytuacje kryzysowe często skłaniają twórców do sięgnięcia po zgoła inne, bardziej uniwersalne i metafizyczne, środki wyrazu artystycznego niż te, które stosowali w czasach harmonii. Jednym z takich środków może być proroctwo.
W drugiej połowie XVIII wieku, w sztuce europejskiej zaczęto powoli odchodzić od powszechnie dotąd panujących, klasycystycznych wzorców oświecenia. Tematyka utworów zaczęła dążyć ku indywidualnym przeżyciom emocjonalnym bohaterów, którzy od gwaru wielkich miast, bardziej cenili zacisza dzikiej przyrody. Tak rodził się sentymentalizm!
Neoromantyzm (inne nazwy to: postromantyzm lub nowy romantyzm) to zjawisko nieco trudniejsze do uchwycenia niż tradycyjnie pojmowane okresy historycznoliterackie. Jest to nurt pogranicza – pogranicza epok, pogranicza wieków i pogranicza stylistyk. Można by powiedzieć, że to artystyczno-światopoglądowy pomost pomiędzy romantyzmem XIX i modernizmem XX wieku.
Jednym z najwybitniejszych romantyków europejskich był Johann Wolfgang Goethe. Oprócz Cierpień młodego Wertera, którym w zasadzie zmienił całą epokę historycznoliteracką, i wielu ballad, stworzył również tajemniczy dramat pt. Faust. Pracował nad nim przeszło sześćdziesiąt lat, a ostatnią jego część – na życzenie autora – opublikowano dopiero po jego śmierci.