Frazeologizmy

“Czapka niewidka” to sformułowanie, które przydaje się użytkownikom języka w momentach, kiedy są oni zawstydzeni, zażenowani, lub znajdują się w innych niekomfortowych sytuacjach, z których trudno jest się im wydostać. Wówczas właśnie zwykło się mówić, że wolałoby się być niewidzialnym, zapaść się pod ziemię, albo właśnie użyć czapki-niewidki.

Frazeologizm “drakońskie prawa” oznacza, że pewne zasady, wobec których stosujemy to określenie, są o wiele przesadzone w swojej surowości. Zbyt mocno (a często również nieuzasadnienie) kodyfikują zachowania ludzkie w danej kwestii i przewidują zbyt daleko idące konsekwencje za przekroczenie wyznaczonej przez nie granicy.

“Pępek świata” to związek frazeologiczny, który w nieco ironiczny sposób określa osobę (niekiedy również miejsce lub jakąś konkretną przestrzeń), która stara się za wszelką cenę być w centrum uwagi i ściągać na siebie atencję swojego otoczenia, mimo że sama z siebie nie jest zbyt interesująca. “Pępek świata” może być również stosowany dosłownie, bez zabarwienia ironicznego.

Związek frazeologiczny “puszka Pandory” oznacza źródło nieszczęść, smutków i trosk. Puszka ta symbolizuje również fakt, że najczęściej nie jesteśmy w stanie przewidzieć problemów, które mają na nas spaść w przyszłości, ani tym bardziej ich rozmiarów.

“Nić Ariadny” to związek frazeologiczny, który oznacza sposób na rozwiązanie jakiegoś problemu, którego nie byliśmy w stanie rozwiązać we własnym zakresie, wskazówkę do jego rozwikłania, ale także niespodziewaną pomoc, która potrafi wybawić człowieka od wielkiego niebezpieczeństwa.

Węzeł gordyjski oznacza kłopot, dylemat lub problem, który wydaje się nie mieć rozwiązania. Mówimy tak o sytuacjach, kiedy stajemy przed trudnymi wyborami lub mamy dokonać czegoś, co stoi w sprzeczności z naszymi zasadami.

Rogiem obfitości określamy w dzisiejszych czasach zjawisko lub przedmiot, dzięki któremu spotyka nas dostatek i dzięki któremu możemy żyć spokojnie, nie martwiąc się o byt i posiadając wszystko, czego sobie tylko zażyczymy, spełniający wszystkie nasze marzenia.

“Stajnia Augiasza” to związek frazeologiczny, którego używa się, kiedy chce się podkreślić, że jakieś konkretne miejsce jest niezwykle zanieczyszczone, zaniedbane, nieuporządkowane, po prostu brudne. I to do tego stopnia, że oczyszczenie tego miejsca wydaje się rzeczą wręcz niemożliwą, a przynajmniej wymagającą ogromnych, nieopłacalnych nakładów pracy. W metaforycznym sensie “stajnia Augiasza” może oznaczać również nieporządek mentalny, chaos duchowy, itp.

Frazeologizm “koń trojański” oznacza – najprościej rzecz ujmując – pułapkę, zdradliwy podstęp, niebezpieczeństwo. Możemy tak powiedzieć o czymś, co nasi przeciwnicy robią, by odnieść nad nami zwycięstwo przy pomocy kłamstwa i fortelu.

“Pyrrusowe zwycięstwo” to związek frazeologiczny, którego potocznie używa się w momencie, kiedy chcemy podkreślić, że zwycięstwo, które odnieśliśmy, albo które odniósł koś z naszego otoczenia, zostało okupione tak wielkimi kosztami, stratami lub innymi negatywnymi i nieprzyjemnymi konsekwencjami, że samo mówienie o zwycięstwie traci w ogóle sens, jest niemalże nadużyciem.