Puszka Pandory – co oznacza i skąd się wzięła?

Autor: Grzegorz Paczkowski

Związek frazeologiczny „puszka Pandory” oznacza źródło nieszczęść, smutków i trosk. Puszka ta symbolizuje również fakt, że najczęściej nie jesteśmy w stanie przewidzieć problemów, które mają na nas spaść w przyszłości, ani tym bardziej ich rozmiarów. Frazeologizm ten mówi nam o pewnej przypadkowości zła, którego doświadczamy w życiu, choć z drugiej strony wskazuje również na to, że zawsze w jego tle znajduje się nadzieja na poprawę naszego losu.

Puszka Pandory – pochodzenie

Pandora była pierwszą kobietą, którą bogowie – według mitologii greckiej – zesłali na ziemię. Powstała ona jednak specjalnie na rozkaz Zeusa, który pragnął zemścić się na ludzkości za to, że Prometeusz zapoznał ją z ogniem, nauczył uprawy roli i sztuki czytania gwiazd (a także za to, że przez wzgląd na miłość do ludzi, złożył Zeusowi fałszywą ofiarę). Rozwścieczony i upokorzony władca Olimpu nakazał Hefajstosowi, boskiemu kowalowi, ulepienie kobiety z gliny i wody. Inni bogowie obdarowali Pandorę swoimi rozmaitymi przymiotami, by upodobnić ją do istoty ludzkiej: Afrodyta pięknem fizycznym, Atena umiejętnościami potrzebnymi w codziennym życiu na ziemi, a Hermes przebiegłością i wyrachowaniem. Pandora została zesłana na ziemię i uwiodła Epimeteusza, brata Prometeusza, który pojął ją za żonę. Pandora wniosła do jego domu specjalny posag – szczelnie zamkniętą skrzynię pochodzącą od samego Zeusa, której nie wolno jej było otworzyć. Kobieca natura jednak w niej zwyciężyła i pod nieobecność Epimeteusza, Pandora otworzyła swoją puszkę. Okazało się, że w środku zostały ukryte wszelakie nieszczęścia, troski, smutki, problemy, kłopoty i katastrofy, jakie tylko można sobie wyobrazić. Uwolnione rozpełzły się i rozleciały po całym świecie, by odtąd dręczyć ludzkość, która zawiniła jedynie tym, że Prometeusz ukochał ją bardziej niż bogów. Na dnie skrzyni znajdowała się jednak jeszcze nadzieja, choć niektóre wersje tego mitu podają, że Pandora zdołała zatrzasnąć puszkę zanim ta zdążyła wydostać się na zewnątrz. Takim oto sposobem cała ludzkość została skazana na wieczne cierpienie i pozbawiona nadziei na lepszy los. 

Puszka Pandory – przykład użycia

  • „To nowe oprogramowanie w naszej firmie okazało się tylko puszką Pandory”,
  • „Wybudował duży dom, ale nie mógł jeszcze wówczas spodziewać się, że okaże się on puszką Pandory”. 

Dodaj komentarz