Postać Prometeusza i jego ciągła obecność w kulturze masowej to dowód na to, że wciąż obracamy się wokół bardzo podstawowych archetypów i twierdzeń kulturowych. Trudno bowiem o bardziej uproszczoną wizję stwórcy ludzkości, kogoś, kto poświęcając własne dobro, zapewnił człowiekowi bezpieczeństwo i godne życie. Postać Prometeusza została rozwinięta w wielu religiach światowych, które funkcjonują do dziś, a w języku dysponujemy wieloma związkami frazeologicznymi, wywodzącymi się bezpośrednio z tego greckiego mitu.
Prometeusz, według mitologii greckiej, z której to wywodzi się ta postać, był tytanem, któremu Zeus, przywódca bogów olimpijskich, zlecił stworzenie człowieka po to, by ten był niewolnikiem i pracował na rzecz Olimpu. Prometeusz rzeczywiście stworzył człowieka, lepiąc go z gliny i obdarzając go boskim tchnieniem, które zrobiło z niego istotę myślącą, posiadającą wolną wolę. Jednocześnie tytan tak bardzo pokochał stworzonych przez siebie ludzi, że nie był w stanie pogodzić się z losem, jaki przewidział dla nich Zeus. Sprzeciwił się więc bogu olimpijskiemu i wbrew jego woli, wykradł z krainy bogów ogień. Następnie zaniósł go ludziom, pokazał i nauczył się nim posługiwać. Ludzie zyskali umiejętność obrony przed dzikimi zwierzętami oraz gotowania. Prometeusz nauczył ich również uprawy ziemi, hodowli zwierząt, konstruowania narzędzi i innych przydatnych w codziennym życiu umiejętności.
Ludzie stali się dużo bardziej samodzielni, a przez to niezależni od bogów. Nie musieli być ich niewolnikami, a przynajmniej nie w takim stopniu, jak zakładał to plan Zeusa. Bóg, gdy odkrył sprzeniewierzenie się Prometeusza, postanowił surowo ukarać tytana. Przykuł go ciężkimi łańcuchami do skał Kaukazu i posłał ogromnego sępa, by ten codziennie wydziobywał zdrajcy wątrobę. Ta z kolei każdego dnia odrastała, co sprawiało, że męka Prometeusza miała trwać wiecznie. Od tej kary wyzwolił go dopiero Herakles.
Prometeusz jest więc mitycznym twórcą i dobrodziejem ludzkości. Jego postać zaspokajała potrzebę wiedzy na temat tego, skąd przyszliśmy, jak pojawiliśmy się na świecie. Każda religia, w tym religie antyczne zwane dzisiaj mitologiami, musiały w jakiś sposób odpowiedzieć na to filozoficzne zagadnienie.
Ogień prometejski – co oznacza?
Ogień prometejski to sformułowanie które oznacza boską iskrę, która potrafi natchnąć człowieka do wzniosłych czynów. Tak jak Prometeusz najpierw tchnął iskrę życia w trzewia ludzkie, a potem obdarzył go prawdziwym ogniem i umiejętnością praktycznego posługiwania się nim, tak w codziennym życiu „ogniem prometejskim” może być cokolwiek, co w jakiś sposób pomoże nam iść przez życie w sposób wygodniejszy, bardziej komfortowy, bezpieczniejszy. Ogień prometejski to symbol natchnienia, metafizycznej inspiracji, cząstki, która powoduje, że znajdujemy w sobie zasoby, dzięki którym jesteśmy zdolni do osiągania wielkich celów.
Postać Prometeusza pokazuje, że nadal warto czytać mity, ponieważ nie tylko przedstawiają pewną uniwersalną prawdę o tym, jak w danych momentach historycznych wyobrażaliśmy sobie powstanie naszego gatunku, lecz także pomagają w zrozumieniu wielu związków frazeologicznych współczesnego języka.