Campo di Fiori – interpretacja

Czesław Miłosz to polski laureat Nagrody Nobla, który w przez długi czas nie mógł publikować w swojej ojczyźnie ze względu na konflikt z władzami PRL-u. Tworzył już przed II wojną światową, a jego wiersze przepełnione były wówczas grozą nadchodzącej apokalipsy i katastrofizmem, który w późniejszych latach ustąpił intelektualnym refleksjom i skierowaniu się w stronę europejskiego dziedzictwa kulturowego. Wiersz “Campo di Fiori” powstał jeszcze w trakcie wojny, w okupowanej przez nazistów Warszawie, w 1943 roku, gdy w getcie wybuchło powstanie. 

Campo di Fiori – analiza utworu

Podmiot liryczny bezpośrednio ujawnia się w raptem dwóch miejscach tekstu, mówiąc “wspomniałem” i “ję­zyk nasz”. Przez większość utworu dominuje jednak liryka pośrednia, trzecioosobowy opis wydarzeń, z czego tylko niektórych podmiot jest bezpośrednim świadkiem. W pewnym momencie, mówiąc o języku, podmiot wyraża refleksję uniwersalną dla większej niż on zbiorowości. 

Wiersz Miłosza ma bardzo specyficzną budowę. Podzielono go na osiem strof, z czego każda ma osiem wersów, a każdy wers zazwyczaj osiem sylab. Ósemka jest liczbą oznaczającą nieskończoność, perfekcję oraz doskonałość i pełnię w Biblii. Jej nagromadzenie w budowie wiersza nie może być zatem przypadkowe. Miłosz nie stosuje w tekście rymów, jest to więc wiersz biały.

W wierszu Miłosz oszczędnie korzystał ze środków stylistycznych, postawił na prosty, surowy język, który uderza raczej treścią niż formą w czytelnika. Pojawiają się jednak epitety, takie jak “bruk opryskany winem”, “różowe owoce morza”, “białe rozgwiazdy” czy “męczeńskie stosy”. Z ich pomocą Miłosz kreśli bardzo kontrastowe sceny – zestawia piękne kadry, wesoły kadr i szczęśliwych ludzi ze śmiercią, męczeństwem, podpalonymi stosami i budynkami. Wywołuje dzięki temu dyskomfort u czytelnika. Czasami poeta obrazuje coś za pomocą porównań, takich jak “I był już od nich od­le­gły, Jak­by mi­nę­ły wie­ki”. Pojawiają się metafory, pod postacią takich poetyckich, ożywających tekst zestawień jak “odłamki kwiatów” czy “język dawnej planety”. Miłosz użył także anafory, podkreślające znaczenie niektórych wersów w tekście – powtarza się słowo “O” na początku niektórych zdań a także “kosze oliwek i cytryn”. Nadaje to wierszowi specyficzny rytm. 

Campo di Fiori – interpretacja utworu 

By w pełni zrozumieć wiersz Miłosza, należy zapoznać się z historią rzymskiego placu Campo di Fiori. W 1600 roku spalono na nim włoskiego renesansowego filozofa, wspomnianego w tekście Giordana Bruna. Skazano go na śmierć za herezję, która w rzeczywistości była nauką wyprzedzającą swoje czasy i tezy kościoła. Miłosz na początku utworu przybliża czytelnikowi scenę jego męczeństwa, by w dalszej części tekstu skonfrontować ją ze śmiercią ludzi walczących w getcie warszawskim. Są to więc dwa wydarzenia historyczne, które wydały się Miłoszowi być do siebie podobne. 

Dodaj komentarz