Wiersz „Kufer” (1964) Kazimierz Wierzyński napisał pod wpływem palących go emocji, nie dających mu spokoju i wytchnienia, z którymi borykał się przez większość swojego życia. Z powodu swojego pochodzenia i czasu w którym się urodził spotykało go bardzo przykre niejednokrotnie, traktowanie ze strony osób, które przekonane były o niższości jego pochodzenia.
Spis treści
Kufer – geneza utworu
Kazimierz Wierzyński był Żydem, więc w czasach w których często miały miejsce polityczne walki, nie miał on łatwego życia w społeczeństwie, szczególnie wtedy gdy trafiał na antysemitów, co zdarzało się wtedy nierzadko.
Emigracja była więc w wielu przypadkach tych osób jedynym wyjściem. Do niej poeta również został zmuszony, dlatego w jego poezji widoczna jest tęsknota za ojczyzną z której został przymusowo wysiedlony, jednak okazało się, że dla własnego dobra.
Kazimierz Wierzyński (1894 – 1969) z uwagi na swoją bogatą twórczość pisarską był autorem niezwykle szanowanym zarówno za życia jak i po śmierci. Jego utwory towarzyszą ludzkości do dnia dzisiejszego, a dzięki swojej płodności twórczej i merytoryce dzieł stał się człowiekiem kilka razy honorowanym ważnymi odznaczeniami społecznymi, był również nagradzany za swoje dokonania.
Kufer – analiza wiersza i środki stylistyczne
Wiersz składa się z sześciu strof, które w budowie wersów są nieregularne, niektóre z nich posiadają sześć, a inne cztery linijki. Wiersz czyta się z zaciekawieniem i zaangażowaniem, ponieważ jego nastrój jest stonowany. Autor jako podmiot liryczny nie okazuje tutaj nazbyt swojego odniesienia emocjonalnego, co wskazuje na to, że pogodził się ze swoim losem, a słowa mają jedynie opowiedzieć jego historię jakby był jej obserwatorem.
Podmiot liryczny raz opowiada próbując stosować rymy ( „walizy – wizy”, „majątek – początek”, „głupieć – rupieć”), co jest widoczne w trzech pierwszych strofach, dodaje to pewnego rytmu i powoduje że czytelnik szybciej angażuje się w czytany tekst. W kolejnych zwrotkach autor nieco zwalnia, co przyczynia się do innego odbioru, a mianowicie czytelnik ma możliwość by na dłuższy moment zatrzymać się na przekazie, by lepiej go zrozumieć.
Autor stosuje środki stylistyczne, jednakże w nieco oszczędny sposób. Pojawia się kilka epitetów („wielki majątek”, „zjełczałych dzieci”, „samotność dzika”, „najrozpaczliwszy rupieć”), które podkreślają w wyolbrzymiony sposób uczucia podmiotu lirycznego. Spotykamy w wierszu również wyliczenia („Cała moja ojczyzna, Paszporty, Obywatelstwa, Emigracyjne wizy”), podkreślające znaczenie wymienianych rzeczy.
W pierwszych trzech zwrotkach autor stosuje powtórzenia słowa „kufer”, co sprawia, że podkreśla on tutaj jego miano głównego bohatera opowieści, i jednocześnie jest czymś co towarzyszy podmiotowi lirycznemu podczas życia, a jego zawartość jest jego jedynym kompanem.
Kufer – interpretacja wiersza
Wiersz „Kufer” jest pewnego rodzaju świadectwem podróży autora do których był on zmuszony z powodu niezależnych od siebie czynników, które narzucone były przez pryzmat postrzegania społecznego i politycznego. Motyw ten pojawia się w jego twórczości wiele razy, jednak pomimo tego, że poświęca autor tematowi emigracji kolejny ze swoich utworów, brak w nim odczucia żeby się skarżył na swój los, wydaje się być opanowany i myśleć, o tym, by pamiętać o zabraniu ze sobą najważniejszych rzeczy materialnych ułatwiających przemieszczanie się podczas podróży.
Podkreśla również, że owy kufer jest pewnego rodzaju majątkiem który przyszło mu strzec i bronić, co jest nieco szalone według niego, szczególnie dlatego, że staje się ta rzecz być mianem określającym jego status społeczny, a zawartość biletem otwierającym miejsca do których zmuszony jest się udać i żyć przez pewien nieznany okres czasu, o którym nie ma możliwości by decydować samodzielnie, bo decyzja zależy od władzy.
Sam zaś uważa, że rzeczy te nie są mu na nic potrzebne i gdyby mógł to by się ich pozbył ponieważ tylko zagracają przestrzeń jego strychu, gdzie umieszcza je wraz z kufrem w momentach chwilowego osiedlenia. Według niego rzeczy wraz z kufrem są jedynie powodem uczucia samotności, które odczuwa on na samą myśl, kiedy na nie patrzy i że znowu będzie wraz z nimi musiał opuścić aktualne miejsce zamieszkania.
Pomimo, że autor opowiada w wierszu swoje przeżycia na chłodno, to jednak słowa które są użyte w wierszu podkreślają jego stan ducha i to w jaki sposób czuje się wewnętrznie. A są to uczucie pustki i szczerej tęsknoty za jego ziemią karpacką, za którą wyje jak pies spazmatycznie, kiedy nikt nie widzi, szczególnie podkreślają te uczucia które w nim tkwią.
Zaznacza tutaj autor, że ciągłe przeprowadzki są dla niego męczące i nie mają właściwie sensu, jednak robi to z przymusu, któremu nie potrafi, ani nie może się przeciwstawić dla własnego bezpieczeństwa.
Autor uważa że przez narzuconą rzeczywistość taki właśnie jest jego los by ciągle podejmować się nowych wojaży, a jedynym jego towarzyszem jest właśnie kufer, bynajmniej pełen wielkich skarbów.