„Pieśń nad pieśniami” to tekst pochodzący z Biblii, a dokładnie ze Starego Testamentu. Określana bywa jako jedna z ksiąg mądrościowych, inaczej zwanych dydaktycznymi. Jest to także utwór kontrowersyjny, ponieważ nie pojawia się w nim postać Boga. Najczęściej „Pieśń nad pieśniami” interpretowana jest w sposób alegoryczny. To najstarszy poemat opowiadający o ludzkiej miłości. Ukazuje ona rozmowę dwójki kochanków. Tradycyjnie jej autorstwo przypisywane jest królowi Salomonowi.
Spis treści
Pieśń nad pieśniami – analiza utworu i środki stylistyczne
„Pieśń nad pieśniami” to przykład liryki bezpośredniej, w której występują dwa podmioty liryczne, opowiadające o sytuacji i prowadzące narrację ze swojej perspektywy. Sprawia to, że czytelnik może spojrzeć na sytuację z dwóch różnych punktów widzenia. Podmioty liryczne opowiadają wprost o swoich uczuciach i doświadczeniach.
Księga składa się z sześciu pieśni, które ubrane są w formę dialogu między Oblubieńcem a Oblubienicą. Utwór ma nieregularną budowę, jego strofy składają się z różnej liczby wersów, nie pojawiają się także rymy. Przez te cechy tekst zdaje się bardziej przypominać więc prozę niż lirykę, jak wskazywałby jego tytuł.
W „Pieśni nad pieśniami” znaleźć można wiele środków stylistycznych, które są charakterystyczne dla tekstów biblijnych. Są to przede wszystkim liczne epitety, takie jak „najpiękniejsza”, „złote” czy ”winne”, które bardzo szczegółowo i obrazowo opisują czytelnikowi świat przedstawiony. Pojawia się w niej także wiele rozbudowanych porównań, na przykład „Jako lilia między cierniem, tak przyjaciółka moja między córkami”, „jako namioty Cedar, jako skóry Salomonowe.” czy „Otoś ty piękna, przyjaciółko moja! otoś ty jest piękna: oczy twoje jako gołębice”. One również w plastyczny sposób przekazują czytelnikowi to, co właśnie dzieje się w tekście. Obecna jest także apostrofa, czyli bezpośredni zwrot podmiotu do swojego odbiorcy („przyjaciółko moja”).
Pieśń nad pieśniami – interpretacja
Istotny jest już sam tytuł tekstu. „Pieśń nad pieśniami” wskazuje bowiem na coś doskonałego, lepszego od innych tego typu dzieł, nie mającego sobie równych. Istotne jest to, że w jego treści nie ma żadnej wzmiance o Bogu czy też wierze. Interpretuje się ją więc często po prostu jako miłosne pieśni dwójki kochanków, połączone ze sobą w całość. Jest to bardzo zmysłowe, sensualne dzieło, obrazowo ukazujące relację między dwojgiem zakochanych w sobie ludzi.
„Pieśń nad pieśniami” doczekała się jednak wielu bardziej metaforycznych i alegorycznych odczytań. Mówi się więc o tym, że Oblubieniec i Oblubienica mają symbolizować relację między Jezusem a Kościołem, lub Bogiem a wybranym przez niego narodem żydowskim. Tekst ma również obrazować to, jak do łask Stwórcy Żydzi wrócili po wielu latach niewierności wobec niego.
„Pieśń nad pieśniami” może więc symbolizować wszystkie skomplikowane relacje między Bogiem a człowiekiem i opowiadać historię trudnej miłości, która ostatecznie kończy się jednak szczęśliwie i trwa mimo niesprzyjających okoliczności. Bóg jest w tym odczytaniu Oblubieńcem, ludzie są zaś Oblubienicą. Pieśń może również obrazować miłość ukrzyżowanego Chrystusa do zbawionej od grzechu ludzkości.
W każdej z tych interpretacji jest to miłość doskonalsza od wszystkiego na świecie, od tego, co zna i rozumie ludzkość. Pokazuje, że tylko u Boga można znaleźć tak doskonałe uczucie, pełne wiary i radości. Niektóre odczytania mówią także o tym, że jest to obraz relacji między Bogiem, a Maryją, matką jego jedynego syna. Możliwości interpretacji tekstu jest więc naprawdę wiele.
„Pieśń nad pieśniami” jest więc tekstem, który po prostu ukazuje szeroko pojętą miłość. Można ją interpretować na wiele różnych sposobów i sądzić, że dotyczy ona Boga i narodu żydowskiego lub Chrystusa i Kościoła Nowego Testamentu. Zawsze jednak należy pamiętać, że przede wszystkim pokazuje ona wiarę i radość, jaka charakteryzuje prawdziwą miłość, jaką człowiek może przeżyć wyłącznie dzięki łasce swojego Stwórcy. To jeden z najbardziej nietypowych tekstów Starego Testamentu, zasługujący na uwagę ze względu na swoje przesłanie.