Bajka „Ptaszki w klatce” pojawiła się w wydanym w 1830 zbiorze „Bajki i przypowieści”. Moralizatorsko – dydaktyczna forma utworu powoduje, że staje się on uniwersalny w odbiorze. Będąc zarówno opisem stanu ducha społeczeństwa w XVIII wieku w sposób dosłowny, a także w odniesieniu do sytuacji panujących w kraju na przestrzeni lat, jak również w odniesieniu do indywidualnych przeżyć jednostki.
Spis treści
Ptaszki w klatce – analiza utworu i środki stylistyczne
Ten krótki, bo mający zaledwie cztery wersy utwór jest swoistym dialogiem pomiędzy dwoma głównymi bohaterami bajki. Brak tutaj rozwiniętej fabuły, a zagłębiając się w rozmowę dwóch czyżyków możemy poznać jej treść oraz sens przekazu.
Podmiot liryczny który w utworze jest obserwatorem będącym świadkiem dialogu pomiędzy starszym i młodszym ptakiem, nie ocenia, nie wyraża opinii, jest chłodnym odbiorcą i przekaźnikiem zasłyszanej rozmowy. Jeśli chodzi o autora takie wyrażanie i oddanie myśli, by ująć je w sposób aby odbiorca zrozumiał jest niezwykłym talentem, który Krasicki bez wątpienia posiadał.
Brak tutaj środków stylistycznych, co nie uwłacza treści przekazu. Zastosowanie alegorii zwierzęcej podkreśla cechy które mogą być równie dobrze przypisane ludziom. Postacie zwierzęce jako główni bohaterowie nadają utworowi nieco humorystycznego spojrzenia na problem jaki jest poruszany tutaj przez autora.
Prawdopodobnie jest to temat zaborów pod jakimi Polska była w owym czasie, a starszy czyżyk to przedstawiciel wcześniej żyjącego pokolenia niż młodszy przedstawiciel gatunku.
Ptaszki w klatce – interpretacja bajki
Bajka jest rozmową dwóch ptaków, czyżyków które znajdują się w klatce. Jeden z nich, ten młodszy nie może się nadziwić dlaczego ten drugi ubolewa nad swoim położeniem, skoro jest tutaj pełna wygoda, więc według niego nie ma się o co martwić.
Starszy odpowiada mu na to, pomimo lekkiego oburzenia, a patrząc na okoliczności, że ów młody przedstawiciel gatunku narodził się w klatce, więc nie rozumie co to jest życie poza nią. Rozumiejąc i posiadając tak zwaną życiową mądrość informuje go, że jego emocjonalny stan zależy od wspomnienia o tym, że kiedyś żył on na wolności, a teraz z przymusu musi spędzać swoje życie w zamknięciu.
Utwór odnoszony jest do starszyzny społecznej która żyjąc w owym czasie, kiedy Polska była pod zaborami, odczuwa tęsknotę za wolnością i możliwością wyboru, a młodsi przedstawiciele gatunku godzą się na to co zostało im podane bez oporu, ponieważ jest to jedyne życie jakie znają.
Ptaszki w klatce – morał
Morał bajki jest rodzajem refleksji nad wolnością oraz jej znaczeniem w życiu jednostki.
Dzięki byciu wolnym ma ona możliwość rozwoju i nie ma właściwie ograniczeń jeśli chodzi o wybory jakie podejmuje, jednak znajdując się w niewoli wszystko zmienia się diametralnie i możliwe jest działanie tylko według narzuconego systemu.
Będąc w zamknięciu w sensie metaforycznym pojawia się tutaj odniesienie do stanu umysłu, w którym jednostka nie wyraża swojego zdania w sposób otwarty, ponieważ ważne jest jedynie to co jest jej proponowane, albo raczej narzucane odgórnie.